Top 15 Jak Zyc Z Dzieckiem Z Autyzmem Quick Answer

You are looking for information, articles, knowledge about the topic nail salons open on sunday near me jak zyc z dzieckiem z autyzmem on Google, you do not find the information you need! Here are the best content compiled and compiled by the https://toplist.dianhac.com.vn team, along with other related topics such as: jak zyc z dzieckiem z autyzmem Matka z autyzmem, autyzm jak pracować z dzieckiem, jak postępować z dzieckiem autystycznym, Wyleczyłem dziecko z autyzmu, autyzm leczenie, Gdzie oddać dziecko z autyzmem, Jak karać dziecko z autyzmem, autyzm co to

Czego się boją dzieci z autyzmem?

Maluchy z ASD nie reagują również na głos rodziców i nie są zainteresowane innymi dziećmi. Dziecko autystyczne nierzadko boi się domowych hałasów czy nieszkodliwych obiektów (np. pluszowych zabawek).

Jak wygląda życie z dzieckiem autystycznym?

Wielką trudnością opiekunów takich pociech jest brak czasu dla siebie i na odpoczynek. Zdrowe dzieci znacznie szybciej stają się względnie samodzielne, natomiast wychowanie dziecka z autyzmem wymaga nieporównywalnie więcej pracy i wyrzeczeń.

Czego nie robi dziecko z autyzmem?

Dzieci autystyczne cechuje też często brak spontaniczności lub pomysłowości w zabawach, nie proponują czynności, nie wymyślają zabaw. – Dzieci z autyzmem często nie bawią się zabawkami. Kręcą się w kółko, bujają, zabawki ustawiają w szeregu i to jest ich rozrywką. Nie potrafią też bawić się symbolicznie, np.

Jak obchodzic się z dzieckiem z autyzmem?

Czego nie lubi Autystyk?

Autystycy nie potrafią żyć z innymi ludźmi – mit

Zaburzenia ze spektrum autyzmu objawiają się poprzez problemy w relacjach międzyludzkich. Umiejętności społeczne autystyków są słabiej rozwinięte niż u zdrowych osób. Osoby autystyczne często są wycofane, ponieważ w towarzystwie innych osób czują się przytłoczone.

Czy dziecko z autyzmem kocha?

Osoby z autyzmem często przedstawia się jako zimne, pozbawione uczuć, aseksualne. Samo zestawienie słowa „autyzm” ze słowami „miłość”, „związek” czy „seks” wydaje się niemożliwe. Jednak osoby autystyczne kochają i chcą być kochane. Tak jak wszyscy.

Co lubią dzieci z autyzmem?

Gry, układanki, klocki, książeczki a nawet mebelki stymulujące rozwój dziecka autystycznego pomagają rodzicom w codziennej terapii. Ale i w zwykłych sklepach z zabawkami znajdziemy zabawki odpowiednie dla dzieci z autyzmem.

Czy dziecko z autyzmem boi się ludzi?

Sprawdź! Autyzm u dzieci powstaje na skutek zaburzeń neurologicznych, które zakłócają pracę mózgu. Dziecko z autyzmem najczęściej przestaje mówić, zaczyna unikać kontaktów z ludźmi i jest niezainteresowane zabawą z rówieśnikami.

Czy dzieci z autyzmem mają szansę na normalne życie?

Z jej doświadczeń wynika, że jeśli terapia jest skuteczna, to chore dziecko może w dorosłym życiu normalnie żyć. – Zdarzają się przypadki, że chorzy na autyzm zakładają rodziny, normalnie pracują – mówiła.

Jak śpi dziecko z autyzmem?

Dwie godziny przed snem należy schować grające, świecące zabawki oraz urządzenia elektroniczne, z których dziecko korzysta takie jak tablet lub telefon, ponieważ wywołują one znaczne pobudzenie układu nerwowego a niebieskie światło emitowane przez ekrany obniża wydzielanie melatoniny i w konsekwencji utrudnia …

Czy dziecko z autyzmem robi papa?

