You are looking for information, articles, knowledge about the topic nail salons open on sunday near me jak szybko nauczyć się bogurodzicy on Google, you do not find the information you need! Here are the best content compiled and compiled by the https://toplist.dianhac.com.vn team, along with other related topics such as: jak szybko nauczyć się bogurodzicy Bogurodzica, dziewica, Bogurodzica 2 zwrotki tekst, Bogarodzico, Dziewico tekst, Bogurodzica w oryginale, Bogurodzica pieśń, Bogurodzica tekst PDF, Słowa Bogurodzica dziewica zestawione są na zasadzie, Bogurodzica tekst i nuty
Table of Contents
Jakiś sposób na szybkie zapamiętywanie wierszy np. bogurodzica ? – Zapytaj.onet.pl –
- Article author: zapytaj.onet.pl
- Reviews from users: 7344
Ratings - Top rated: 3.3
- Lowest rated: 1
- Summary of article content: Articles about Jakiś sposób na szybkie zapamiętywanie wierszy np. bogurodzica ? – Zapytaj.onet.pl – naucz się wiersza jako planu wydarzeń. ;p potem tylko musi się … Po pierwsze Bogurodzica się rymuje,a rymy się szybko zapamiętuje Po … …
- Most searched keywords: Whether you are looking for Jakiś sposób na szybkie zapamiętywanie wierszy np. bogurodzica ? – Zapytaj.onet.pl – naucz się wiersza jako planu wydarzeń. ;p potem tylko musi się … Po pierwsze Bogurodzica się rymuje,a rymy się szybko zapamiętuje Po … Zobacz 6 odpowiedzi na pytanie: Jakiś sposób na szybkie zapamiętywanie wierszy np. bogurodzica ?
- Table of Contents:
Szkoła – zapytaj eksperta (1614)
Biznes i Finanse (36698)
Dla Dorosłych (106564)
Dom i Ogród (76811)
Gry (1446767)
Hobby (509159)
Inne (4079965)
Ja i O Mnie (1933335)
Jedzenie i Napoje (239760)
Komputery i Internet (1843769)
Magia (17808)
Miłość i Relacje (1172324)
Motoryzacja i Lotnictwo (117238)
Muzyka i Film (2218785)
Nauki (972612)
Onet (2)
Podróże (106600)
Polityka i Rząd (129735)
Praca i Kariera (90205)
Prawo Jazdy (17082)
Prezenty i Święta (149295)
Pytania z GG (4597)
Regionalne (38695)
Religia i wierzenia (149800)
Rośliny (23540)
Rozrywka (270256)
Sklepy i Zakupy (309472)
Sport i Rekreacja (493395)
Sprzęt RTVAGD (522710)
Szkoła i Edukacja (1187783)
Sztuka Kultura Książki (1061080)
TO czy TO (191205)
Uroda i Styl (945639)
Wybory (13706)
Zabawy i Konkursy (708481)
Zdrowie (553609)
Zwierzęta (894635)
brainly.pl
- Article author: brainly.pl
- Reviews from users: 2031 Ratings
- Top rated: 4.5
- Lowest rated: 1
- Summary of article content: Articles about brainly.pl Jak szybko nauczyc sie na pamiec tekstu Bogurodzicy ??? POMOCY Natychmiastowa odpowiedź na Twoje pytanie. …
- Most searched keywords: Whether you are looking for brainly.pl Jak szybko nauczyc sie na pamiec tekstu Bogurodzicy ??? POMOCY Natychmiastowa odpowiedź na Twoje pytanie.
- Table of Contents:
4 patenty jak nauczyć się na pamięć czegokolwiek .: SzybkaNauka.Pro
- Article author: szybkanauka.pro
- Reviews from users: 8957 Ratings
- Top rated: 4.9
- Lowest rated: 1
- Summary of article content: Articles about
4 patenty jak nauczyć się na pamięć czegokolwiek .: SzybkaNauka.Pro Odkryj strategię zapamiętywania, abyś wreszcie wiedział jak nauczyć się na pamięć wiersza, długiego tekstu, przepisów i definicji. … - Most searched keywords: Whether you are looking for
4 patenty jak nauczyć się na pamięć czegokolwiek .: SzybkaNauka.Pro Odkryj strategię zapamiętywania, abyś wreszcie wiedział jak nauczyć się na pamięć wiersza, długiego tekstu, przepisów i definicji. Odkryj strategię zapamiętywania, abyś wreszcie wiedział jak nauczyć się na pamięć wiersza, długiego tekstu, przepisów i definicji. - Table of Contents:
Podstawowa zasada jak skutecznie nauczyć się na pamięć dowolnej treści słowo w słowo!