Inne objawy, które możesz zaobserwować to: Brak dążenia do kontaktów z dziećmi, preferowane zabawy w samotności. Brak gestu „papa” Nieumiejętność wyrażania emocji lub prezentowanie emocji skrajnych (nagłe wybuchy śmiechu lub płaczu)

Co jedzą dzieci z autyzmem?

Produkty zbożowe i/lub nuggetsy z mięsa kurczaka były preferowaną żywnością dla 92% dzieci z autyzmem, które miały wybiórcze preferencje żywieniowe. Jedynie dzieci z autyzmem wykazywały zachowania typu picia lub „chomikowanie” pokarmów w ustach.

Co przeszkadza dzieciom z autyzmem?

Dzieci nie wykorzystują posiadanych umiejętności językowych, cechuje je mała zmienność ekspresji języka, nie potrafią prowadzić dialogu słownego lub nie mówią wcale. Dzieci z Autyzmem nie są twórcze w procesach myślowych. Upośledzona jest również zabawa oparta o wyobraźnię i społeczne naśladowanie.

Czy dziecko z autyzmem jest grzeczne?

Gdy dziecko jest nadzwyczaj grzeczne i spokojne, przez długi czas skupia uwagę na jednym punkcie, nie reaguje na hałas i obecność innych osób, powinniśmy zainterweniować – mogą to być oznaki autyzmu.

Jak uspokoić autystyka?

Sprawdzoną metodą wyciszenia dziecka jest stymulacja kołdrą obciążeniową, kamizelką lub kołnierzem obciążeniowym. Głęboki dotyk ukierunkowany na mięśnie karku doskonale odpręża i znacząco przyspiesza wyciszenie. Dziecko łatwiej uspokoi się i skupi na odczuwaniu pozytywnych emocji.

Jakie zachowania wykluczają autyzm?

Autyzm u dzieci powstaje na skutek zaburzeń neurologicznych, które zakłócają pracę mózgu. Dziecko z autyzmem najczęściej przestaje mówić, zaczyna unikać kontaktów z ludźmi i jest niezainteresowane zabawą z rówieśnikami.

Co słyszy dziecko z autyzmem?

Osoba z całościowymi zaburzeniami rozwojowymi niemiło czy wręcz boleśnie odbiera pewien zakres dźwięków. Zazwyczaj są to dźwięki o natężeniu mniejszym niż 100-90 db. Z wykresu wynika również, że dźwięki poniżej 16Hz oraz powyżej 20 KHz nie są rejestrowane przez ludzki narząd słuchu.

Czy dziecko z autyzmem rozumie co się do niego mówi?

– Dziecko autystyczne często nie rozumie, co do niego ktoś mówi, rodzice czy inne osoby, czyli występują zaburzenia w rozwoju mowy i porozumiewania się, gestów i rozumienia mimiki – tłumaczy Maria Wroniszewska, terapeutka.

Czy dziecko z autyzmem robi papa?

Inne objawy, które możesz zaobserwować to: Brak dążenia do kontaktów z dziećmi, preferowane zabawy w samotności. Brak gestu „papa” Nieumiejętność wyrażania emocji lub prezentowanie emocji skrajnych (nagłe wybuchy śmiechu lub płaczu)

---

Życie z dzieckiem ze spektrum autyzmu

Życie z dzieckiem ze spektrum autyzmu

---

Życie z dzieckiem autystycznym- co warto wiedzieć? | Psychologgia

• Article author: www.psychologgia-plus.pl
• Reviews from users: 28190 Ratings
• Top rated: 4.8
• Lowest rated: 1
• Summary of article content: Articles about Życie z dzieckiem autystycznym- co warto wiedzieć? | Psychologgia Życie z dzieckiem autystycznym – jak przejawia się autyzm u dziecka? 27 kwietnia 2018. Terapia autyzmu psychoterapia w Warszawie. Autyzm należy do tzw. …
• Most searched keywords: Whether you are looking for Życie z dzieckiem autystycznym- co warto wiedzieć? | Psychologgia Życie z dzieckiem autystycznym – jak przejawia się autyzm u dziecka? 27 kwietnia 2018. Terapia autyzmu psychoterapia w Warszawie. Autyzm należy do tzw. Jak przejawia się autyzm u dziecka? Jak przeprowadza się terapię i jaka jest jej skuteczność? Dowiedz się z naszego artykułu.
• Table of Contents:

Życie z dzieckiem autystycznym – jak przejawia się autyzm u dziecka

Diagnoza — autyzm

Autyzm — stereotypy i rzeczywistość

Objawy autyzmu i dziecka

Trudy życia rodziców z dzieckiem autystycznym

Read More

| Autyzm – inny sposób życiaNie-Grzeczne Dzieci

• Article author: niegrzecznedzieci.org.pl
• Reviews from users: 13257 Ratings
• Top rated: 3.7
• Lowest rated: 1
• Summary of article content: Articles about | Autyzm – inny sposób życiaNie-Grzeczne Dzieci Skupianie się na autyzmie dziecka jako źródle cierpień jest szkodliwe zarówno dla rodziców, jak i dla dziecka i uniemożliwia akceptację i autentyczną więź … …
• Most searched keywords: Whether you are looking for | Autyzm – inny sposób życiaNie-Grzeczne Dzieci Skupianie się na autyzmie dziecka jako źródle cierpień jest szkodliwe zarówno dla rodziców, jak i dla dziecka i uniemożliwia akceptację i autentyczną więź … Autyzm – inny sposób życia „Nie płaczcie!” Punkt widzenia: autyzm – inny sposób życia Sinclair J., (1993), „Nie płaczcie! Our voice. Część 1, nr 3” Tekst Jima Sinclaira został przetłumaczony …
• Table of Contents:

Autyzm – inny sposób życia

Read More

Autyzm – przyczyny, objawy, leczenie dziecka z autyzmem

• Article author: www.damian.pl
• Reviews from users: 22378 Ratings
• Top rated: 4.8
• Lowest rated: 1
• Summary of article content: Articles about Autyzm – przyczyny, objawy, leczenie dziecka z autyzmem Updating …
• Most searched keywords: Whether you are looking for Autyzm – przyczyny, objawy, leczenie dziecka z autyzmem Updating Jakie są objawy autyzmu i na czym polega terapia? Czym różni się autyzm od Aspergera? Czy szczepienia mają wpływ na autyzm? Sprawdź na damian.pl
• Table of Contents:

Czym jest autyzm

Autyzm a Asperger

Rodzaje autyzmu

Przyczyny zaburzenia ze spektrum autyzmu

Jakie są objawy autyzmu

Autyzm – kiedy udać się do specjalisty

Diagnoza autyzmu

Leczenie autyzmu

Życie dziecka z autyzmem

Autyzm u dorosłych

Read More

Życie z dzieckiem autystycznym- co warto wiedzieć? | Psychologgia

• Article author: www.psychologgia-plus.pl
• Reviews from users: 46530 Ratings
• Top rated: 3.4
• Lowest rated: 1
• Summary of article content: Articles about Życie z dzieckiem autystycznym- co warto wiedzieć? | Psychologgia Updating …
• Most searched keywords: Whether you are looking for Życie z dzieckiem autystycznym- co warto wiedzieć? | Psychologgia Updating Jak przejawia się autyzm u dziecka? Jak przeprowadza się terapię i jaka jest jej skuteczność? Dowiedz się z naszego artykułu.
• Table of Contents:

Życie z dzieckiem autystycznym – jak przejawia się autyzm u dziecka

Diagnoza — autyzm

Autyzm — stereotypy i rzeczywistość

Objawy autyzmu i dziecka

Trudy życia rodziców z dzieckiem autystycznym

Read More

Autyzm – objawy, terapia

• Article author: www.medonet.pl
• Reviews from users: 20964 Ratings
• Top rated: 4.6
• Lowest rated: 1
• Summary of article content: Articles about Autyzm – objawy, terapia Updating …
• Most searched keywords: Whether you are looking for Autyzm – objawy, terapia Updating zdrowie- Jeśli chociaż jedno dziecko przebywało na placu zabaw, Krzyś nie był w stanie tam wejść. Kładł się i krzyczał – opowiada mama chorego na autyzm 8 letniego Krzysia. Po kilku latach odkryła metodę, która pozwoliła jej na prawdziwy kontakt z dzieckiem.
• Table of Contents:

Pierwsze objawy autyzmu

Zachowania autystyczne

Terapia autyzmu

Metoda RDI w autyzmie

Nowa metoda terapii autyzmu

Efekty terapii autyzmu

Umów e-wizytę u lekarza w 5 minut

Read More

Jak pomóc dziecku z autyzmem – Autyzm – Fundacja Promitis

• Article author: autyzm.org.pl
• Reviews from users: 33826 Ratings
• Top rated: 4.8
• Lowest rated: 1
• Summary of article content: Articles about Jak pomóc dziecku z autyzmem – Autyzm – Fundacja Promitis Updating …
• Most searched keywords: Whether you are looking for Jak pomóc dziecku z autyzmem – Autyzm – Fundacja Promitis Updating
• Table of Contents:

Read More

Wychowanie autystycznego dziecka – Niebieskie Pudełko

• Article author: niebieskiepudelko.pl
• Reviews from users: 15979 Ratings
• Top rated: 3.7
• Lowest rated: 1
• Summary of article content: Articles about Wychowanie autystycznego dziecka – Niebieskie Pudełko W każdym przypadku jednak, autystyczne dziecko czyni rodzicielstwo … Dorosłe życie pociechy zależy bowiem przede wszystkim od tego, … …
• Most searched keywords: Whether you are looking for Wychowanie autystycznego dziecka – Niebieskie Pudełko W każdym przypadku jednak, autystyczne dziecko czyni rodzicielstwo … Dorosłe życie pociechy zależy bowiem przede wszystkim od tego, … 2 kwietnia obchodzimy Światowy Dzień Wiedzy o Autyzmie – doświadczenia pokazują, że informacji i świadomości w tym zakresie jest wciąż zbyt mało…
• Table of Contents:

Po pierwsze nie obwiniaj!

Czego można się spodziewać w pierwszych latach

Autystyczne zachowania w późniejszym wieku

Posiłki z małym autystą

Oczy dookoła głowy

Kluczowa rola terapii

O czym jeszcze warto pamiętać

Read More

Życie z autyzmem. Historie trzech matek – Twojezdrowie.pl

• Article author: www.rmf24.pl
• Reviews from users: 35334 Ratings
• Top rated: 3.5
• Lowest rated: 1
• Summary of article content: Articles about Życie z autyzmem. Historie trzech matek – Twojezdrowie.pl „Dzieci okładały go zabawkami”. „Dyrektorka kazała mi zabrać Tadzia ze szkoły, ale patrzę na to dziecko z optymizmem”. Trzy matki, trzy historie … …
• Most searched keywords: Whether you are looking for Życie z autyzmem. Historie trzech matek – Twojezdrowie.pl „Dzieci okładały go zabawkami”. „Dyrektorka kazała mi zabrać Tadzia ze szkoły, ale patrzę na to dziecko z optymizmem”. Trzy matki, trzy historie … wieku, układał, puzzle, elementów, Dzieci, okładały, zabawkami, Dyrektorka, kazała, zabrać, Tadzia, szkoły, patrzę, dziecko, optymizmem, Trzy, matki, trzy, historie, Łączy, jedno, autyzmŻycie z autyzmem. Historie trzech matek – twojezdrowie.rmf24.pl – „W wieku 2 lat układał puzzle z 500 elementów”. „Dzieci okładały go zabawkami”. „Dyrektorka kazała mi zabrać Tadzia ze szkoły, ale patrzę na to dziecko z optymizmem”. Trzy matki, trzy
• Table of Contents:

Diagnoza autyzm

Zobacz również

Reakcje otoczenia Stereotypy brak wiedzy ale też współczucie

Cykl rytm powtarzalność Jak oswoić rzeczywistość

najpopularniejsze

Nawigacja

Read More

Jak dbać o dziecko z AUTYZMEM?