Co dzieje się w mózgu gdy uczysz się na pamięć
Co zrobić krok po kroku aby zapamiętać tę definicję
Zatem do dzieła
Jak czytać Bogurodzicę? | Polona/Blog
- Article author: blog.polona.pl
- Reviews from users: 32598 Ratings
- Top rated: 3.2
- Lowest rated: 1
- Summary of article content: Articles about Jak czytać Bogurodzicę? | Polona/Blog Jak czytać Bogurodzicę? 2017.07.07 Autor: Jacek Tlaga · Historia,Literatura · #Biblioteka Jagiellońska · #bogurodzica · #fonetyka · #język · #Patrimonium … …
- Most searched keywords: Whether you are looking for Jak czytać Bogurodzicę? | Polona/Blog Jak czytać Bogurodzicę? 2017.07.07 Autor: Jacek Tlaga · Historia,Literatura · #Biblioteka Jagiellońska · #bogurodzica · #fonetyka · #język · #Patrimonium … Jest wiele trudnych wyzwań, którym musi stawić czoła uczeń polskiego liceum, ale jedno wydaje się wyjątkowo karkołomne – powinien umieć dokonać analizy i interpretacji Bogurodzicy. Tymczasem jest to pieśń tak zagadkowa, że w początkach XX wieku Aleksander Brückner, aby oddać niezgłębiony ogrom komplikacji związanych z tym zagadnieniem, uciekł się do apokaliptycznej metafory siedmiu pieczęci: „Es […]
- Table of Contents:
Szaleństwo lokomotywy wg Witkacego
Władysław Syrokomla wioskowy lirnik
Andrzej Dobosz poleca Jerzy Bandrowski „Przez jasne wrota”
Dwie twarze (i dwie nogi) Nietzschego
Polskie przygotowania do plebiscytu na Warmii i Mazurach po I wojnie światowej w relacji Adama Uziembły
Freudowska pomyłka
AM według AM czyli „Ballady i romanse” na powojennej scenie
Gajcy marzyciel tragiczny
Życie i twórczość filozofa z Berlina
Czy szkoła szkodzi zdrowiu Postulaty i rady dziewiętnastowiecznego lekarza-higienisty
Kant w Królewcu
„Bo to był on bo to byłem ja”
Przyszłość należy do mutantów
Andrzej Dobosz odradza Edward Paszkowski „Podniebie Z kroniki czwartego piętra”
Andrzej Dobosz odradza Jan Kazimierz Zieliński „Wspomnienia starego kawalera”
Rousseau czyli dzikus na salonach
Andrzej Dobosz gorąco poleca Marian Zdziechowski „Od Petersburga do Leningrada”
Charles Baudelaire – proza życia i magiczna polewa poezji
Patronka roku Maria Konopnicka
Chciał być jak Wokulski i Ramzes XIII
Antoni Lange – poeta trzech epok
Zapomniany pisarz Ferdynand Antoni Ossendowski
Wincenty Pol – poeta geograf akademik
Witwicki czarny romantyk
Andrzej Dobosz bardzo stanowczo odradza Ze świata ułudy Wybór pism teatralnych Józefa Kotarbińskiego Kraków 1926
Andrzej Dobosz odradza Wspomnienia starego mecenasa z czasów dziesięciolecia przed zniesieniem sądownictwa polskiego 1866-1876 przez Alexandra Kraushara Warszawa 1919
Zuzanna Ginczanka – talent uroda i tragiczny los
Krzysztof Karasek być poetą
Hemar – zawodowy hodowca piosenek
60 rocznica śmierci Władysława Broniewskiego
O Kowalskim co Moliera kochał i tłumaczył
Bolesław Leśmian niepoprawny Istnieniowiec
Na jutro mam się nauczyć 3 zwrotek Bogurodzicy!! Umiem pierwszą, jak się szybko zdąże nauczyć? | ask.fmhttps://ask.fm/ajakijesttwojsekret
- Article author: ask.fm
- Reviews from users: 38833 Ratings
- Top rated: 3.6
- Lowest rated: 1
- Summary of article content: Articles about Na jutro mam się nauczyć 3 zwrotek Bogurodzicy!! Umiem pierwszą, jak się szybko zdąże nauczyć? | ask.fmhttps://ask.fm/ajakijesttwojsekret Na jutro mam się nauczyć 3 zwrotek Bogurodzicy!! Umiem pierwszą, jak się szybko zdąże nauczyć? … A jaki jest Twój sekret? … Liked by: Jenn Im Poland #jbpl … …
- Most searched keywords: Whether you are looking for Na jutro mam się nauczyć 3 zwrotek Bogurodzicy!! Umiem pierwszą, jak się szybko zdąże nauczyć? | ask.fmhttps://ask.fm/ajakijesttwojsekret Na jutro mam się nauczyć 3 zwrotek Bogurodzicy!! Umiem pierwszą, jak się szybko zdąże nauczyć? … A jaki jest Twój sekret? … Liked by: Jenn Im Poland #jbpl … Spróbuj chodzić po pokoju – działa. Pomaga również zasada skojarzeń 😊
- Table of Contents:
About A jaki jest Twój sekret
A jaki jest Twój sekret photo gallery
Latest answers from A jaki jest Twój sekret
Edustrefa
- Article author: indywidualni.pl
- Reviews from users: 17564 Ratings
- Top rated: 4.1
- Lowest rated: 1
- Summary of article content: Articles about Edustrefa Jak się uczyć, żeby się nauczyć? Na to pytanie chciałby znać odpowiedź każdy, nie tylko młody człowiek. W czasach, gdy informacje są na … …
- Most searched keywords: Whether you are looking for Edustrefa Jak się uczyć, żeby się nauczyć? Na to pytanie chciałby znać odpowiedź każdy, nie tylko młody człowiek. W czasach, gdy informacje są na …
- Table of Contents:
Bogurodzica interpretacja — NaDzwonek.pl
- Article author: nadzwonek.pl
- Reviews from users: 30987 Ratings
- Top rated: 4.2
- Lowest rated: 1
- Summary of article content: Articles about Bogurodzica interpretacja — NaDzwonek.pl M Wichowa · 2013 · Cytowane przez 1 — kaznodzieja uprzytamniał jak ta powszechnie znana modlitwa, choć krótka, jest bogata w treści teologiczne i głęboka. …
- Most searched keywords: Whether you are looking for Bogurodzica interpretacja — NaDzwonek.pl M Wichowa · 2013 · Cytowane przez 1 — kaznodzieja uprzytamniał jak ta powszechnie znana modlitwa, choć krótka, jest bogata w treści teologiczne i głęboka.
- Table of Contents:
Bogurodzica interpretacja krótka
Bogurodzica motywy
Bogurodzica symbolika
Bogurodzica tekst pierwotny
Najnowsze
Ostatnie wyszukiwania
Kategorie
Akatysty ku czci Przenajświętszej Bogurodzicy | AKATYSTARZ
- Article author: akatystarz.wordpress.com
- Reviews from users: 16243 Ratings
- Top rated: 4.8
- Lowest rated: 1
- Summary of article content: Articles about
Akatysty ku czci Przenajświętszej Bogurodzicy | AKATYSTARZ Powstrzymaj wrogów naszych, aby nie krzywdzili nas i od Pana naszego nie odłączali, a nas naucz śpiewać Tobie radośnie: Raduj się, … … - Most searched keywords: Whether you are looking for
Akatysty ku czci Przenajświętszej Bogurodzicy | AKATYSTARZ Powstrzymaj wrogów naszych, aby nie krzywdzili nas i od Pana naszego nie odłączali, a nas naucz śpiewać Tobie radośnie: Raduj się, … Posts about Akatysty ku czci Przenajświętszej Bogurodzicy written by akatystarz - Table of Contents:
Akatyst przed ikoną Przenajświętszej Bogurodzicy „Wybawienie z powodu nieszczęść cierpiących”
Akatyst ku czci Przenajświętszej Bogurodzicy przed Jej Ikoną „Niezwłocznie próśb Wysłuchująca” (Skoroposłusznica)
Akatyst ku czci Przenajświętszej Bogurodzicy przed Jej Ikoną Częstochowską
Akatyst ku czci Przenaświętszej Bogurodzicy (Zwiastowania – Wielki Akatyst) staropolski – 1792
Akatyst ku czci Przenajświętszej Bogurodzicy przed Jej Ikoną „Wszechkrólowa”
Akatyst ku czci Przenaświętszej Bogurodzicy (Zwiastowania – Wielki Akatyst)
See more articles in the same category here: toplist.dianhac.com.vn/blog.
4 patenty uczenia się na pamięć czegokolwiek
Definicje, cytaty, przemówienia, przepisy prawne, wiersze – czasem każdy musi nauczyć się na pamięć długiego tekstu dokładnie słowo w słowo. Za moment pokażę Ci zaskakujące, ale proste sposoby jak nauczyć się na pamięć szybko i skutecznie, tego co zapragniesz.
Zastanów się przez chwilę, co robisz, gdy masz do zapamiętania definicję czy przemówienie?
Gdy ja miałam nauczyć się na pamięć wiersza lub długiej definicji, wszędzie chodziłam z kartką i czytałam tekst do znudzenia. Było to bardzo męczące, zajmowało dużo czasu, ale co najgorsze dawało mierne rezultaty.
Ty pewnie też czytasz tekst kilka razy, powtarzasz na głos i „wałkujesz” go aż do skutku, prawda?
Chyba wszyscy tak robią. Wszyscy, którzy nie znają najważniejszej zasady działania pamięci!
Podstawowa zasada jak skutecznie nauczyć się na pamięć dowolnej treści słowo w słowo!
Gdy uczysz się na pamięć, skupiaj się NIE na powtarzaniu, lecz na przypominaniu sobie informacji!
Jak wielokrotnie podkreślam w Kodzie Pamięci, kursie multimedialnym o fundamentach działania pamięci, nikt z nas nie ma kłopotów z zapamiętywaniem.
Twój mózg pamięta nieświadomie wszystkie informacje, z jakimi masz kontakt, ponieważ jest stworzony do kojarzenia ze sobą wszystkich bodźców zmysłowych. Gdybyś trochę poćwiczył to przypomnisz sobie takie fakty jak to ile kroków zrobiłeś z domu do przestanku, wygląd pęknięcia na chodniku, liczbę przelatujących ptaków, dźwięk muzyki z okna sąsiada itd.
Jeśli zaś świadomie skoncentrujesz swoją uwagę na zapamiętywaniu docierających do Ciebie bodźców (a w tym informacji), zapamiętanie będzie jeszcze mocniejsze.
Pamiętaj, Twoja umiejętność zapamiętywania ma się bardzo dobrze.
Jedyne wyzwanie, przed jakim stajesz to przypominanie sobie informacji.
Co dzieje się w mózgu, gdy uczysz się na pamięć?
Pamięć jest aktywowana przez uruchomienie odpowiednich neuronów w mózgu. Czytanie tekstu przemówienia z kartki powoduje aktywność innych ścieżek neuronalnych w mózgu niż mówienie tekstu z pamięci na głos.
Gdy czytasz wielokrotnie ten sam tekst, wzmacniasz połączenia odpowiedzialne za czytanie i pamięć wzrokową, lecz to nie pomoże Ci lepiej wygłosić przemówienia lub wyrecytować wiersza.
Aby dobrze wygłosić przemówienie musisz ćwiczyć przypominanie sobie i mówienie go na głos. To logiczne.
Wniosek jest prosty.
Zamiast skupiać na zapamiętywaniu przez wielokrotne czytanie, skup się na przypominaniu sobie informacji.
Powiedzmy, że chcesz nauczyć się na pamięć (słowo w słowo) definicji z logiki:
“Definicja sprawozdawcza.
Definicja nominalna jest sprawozdawcza, gdy podaje zastane w danym języku znaczenie wyrazu definiowanego. Definicje sprawozdawcze są prawdziwe, gdy podajemy znaczenie pewnego wyrazu i ten wyraz owo znaczenie w danym języku posiada, lub fałszywe, gdy wyraz nie posiada podanego w definicji znaczenia.”
Co zrobić krok po kroku, aby zapamiętać tę definicję?
Krok 1. ZROZUMIENIE.
Podstawą do jej dobrego zapamiętania jest przede wszystkim dobre zrozumienie. Im lepiej rozumiesz informacje, tym szybciej je zapamiętujesz. Pisałam o tym szczegółowo w artykule porównując techniki pamięciowe oraz inne metody zapamiętania. Sięgnij do artykułu, aby dowiedzieć się więcej o zrozumieniu podczas zapamiętywania.
Przeczytaj definicję i odpowiedz na pytanie. Jak myślisz, o co chodzi w tej definicji? Myślę, że mimo trudnej terminologii definicja jest prosta. A Ty? Definicja sprawozdawcza pokazuje, jakie znaczenie w danym języku ma dany wyraz. Gdy dane znaczenie istnieje w języku, definicja jest prawdziwa, jeśli nie istnieje, definicja jest fałszywa.
Samo zrozumienie da Ci fundament do dobrego zapamiętania. Teraz czas na kolejne kroki.
Krok 2. ZAPAMIĘTYWANIE.
Gdy już rozumiesz, o co chodzi przeczytaj definicję ponownie na głos.
Patent 1: Moduluj tonację i barwę głosu w miejscach, które wydają Ci się trudniejsze.
W ten sposób zrobisz dla swojego mózgu tzw. kotwicę dźwiękową, która zaznaczy, że ten moment jest szczególnie ważny.
To pozwoli Ci zakodować treść poprzez kanał słuchowy, a nie tylko przez wzrok.
WAŻNE! Jeśli tekst do nauczenia się jest prosty, rozumiesz go i jest w miarę krótki, możesz teraz zacząć sobie go przypominać. Skup się na tym, aby odtworzyć go jak najdokładniej z pamięci. Zacznij od tego jak się zaczynał i co było dalej, a jak się kończyło.
Patent 2: Przepisz tekst na kartkę urozmaicając go graficznie.
Uwaga fragment zastrzeżony! Dzieci poniżej 12 roku życia powinny ominąć ten akapit. Mózg wymiotuje litymi kolumnami jednobarwnego tekstu, zapisanego linijka pod linijką drobnym maczkiem.
Jeśli chcesz zapamiętać to co notujesz lub przepisujesz spraw, aby to było wizualnie atrakcyjne dla Ciebie. To nie ma być na światową wystawę tekstów do zapamiętania. To ma być pociągające i wkręcające tylko i wyłącznie dla Ciebie i Twojego mózgu.
Przepisywanie z użyciem kolorów, łamaniem linerności tekstu, dodatkiem prostych ikon jest świetnym sposobem utrwalania informacji. Angażujesz wtedy już nie tylko kanał wzrokowy i dźwiękowy, ale dodatkowo jeszcze ciało i kinestetykę.
Patent 3: Przy dłuższym tekście do zapamiętania, dodatkowo napisz krótkie streszczenie.