• Article author: www.asysta.org
• Reviews from users: 32051 Ratings
• Top rated: 3.1
• Lowest rated: 1
• Summary of article content: Articles about Jak dbać o dziecko z AUTYZMEM? Jak dbać o dziecko z AUTYZMEM? · Ustal jak najbardziej przejrzystą strukturę dnia, a nawet tygodnia. · Zrób kalendarz dnia/ tygodnia ze zdjęciami dziecka … …
• Most searched keywords: Whether you are looking for Jak dbać o dziecko z AUTYZMEM? Jak dbać o dziecko z AUTYZMEM? · Ustal jak najbardziej przejrzystą strukturę dnia, a nawet tygodnia. · Zrób kalendarz dnia/ tygodnia ze zdjęciami dziecka …
• Table of Contents:

Specjalizujemy się w terapii autyzmu Zespołu Aspergera i Całościowych Zaburzeń Rozwoju

DOBRY RODZIC- cykl spotkań dla rodziców dzieci z ASD i ADHD

Jak komunikować się i bawić z dziećmi ze spektrum autyzmu

NEUROFLOW

Światowy Dzień Świadomości Autyzmu

Terapia karmienia

Trening Słuchowy Johansena (IAS)

KLUB AKTYWNOŚCI od 10 roku życia

Terapie wspomagające

Terapia psychologiczna

Terapia logopedyczna

Terapia grupowa

Diagnoza

Autyzm u dwulatka- pierwsze objawy

NIEMÓWIĄCY DWULATEK

Czy moje dziecko ma AUTYZM

Konsultacje

Warsztaty i Szkolenia

Read More

Samotność rodzica dziecka z autyzmem

• Article author: o-media.pl
• Reviews from users: 39071 Ratings
• Top rated: 4.2
• Lowest rated: 1
• Summary of article content: Articles about Samotność rodzica dziecka z autyzmem Moje dziecko ma autyzm. Co ja teraz zrobię? Autyzm? Jak to autyzm? Co MY teraz zrobimy? Tych pytań mogę jeszcze zadać milion. Niestety są to pytania bez … …
• Most searched keywords: Whether you are looking for Samotność rodzica dziecka z autyzmem Moje dziecko ma autyzm. Co ja teraz zrobię? Autyzm? Jak to autyzm? Co MY teraz zrobimy? Tych pytań mogę jeszcze zadać milion. Niestety są to pytania bez … O-Media to Instytut Komunikacji, specjalizujący się w komunikacji medialnej, interpersonalnej i kryzysowej oraz obsłudze medialnej. Prowadzimy certyfikowane szkolenia biznesowe- kształtowanie wizerunku, autoprezentacja i wystąpienia publiczne, mediacje oraz zarządzanie konfliktem w organizacji i RODO0
• Table of Contents:

„Gratuluje jest Pani w ciąży to 6 tydzień”

Zanim usłyszałam diagnozę

To nie jest normalne!

Diagnoza moje dziecko ma autyzm

Samotność rodzica dziecka z autyzmem

Read More

Wpływ na rodzinę • Autyzm – Stowarzyszenie Pomocy Osobom Autystycznym “Dalej Razem” Zielona Góra

• Article author: www.autyzm.zgora.pl
• Reviews from users: 3723 Ratings
• Top rated: 3.6
• Lowest rated: 1
• Summary of article content: Articles about Wpływ na rodzinę • Autyzm – Stowarzyszenie Pomocy Osobom Autystycznym “Dalej Razem” Zielona Góra W okresie dorastania dziecka autystycznego rodzice zdają sobie sprawę z tego, że ich dziecko dotknięte jest niepełnosprawnością trwającą całe życie, a nadzieja, … …
• Most searched keywords: Whether you are looking for Wpływ na rodzinę • Autyzm – Stowarzyszenie Pomocy Osobom Autystycznym “Dalej Razem” Zielona Góra W okresie dorastania dziecka autystycznego rodzice zdają sobie sprawę z tego, że ich dziecko dotknięte jest niepełnosprawnością trwającą całe życie, a nadzieja, … Diagnoza, terapia, szkolenia, wsparcie rodzin – to główne obszary działalności Stowarzyszenia Pomocy Osobom Autystycznym Dalej Razem w Zielonej Górzeautyzm, stowarzyszenie, autysta, pomoc, osoba autystyczna, zielona góra, wolontariat
• Table of Contents:

Read More

Jak pracować z dzieckiem z autyzmem w domu? [PORADNIK DLA RODZICÓW] – Wydawnictwo WiR

• Article author: wir-wydawnictwo.com
• Reviews from users: 30008 Ratings
• Top rated: 4.4
• Lowest rated: 1
• Summary of article content: Articles about Jak pracować z dzieckiem z autyzmem w domu? [PORADNIK DLA RODZICÓW] – Wydawnictwo WiR Jak zatem zacząć terapię dziecka z autyzmem w domu? Kluczem dla ułożenia planu terapeutycznego dla dziecka z autyzmem jest nazwa tego zaburzenia … …
• Most searched keywords: Whether you are looking for Jak pracować z dzieckiem z autyzmem w domu? [PORADNIK DLA RODZICÓW] – Wydawnictwo WiR Jak zatem zacząć terapię dziecka z autyzmem w domu? Kluczem dla ułożenia planu terapeutycznego dla dziecka z autyzmem jest nazwa tego zaburzenia …
• Table of Contents:

Read More

ŻYCIE Z AUTYZMEM – Przychodnia Św. Ojca Pio – Gdańsk Zaspa Tel: 58 7693866

• Article author: przychodniaojcapio.pl
• Reviews from users: 22049 Ratings
• Top rated: 4.4
• Lowest rated: 1
• Summary of article content: Articles about ŻYCIE Z AUTYZMEM – Przychodnia Św. Ojca Pio – Gdańsk Zaspa Tel: 58 7693866 U jednego dziecka na sto w Europie diagnozuje się autyzm. Objawia się on odmiennym sposobem komunikacji, wyrażania emocji, nawiązywania relacji. …
• Most searched keywords: Whether you are looking for ŻYCIE Z AUTYZMEM – Przychodnia Św. Ojca Pio – Gdańsk Zaspa Tel: 58 7693866 U jednego dziecka na sto w Europie diagnozuje się autyzm. Objawia się on odmiennym sposobem komunikacji, wyrażania emocji, nawiązywania relacji.
• Table of Contents:

Read More

Praca z dzieckiem ze spektrum autyzmu część I – komunikacja werbalna i niewerbalna – Poradnia Alter

• Article author: poradniaalter.pl
• Reviews from users: 4077 Ratings
• Top rated: 3.2
• Lowest rated: 1
• Summary of article content: Articles about Praca z dzieckiem ze spektrum autyzmu część I – komunikacja werbalna i niewerbalna – Poradnia Alter Niejeden raz, słyszę od rodziców: „U mojego dziecka zdiagnozowano spektrum autyzmu. Nie wiem jednak jak mogę mu pomóc, ani w jaki sposób pracować z moim … …
• Most searched keywords: Whether you are looking for Praca z dzieckiem ze spektrum autyzmu część I – komunikacja werbalna i niewerbalna – Poradnia Alter Niejeden raz, słyszę od rodziców: „U mojego dziecka zdiagnozowano spektrum autyzmu. Nie wiem jednak jak mogę mu pomóc, ani w jaki sposób pracować z moim …
• Table of Contents:

Read More

---

See more articles in the same category here: toplist.dianhac.com.vn/blog.

Życie z dzieckiem autystycznym- co warto wiedzieć?