Jest to dość często wykorzystywana technika. Wspominam jednak o niej, abyś o niej pamiętał w kryzysowych sytuacjach 🙂 W naszym przykładzie nie będzie ona konieczna.
Patent 4: Zapisz pierwsze litery wyrazów zapamiętywanego tekstu.
Gdy chcesz zapamiętać tekst słowo w słowo, niezwykle prostym i ciekawym patentem jest zapisanie pierwszych liter wyrazów definicji.
Dla naszej definicji na kartce papieru zapiszę to tak:
“D. s.
D. n. j. s., g. p. z. w d. j. z. w. d.
D. s. s. p, g. p. z. p. w. i t. w. o. z. w d. j. p, l. f, g. w. n. p. p. w d. z.”
Mając taką podpowiedź przypomnisz sobie dużo łatwiej. Początek jak zawsze pójdzie Ci gładko, a potem być może napotkasz białą plamę w pamięci. Spokojnie, przypomnij sobie informacje, a jak nie możesz sobie przypomnieć to sięgnij do źródła.
Krok 3. PRZYPOMINANIE.
Teraz pora na najważniejszy element – przypominanie sobie informacji. Skup się na tym, aby odtworzyć go jak najdokładniej z pamięci. Przypomnij sobie jak najwięcej. Zacznij od tego jak się zaczynał i co było dalej, a jak się kończyło.
Przypomnij sobie wygląd tekstu, dźwięki, oraz odczucia – ruch w ciele.
Jeśli mimo wszystko od razu nie przypomnisz sobie tekstu słowo w słowo, powstrzymaj się od ewentualnej frustracji I wzmocnij swoją ścieżkę neuronową.
Na 1 minutę zmień swoją koncentrację np. wypij pół szklanki wody, rozciągaj się, patrząc w górę uśmiechaj się do siebie. Wejdź w pozytywny stan.
Po chwili wróc jeszcze raz do przypominania. Przypomnij sobie wszystko co wykorzystałeś do zakodowania tekstu w pamięci: dźwięki i wymowę, którą się bawiłeś, nieschematyczną notatkę, zobacz we własnej wyobraźni film jak czytasz i piszesz swój tekst, przypomnij sobie streszczenie itd… Pobudź tyle skojarzeń ile tylko dasz radę.
To jest proces aktywowania wiedzy. Nawet jeśli nie przypomnisz sobie wiersza, definicji czy przepisu prawnego w 100% przy tym drugim podejściu to niesamowicie umocnisz połączenia neuronowe odpowiedzialne za przypominanie.
W razie potrzeby wróć do źródła Twojego tekstu i wzmocnij Twoim ulubionym sposobem i kanałem fragment, którego nie mogłeś sobie przypomnieć.
Zrób 10 minut przerwy (na przykład na zapamiętywanie kolejnej definicji, wiersza czy przepisu). Po przerwie wróć do pierwotnego tekstu i przypomnij go sobie. W tym momencie jest wielce prawdopodobne, że uda Ci się to śpiewająco.
Zatem do dzieła:
1. Jeśli tekst jest skomplikowany zadbaj o to, abyś rozumiał dokładnie z czego wynika każdy jego element. 2. Zapamiętaj treść: przeczytaj go głośno bawiąc się intonacją
przepisz na kartkę bawiąc się efektami graficznymi
zrób streszczenie (jeśli tekst jest dłuższy)
stwórz skrót z pierwszy liter wyrazów zapamiętywanego tekstu 3. Przypomnij sobie treść po wyciągnięciu całej treści z pamięci pierwszy raz zrób maksymalnie 5-8 minut przerwy
po przerwie zrób pierwszą powtórkę – wyciągnij ze swojej pamięci całą treść (bez pomocy)
jeśli nie wyjdzie zaktywizuj jak najwięcej skojarzeń, które tworzyłeś podczas zapamiętywania przypomnij sobie tekst jeszcze raz po kolejnej 10-15 minutowej przerwie.
Pamiętaj! Absolutnie najważniejszym, ale niedocenianym patentem jest utrzymywanie pozytywnych emocji. Jeśli byś się denerwował to z Twojego mózgu błyskawicznie odpłynie część krwi, aby przygotować Cię do walki lub ucieczki. A to z kolei kompletnie zablokuje Twoją pamięć długotrwałą, a Ty nawet tego nie zauważysz. W przerwach zmieniaj tematykę swojej nauki lub rób przyjemne i zdrowe rzeczy. Oto Twoja recepta jak nauczyć się na pamięć nawet długich i skomplikowanych treści.
W taki sposób zapamiętasz trwale dokładne brzmienie ustaw, definicji, przemówień, przepisów prawnych itd. Ba… nie wiesz jak nauczyć się wiersza na pamięć? Wykorzystaj powyższe patenty i podziel się w komentarzu jak Ci poszło.
PS Uczysz się angielskiego i masz DOŚĆ zakuwania słówek i definicji? Metodą Aktywnego Mówienia nauczymy Cię 1000 słów i całej potrzebnej gramatyki bez zakuwania, poprzez praktyczny i wkręcający trening! Pierwsze lekcje za darmo tutaj >>
Jak czytać Bogurodzicę?
Jest wiele trudnych wyzwań, którym musi stawić czoła uczeń polskiego liceum, ale jedno wydaje się wyjątkowo karkołomne – powinien umieć dokonać analizy i interpretacji Bogurodzicy. Tymczasem jest to pieśń tak zagadkowa, że w początkach XX wieku Aleksander Brückner, aby oddać niezgłębiony ogrom komplikacji związanych z tym zagadnieniem, uciekł się do apokaliptycznej metafory siedmiu pieczęci: „Es ist ein Text mit sieben Siegeln”. Dodał także, że już na temat pierwszego słowa można napisać nawet nie rozprawę, ale całą książkę. I choć od tamtej pory na ten temat wydano setki uczonych publikacji, rozbieżność opinii wobec najbardziej podstawowych kwestii jest wciąż zdumiewająca.
Jedną z wielu tajemnic wokół tekstu Bogurodzicy pozostaje jego oryginalne brzmienie. Fonetyczną rekonstrukcję utrudnia fakt, że średniowieczna polska pisownia była niejednolita, niejednoznaczna i niekonsekwentnta. Szczęśliwie istnieją jednak pewne przesłanki i metody, które taką próbę przybliżenia dawnej wymowy mogą uwiarygodnić. Chociaż całkowitą pewność pozwoliłby nam uzyskać jedynie wehikuł czasu.
Aby zilustrować liczne przemiany, jakie dokonały się w polskiej fonetyce w ciągu kilku ostatnich pokoleń średniowiecza, przygotowałem dwa osobne nagrania z moją interpretacją dawnej wymowy Bogurodzicy. Podstawą pierwszego z nich jest najdawniejszy zapis pieśni, czyli tekst kcyński (przechowywany w Bibliotece Jagiellońskiej, Rkp. 1619a II i zawierający powszechnie znane dwie strofy), którego brzmienie dodatkowo postarałem się nieco zarchaizować, by uzyskać wymowę, jaką moglibyśmy prawdopodobnie usłyszeć około połowy XIV stulecia. Drugie z nagrań oparłem na tekście warszawskim (Biblioteka Narodowa, Rps 3016 II, edycja tutaj), pochodzącym z ok. 1456 roku i rozbudowanym aż do 19 strof (podczas gdy za kanoniczne uznaje się jedynie 15 zwrotek) – tutaj z kolei użyłem wymowy późniejszej, usiłując zrekonstruować stan z połowy XV wieku. W ten sposób chciałem uwydatnić poszczególne procesy językowe, jakie w międzyczasie zaszły. Nie znaczy to oczywiście, że dokładnie tak właśnie Polacy wówczas mówili (zresztą zróżnicowanie dialektalne staropolszczyzny nie pozwala na takie uogólnienie). Jest to jedynie przybliżenie dokonane wedle mojej najlepszej wiedzy.
Jak właściwie przebiegało przygotowanie rekonstrukcji, której starałem się dokonać? Oto kilka uwag o tym, co jesteśmy w stanie powiedzieć o wymowie naszych przodków.
Słowiańskie dziedzictwo
Zacznijmy od pobieżnego nakreślenia kontekstu językowego, w którym zrodziła się Bogurodzica. Niewiele jest pewnych rzeczy, jakie możemy powiedzieć na temat okoliczności jej powstania. Niewątpliwie musiało to nastąpić po przyjęciu chrześcijaństwa przez państwo Piastów. A że odbyło się to za pośrednictwem Czech, stamtąd dotarła do nas praktycznie cała chrześcijańska terminologia – pochodząca zarówno z zachodniej łaciny, jak i ze wschodniej greki. Ta ostatnia przedostała się do Czech przez Morawy w postaci pojęć przełożonych już za sprawą Cyryla i Metodego na język określany jako staro-cerkiewno-słowiański. Do takich pojęć należy właśnie Bogurodzica, choć sprawa jest trochę bardziej skomplikowana.
Oryginalną nazwą jest grecki zrost Θεοτόκος – jego staro-cerkiewno-słowiańska postać Богородицѧ stanowi bezpośrednią kalkę językową, która w języku czeskim przybrała postać Bohorodicě, co bezpośrednio się przekłada na staropolskie Bogorodzica. Sęk w tym, że taką formę możemy znaleźć jedynie w piętnastowiecznych modlitwach Wacława, a jeśli zajrzymy do najstarszych rękopisów, zauważymy tam nie jedno, lecz dwa oddzielne słowa: Bogu rodzica. Nie jest to już więc kalka językowa, ale zmyślna parafraza z użyciem formy celownika.
Kiedy w 997 roku czeski biskup i misjonarz Wojciech zwany Adalbertem przybył do Gniezna, mógł bez najmniejszych problemów porozumieć się z jego mieszkańcami – mówili praktycznie tym samym językiem. Poszczególne języki zachodniosłowiańskie dopiero zaczęły się wyodrębniać, co na razie objawiało się tylko niewielkimi, acz charakterystycznymi różnicami: w czeskim to zanik nosowości samogłosek, w dawnej polszczyźnie – zjawisko przegłosu, które sprawiło na przykład, że Polacy z czasem zaczęli wymawiać słowo sławiena jako sławiona. Właśnie forma sławiena – znana z Bogurodzicy – jest często przywoływana jako argument za archaicznością pieśni. Jakby zagadek było mało, to również jest kwestia dyskusyjna, nie możemy bowiem wykluczyć, że to późniejszy bohemizm (w pierwszych wiekach istnienia państwa polskiego czeski wpływ na polszczyznę wciąż był bardzo silny).
W czasach św. Wojciecha wszystkie języki słowiańskie miały akcent swobodny i ruchomy (możemy go dziś usłyszeć choćby w rosyjskim). Jednak na niemal całym zachodniosłowiańskim obszarze doszło do jego przesunięcia i ustabilizowania na pierwszej sylabie wyrazu. Trudno powiedzieć, kiedy dokładnie to nastąpiło, bo akcentowania nie zaznaczano w zapisie. Mamy jednak dowody pośrednie, obecne zresztą i w tekście Bogurodzicy. Spójrzmy na wyraz gospodzina w pierwszej strofie. Pierwotny ruchomy akcent padał na trzecią sylabę – tak jak dziś w rosyjskim господи́на. W później dodanych zwrotkach, które znajdziemy w rękopisie warszawskim, widnieje forma gospodna – taka redukcja samogłoski nie mogła zajść w sylabie akcentowanej, musiało więc wcześniej dojść do przesunięcia akcentu. Przy okazji możemy stwierdzić, że współczesny polski akcent padający na drugą sylabę od końca – będący zresztą ewenementem wśród języków słowiańskich – ustalił się dopiero w czasach nowożytnych.
Spojrzenia z bliska na kilka osobliwości
Przy okazji zwróćmy uwagę na wyrazy zyszczy i spuści. Można ich postać zinterpretować jako zrośnięcie z dopełniającym zaimkiem ji, który zresztą bardzo by nam w tym miejscu pasował – wówczas zyszcz ji nam, spuść ji nam znaczyłoby „zyskaj go nam, przekaż go nam”. Z drugiej strony bardzo podobnie wyglądała pierwotna prasłowiańska forma trybu rozkazującego: *sъjьšči, *sъpusti. Przyjrzymy się też rozkaźnikom w drugiej zwrotce: słysz, napełń, raczy – ich pierwotne formy to *slyši, *napьlni, *rači. Teraz sprawdźmy, jak akcentowane są rosyjskie odpowiedniki tych wszystkich wyrazów – сыщи́, спусти́, слу́шай, напо́лни, рачи́ – okazuje się, że wygłosowe -i zachowało się wyłącznie tam, gdzie pada na nie pierwotny ruchomy akcent! Znowu zyskujemy potwierdzenie niesłychanej dawności form użytych w Bogurodzicy, ale nie pomaga to w dokładniejszym datowaniu.
Kolejnym dziwacznym dla nas słowem jest dziela. To dobry przykład tzw. hapax legomenon, co oznacza, że forma ta nie jest poświadczona w żadnym innym utworze. Możemy jednak wywieść ją z prasłowiańskiego *dělja, które znajdziemy w zapisach staro-cerkiewno-słowiańskich w postaci дѣлꙗ. Współcześnie powiedzielibyśmy po prostu: dla. Dzisiaj może wydać się nieco osobliwe, że pierwotnie użycie tego wyrazu wymagało odwrotnego niż obecny szyku (nie był on więc przyimkiem, ale poimkiem). W myśl tej zasady swojskie słowo dlatego miało więc formę togodla (analogiczną do staro-cerkiewno-słowiańskiego того дѣлꙗ). W takiej postaci znajdziemy je na przykład w Kazaniach świętokrzyskich. Wiele wskazuje na to, że „twego dziela Krzciciela” moglibyśmy dziś przetłumaczyć jako „dla twojego Chrzciciela”.
Wszystkie te rozważania niestety nie rozwiewają specjalnie wątpliwości co do czasu powstania Bogurodzicy. Tekst tego utworu pozwala przyjrzeć się ewolucji naszego języka także z nieco innej perspektywy kolejnych rękopiśmiennych redakcji utworu. Porównajmy trzy najstarsze przekazy: dwa z nich (czyli tzw. kcyński i krakowski) powstały w początku XV wieku, rękopis warszawski spisano zaś pół wieku później. Od razu widzimy różnicę w pierwszym słowie: celownik Bogu zastąpiono dopełniaczem – Boga. Tak zresztą powiedzielibyśmy i dzisiaj, a w dzisiejszym języku pozostały bardzo nieliczne relikty celownika w takiej funkcji – utarty zwrot ojciec dzieciom czy też nieco barwniejszy psubrat.
Porównując zapis dalszych zwrotek w rękopisie krakowskim i warszawskim, możemy zwrócić uwagę na postać słowa posiłkowego być w trybie przypuszczającym. W zapisie krakowskim znajdziemy dawną aorystyczną formę bychom, która uległa znamiennej ewolucji przez bychmy do postaci byśmy, którą znajdziemy w tekście warszawskim – prawdopodobnie do owej zmiany doszło przez analogię do tworzącej się właśnie uproszczonej formy czasu przeszłego byliśmy, która powstała ze złożonego byli jeśmy.
Czy polszczyzna w XV wieku ma jakieś reguły?
W połowie XV wieku – niedługo przed powstaniem zapisu warszawskiego – Jakub Parkosz z Żurawic, wybitny uczony i profesor Akademii Krakowskiej, podjął pierwszą próbę systematycznego ujednolicenia zasad polskiej pisowni. Napisał w tym celu nowatorską rozprawę. Choć zalecenia w niej zawarte okazały się beznadziejnie niepraktyczne, jej lektura pozwala nam dziś na bezpośredni i dokładny wgląd w ówczesną polską fonologię. Jedną z najbardziej istotnych obserwacji zawarł w następujących słowach: „U Polaków wszystkie samogłoski to się wydłużają, to się wyraźnie skracają. Ze wzdłużania ich lub skracania wynika różne znaczenie wyrazów” (przeł. M. Kucała) – zjawisko to, zwane iloczasem, po dziś dzień występuje w języku czeskim. Długie samogłoski Parkosz zaproponował oddawać w formie podwojonej litery. Zwróćmy w tym miejscu uwagę na samogłoski nosowe: dzisiejsze słowo gęś zostało zapisane w traktacie jako gøſſz, zaś dzisiejsze dąb jako døøb – jak widać, odróżniała je od siebie wówczas długość artykulacji, a nie barwa. O tym, jak te głoski wymawiano, świadczą nie tylko dawne zapisy – w tym krakowski i warszawski tekst Bogurodzicy – ale i dzisiejszy kształt litery ą (niegdyś nosowego a – brzmiało ono zapewne jak w wyrazie „tramwaj” albo… jak w niepoprawnej wymowie zdradliwego czasownika „włanczać”!).
Po półwieczu, w roku 1506 Bogurodzica została pierwszy raz wydana drukiem – otwiera listę statutów Królestwa Polskiego opublikowaną przez kanclerza Jana Łaskiego. Niedługo później jego bliski współpracownik Stanisław Zaborowski napisał kolejny traktat o polskiej ortografii, gdzie bezpośrednio nawiązał do traktatu Parkosza, pisząc że dawni Polacy długie samogłoski podwajali, krótkie zaś wyrażali pojedynczymi znakami. Z wyrażenia Antiqui Poloni możemy wywnioskować, że w początku XVI wieku doszło już do zaniku iloczasu – jego funkcję przejęła tzw. wymowa pochylona, która do naszych czasów nie przetrwała, choć jeszcze we współczesnej ortografii mamy literę ó, która była używana do oznaczenia pochylonego o – w XV wieku zatem wymawiano w tym miejscu długie o. Tego rodzaju procesy językowe zachodzą stopniowo, możemy się więc domyślać, że w czasach Parkosza do owego pochylenia mogło zacząć już dochodzić, choć nie była to jeszcze znacząca cecha.
Warto wspomnieć o dwu innych charakterystycznych cechach ówczesnej wymowy, które później uległy zmianie, choć wciąż odzwierciedla je współczesna pisownia. Dwuznak rz zawdzięcza swój kształt dawnemu frykatywnemu r, które wymawiano analogicznie do czeskiego ř – dopiero z czasem utożsamiło się z tym, co zapisujemy jako ż. Podobnie litera ł miała wymowę przedniojęzykowo-zębową, która jeszcze w czasach przedwojennych była uznawana za prestiżową, a do dziś można ją usłyszeć na kresach.
Jeszcze inny problem przedstawia wymowa zwrotu Kyrieleison powracającego w Bogurodzicy dwukrotnie. Wiele wskazuje na to, że głoska oznaczana jako s była najpierw wymawiana bezdźwięcznie. Możemy to wywnioskować choćby z opowieści Thietmara o biskupie Boso, który nawracając połabskich Słowian na chrześcijaństwo, próbował nauczyć ich śpiewać ową grecką frazę. Ci jednak prześmiewczo przekręcali ją po swojemu na „we krzu olsza” (zapisane jako vkrivolsa), przy czym szczelinowa spółgłoska w słowie olsza (z prasłowiańskiego *olьša) była bez wątpienia bezdźwięczna. Taką wymowę sugerują tak czeskie zapisy typu krlessu w kronice Kosmasa (twierdzącego, że w ten sposób Kyrielesion śpiewali prości i nieuczeni ludzie), jak i wzmianka w staroruskim latopisie o Lachach, którzy w 1245 roku idąc do boju pod Jarosławiem, śpiewali bezdźwięcznie керьлѣшь (cyrylica jest pod tym względem jednoznaczna). Za to kiedy spojrzymy na późniejszy tekst Bogurodzicy wydrukowany w statutach Łaskiego, zobaczymy już zapis, który ewidentnie wskazuje na udźwięcznienie tej głoski: Kyrieleyzon.
Wszystkie te rozważania miały dać wyobrażenie, jak Bogurodzicę mogliby przeczytać na głos lub wyrecytować nasi przodkowie. W średniowieczu uznawano zresztą przysłuchiwanie się lektorowi odczytującemu głośno tekst za jeden z wielu sposobów czytania (obok samodzielnej lektury na głos czy też czytania po cichu, bez wypowiadania słów). Należy jednak pamiętać, że Bogurodzica to przede wszystkim pieśń, a więc była przeznaczona do śpiewania. To właśnie wspomniany najstarszy przekaz, zwany dzisiaj kcyńskim, upewnia nas co do tego, bo zawiera nie tylko słowa, ale i notację muzyczną.
◊◊◊
Dwóch wersji Bogurodzicy oraz innych pieśni średniowiecznych będzie można wysłuchać w wykonaniu Adama Struga i Monodii polskiej na koncercie Carmen patrium 14 lipca w Pałacu Rzeczypospolitej. Koncert zainauguruje projekt „Patrimonium – digitalizacja i udostępnienie polskiego dziedzictwa narodowego ze zbiorów Biblioteki Narodowej oraz Biblioteki Jagiellońskiej”.
◊◊◊
Artykuł powstał w ramach realizacji przez Bibliotekę Narodową projektu „Patrimonium – digitalizacja i udostępnienie polskiego dziedzictwa narodowego ze zbiorów Biblioteki Narodowej oraz Biblioteki Jagiellońskiej” współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa 2014-2020 oraz budżetu państwa.
◊◊◊
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Narysuj swoje myśli. 7 sposobów na skuteczną naukę
Jak się uczyć, żeby się nauczyć? Na to pytanie chciałby znać odpowiedź każdy, nie tylko młody człowiek. W czasach, gdy informacje są na wyciągnięcie ręki i zdawałoby się, że zdobywanie wiedzy jest o wiele łatwiejsze niż jeszcze kilka lat temu (między innymi za sprawą dostępności zasobów Sieci), sprawa wcale nie wygląda dobrze. Dlaczego? Bo nie potrafimy się mądrze zorganizować.
By temu zaradzić, zapraszam po siedem rad skutecznego uczenia się. Stosowanie tych prostych “przykazań dla naszego mózgu” sprawi, że nawet najtrudniejsze zadanie okaże się możliwe do zrealizowania.
1. Uporządkuj miejsce pracy
Bardzo istotne w nauce jest to, by miejsce, w którym się uczysz, było komfortowe. Spraw po prostu, by było Ci wygodnie. Przewietrz pokój, odłóż zbędne rzeczy. Jeśli podczas nauki lubisz coś przekąsić, przygotuj wcześniej jakieś drobne smakołyki (np. orzechy, które dodatkowo wspomagają pracę mózgu). Przygotuj sobie również wodę do picia, tak by niepotrzebnie nie odrywać się od pracy.
Z drugiej strony pamiętaj o tym, by co jakiś czas zrobić sobie przerwę, przejść się, “rozprostować kości”. Wracając do pracy, sięgnij po inny przedmiot, nasz mózg lubi zmiany 🙂
2. Dbaj o koncentrację
Prawdziwą zmorą dla każdego uczącego się są wszelkie “rozpraszacze”. Mam tu na myśli choćby smartfon, komputer, telewizor. Uwierz mi, bez Twojej stałej obecności w mediach społecznościowych świat się nie zawali. Zrezygnuj na czas nauki z ciągłego zaglądania, co słychać u Twoich znajomych.
Wiem, że niektórzy lubią uczyć się przy dźwiękach muzyki. Zadbaj o to, by sączyła się ona po cichu. Wybierz takie utwory, które nie będą Cię dekoncentrowały.
A jeśli potrzebujesz informacji, do zdobycia których niezbędny jest Internet, wyznacz sobie czas na ich uzyskanie, wylogowując się równocześnie z portali społecznościowych.
3. Zacznij od najtrudniejszego
Czeka Cię wiele zadań o różnej trudności? Zrób najpierw najtrudniejsze. Pomyśl o tym, że im więcej ich wykonasz, tym bardziej będziesz odczuwać zmęczenie czy znużenie. To nie najlepszy pomysł sięgać po to, co skomplikowane, będąc u kresu sił. Świeży, wypoczęty umysł jest w stanie pokonać nawet najbardziej skomplikowaną przeszkodę.
Wykonując na początku najbardziej złożone ćwiczenie, zyskujemy dodatkowo punkt zaczepienia. Kiedy napotkamy na kryzys, zawsze warto przypomnieć sobie, że skoro najgorsze już za mną, to dam radę i z resztą 🙂 Niby nic takiego, a przywraca wiarę we własne możliwości.
4. Pozwól się zainspirować
Nie wiesz jak się za coś zabrać? Poszukaj podpowiedzi! Sprawdź, jak z podobnym zadaniem poradzili sobie inni. I nie chodzi tu o przepisanie wyników działań od kolegi, który lepiej się uczy, ale podpatrzenie sposobu, w jaki radzi sobie z ćwiczeniami. Może dzięki temu wypracujemy własny model rozwiązania?
Być może nie każdy pomysł, który złapiesz, będzie Ci w stu procentach odpowiadać, ale istnieje spora szansa, że po poznaniu wielu koncepcji, wybierzesz elementy budujące Twoją autorską szkołę uczenia się.
5. Twórz skojarzenia
Im trudniej jest coś zapamiętać, tym więcej skojarzeń warto stworzyć. Działa to trochę na zasadzie “magicznego zdania” ułatwiającego zapamiętanie nazw przypadków, który zna chyba każdy uczeń. Wiesz, o czym mówię? Poznajesz?
Mama dała Celinie bułkę nasmarowaną masłem wiejskim.
Gdyby rozłożyć, je na czynniki pierwsze, to otrzymamy:
M(ama)- mianownik
D(ała)- dopełniacz
C(elinie)- celownik
B(ułkę)- biernik
N(asmarowaną)- narzędnik
M(asłem)- miejscownik
W(iejskim)- wołacz
6. Zaproś kolory
Zadbaj o to, by Twoje notatki były kolorowe. Nie oznacza to, że koniecznie musisz tworzyć je we wszystkich kolorach tęczy. Warto jednak zadbać o to, by np. najważniejsze elementy były wyróżnione graficznie.
Doskonałym rozwiązaniem jest również tworzenie tzw. map myśli. Ich mocną stroną jest to, że każdy sam decyduje, co jest dla niego istotne. Dokonuje więc analizy, a następnie selekcji i segregacji informacji pod względem ważności. Tworząc takie mapy, koniecznie należy pamiętać, że główne zagadnienie umieszczamy pośrodku kartki, a dookoła umieszczamy gałęzie z wiadomościami/ hasłami (od nich zaś odchodzą inne gałęzie, powiązane tematycznie, ale coraz mniej istotne).
7. Ucz się w grupie
Bardzo korzystna może się również okazać wspólna nauka w grupie dobrych znajomych. Wchodzi wtedy w grę wzajemne “odpytywanie” czy wyjaśnianie tego, co sprawia kłopoty (zawsze znajdzie się ktoś, kto rozumie problematyczne zagadnienia). Poza tym w grupie siła. Tworzenie sieci powiązań i skojarzeń wpływa pozytywnie nie tylko na stopień opanowania wiedzy, ale i relacje społeczne.
Znam zasady i co dalej?
Kiedy zastosujesz się do rad, szybko dostrzeżesz różnicę. Warto wtedy poświęcić chwilę lub dwie nad tym, by notatki wyglądały milej dla oka i były użyteczne. Dlaczego to takie ważne? Otóż, okazuje się, że to, co sami wypracujemy, na dłużej zapada nam w pamięć. Szczególnie jeśli jesteśmy dumni z efektów, a sam proces budzi w nas pozytywne emocje.
Przykładem tekstu, którego analiza może sprawiać kłopoty jest choćby “Bogurodzica”. Kiedy jednak wykorzystamy rysunki, by uporządkować i zobrazować treść, wszystko staje się dużo łatwiejsze.
Jak to działa?
Przeczytaj tekst, który będziesz omawiać (znajdziesz go poniżej).
Bogurodzica dziewica[2], Bogiem sławiena[3] Maryja, U twego syna Gospodzina[4] matko zwolena[5], Maryja! Zyszczy nam, spuści nam[6]. Kyrieleison.[7] Twego dziela[8] Krzciciela[9], bożycze[10], Usłysz głosy[11], napełni myśli[12] człowiecze. Słysz modlitwe, jąż nosimy[13], Oddać raczy[14], jegoż prosimy: A na świecie zbożny[15] pobyt, Po żywocie rajski przebyt[16]. Kyrieleison.
Przypisy
[2] dziewica (starop.) — panna, dziewczyna, kobieta niezamężna. [przypis edytorski] [3] Bogiem sławiena (starop.) — umiłowana przez Boga. [przypis edytorski] [4] gospodzin (starop.) — tu: Bóg. [przypis edytorski] [5] zwolena (starop.) — wybrana. [przypis edytorski] [6] zyszczy nam, spuści nam (starop.) — zdobądź dla nas, ześlij nam. [przypis edytorski] [7] Kyrieleison — Panie, zmiłuj się nad nami; dzisiejszy zapis: Kyrie eleison. [przypis edytorski] [8] Twego dziela (starop.) — dla Twego. [przypis edytorski] [9] Krzciciel — Chrzciciel; chodzi o św. Jana Chrzciciela. [przypis edytorski] [10] bożycze (starop. forma W. lp od: bożyc) — Synu Boga. [przypis edytorski] [11] usłysz głosy (starop.) — wysłuchaj głosów. [przypis edytorski] [12] napełni myśli (starop.) — spełnij pragnienia. [przypis edytorski] [13] jąż nosimy (starop.) — którą zanosimy. [przypis edytorski] [14] oddać raczy — w innych wersjach niekiedy: „A dać raczy”. [przypis edytorski] [15] zbożny (starop.) — pobożny, dostatni (raczej w sensie bogactwa duchowego). [przypis edytorski] [16] przebyt (starop.) — przebywanie. [przypis edytorski]Podkreśl słowa, których nie rozumiesz. Sprawdź ich znaczenie (pomocne w tym będą przypisy, zawarte najczęściej pod tekstem). Jeśli tak będzie dla Ciebie łatwiej, zapisz “przetłumaczoną”, uwspółcześnioną wersję tekstu (szczególnie jeśli trudnych słów jest bardzo dużo).
Zastanów się, jakie postaci zostały przedstawione? Jakie między nimi panują relacje? Czy ktoś jest ważniejszy, a ktoś mniej ważny? Spróbuj nazwać osoby (pomocne mogą się okazać rysunki. Zerknij na poniższy schemat i spróbuj go uzupełnić).
Kiedy nazwiesz już postaci i ustalisz panujące między nimi relacje, zastanów się, jakie prośby są do nich kierowane. Wskaż w tekście fragmenty, w których życzenia zostały sformułowane.
Ostatnim zadaniem jest odnalezienie określeń, które charakteryzują postaci występujące w tekście. Zapisz je w wyznaczonych miejscach. I gotowe. Widzisz, jakie to było proste?
Podobnym sposobem możesz opracować każdy inny, niemal dowolny temat, z którym przyjdzie Ci się zmierzyć. Przeczytaj → zastanów się → stwórz skojarzenia → narysuj. Przebycie tej drogi pozwoli Ci na osiągnięcie sukcesu!
Joanna Krzemińska
Absolwentka Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Łódzkiego. Od dziesięciu lat związana ze Szkołami MIKRON w Łodzi. Nauczyciel języka polskiego i terapeuta z zakresu terapii pedagogicznej. Pomysłodawca i koordynator Konkursu Filmowego „Lektury w kadrze” oraz Ogólnopolskiego Konkursu Plastycznego „Baśnie, naturalnie!”. Inicjatorka projektu, realizowanego za pośrednictwem platformy eTwinning „Stworzeni z wyobraźni” oraz innych projektów rozwijających umiejętności językowe uczniów. Członkini grupy zrzeszającej kreatywnych nauczycieli „Superbelfrzy”. Autorka bloga „Zakręcony belfer” (www.zakreconybelfer.pl), wyznająca zasadę: dzień bez szalonego pomysłu, dniem straconym.
So you have finished reading the jak szybko nauczyć się bogurodzicy topic article, if you find this article useful, please share it. Thank you very much. See more: Bogurodzica, dziewica, Bogurodzica 2 zwrotki tekst, Bogarodzico, Dziewico tekst, Bogurodzica w oryginale, Bogurodzica pieśń, Bogurodzica tekst PDF, Słowa Bogurodzica dziewica zestawione są na zasadzie, Bogurodzica tekst i nuty