Autyzm należy do tzw. całościowych zaburzeń rozwoju, co w pewnym sensie przekłada się na to, że zmienia całe życie rodziny, w której się pojawia. Nie ma co się oszukiwać, że dziecko cierpiące na tę chorobę będzie funkcjonowało zupełnie normalnie. Z drugiej strony, nie należy również demonizować takiej diagnozy – przy odrobinie wysiłku można wypracować sobie sposoby działania, które w znacznym stopniu ułatwią naszą codzienność. Jak wygląda autyzm u dziecka?

Diagnoza — autyzm

Wielu rodziców dzieci z autyzmem wspomina dzień, w którym usłyszeli tę diagnozę, jako jeden z najgorszych w swoim życiu. Oczywiście, autyzm to nie wyrok. Trudno porównać go również do śmiertelnych chorób, takich jak np. nowotwory. Mimo to rodzice cierpiących na niego dzieci bardzo często odczuwają przerażenie, żal i złość. W pewnym sensie muszą przejść przez żałobę po tym, w jaki sposób wyobrażali sobie swoje dziecko oraz rodzicielstwo. Sam autyzm często nie jest aż tak dużym problemem jak ich własne emocje. Można powiedzieć, że dziecko, którego się spodziewali, nigdy nie przyszło na świat. W zamian pojawił się mały człowiek, który jest bardzo wymagający, a jednocześnie zupełnie inny od pozostałych maluchów.

Rodzice mają ogromne trudności z zaakceptowaniem faktu, że ich własne dziecko nie przytula się do nich i nie nawiązuje z nimi „normalnej” relacji. Z drugiej strony, nadmierne skupianie się na autyzmie i traktowanie go jak tragedii jest ogromnym błędem. W ten sposób opiekunowie, zamiast układać sobie kontakty z dzieckiem w indywidualny, najlepszy w tej sytuacji sposób, sami stwarzają dodatkową barierę pomiędzy sobą a pociechą.

Autyzm — stereotypy i rzeczywistość

Innym problemem jest życie z „etykietką” autyzmu. Wbrew pozorom, dotyczy ona nie tylko samego dziecka, ale również całego systemu rodzinnego. Zwłaszcza w małych społecznościach rodzice mogą obawiać się nie tylko realnych objawów, ale także ostracyzmu, braku tolerancji i zrozumienia oraz negatywnych reakcji, jakie mogą stać się udziałem ich dziecka. Niestety, niewiele osób rzeczywiście zdaje sobie sprawę z tego, na czym polega autyzm. Część ludzi ulega stereotypom, skupiając się na łatce „zaburzenia psychicznego”. Podobna trudność dotyczy zresztą także samych rodziców – dopóki nie zadadzą sobie trudu dowiedzenia się jak najwięcej o tej chorobie, mogą czuć się bardzo zdezorientowani.

Wiedząc, że opieka nad dzieckiem cierpiącym na jakiekolwiek zaburzenie wymaga specjalnego zaangażowania i jak największej świadomości, obawiają się, jak poradzą sobie z tym wyzwaniem. Nie od dziś wiadomo, że najbardziej przeraża nas to, co obce i nieznane. Na taki problem istnieje właściwie tylko jedna rada: zamiast zamartwiać się na zapas i polegać na niesprawdzonych pogłoskach, lepiej zwrócić się do specjalisty z prośbą o jak najbardziej szczegółowe wskazówki dotyczące postępowania z dzieckiem autystycznym. Czytanie wartościowych książek i publikacji na temat tego zaburzenia również nie zaszkodzi – im obszerniejsza wiedza, tym większe wsparcie udzielane dziecku, które jest tu przecież najważniejsze.

Objawy autyzmu i dziecka

Aby zrozumieć, jak trudne może być życie rodziców dziecka autystycznego, należy dowiedzieć się, na czym właściwie polega to zaburzenie. Autyzm to choroba, która sprawia, że dziecko nie rozumie norm społecznych, co wpływa na trudności związane z podporządkowaniem się im, a także ma bardzo zaburzony kontakt z otoczeniem.

Dzieci autystyczne często nie mówią, nie potrafią komunikować się gestem, nie wykonują próśb i poleceń. Nie rozumieją pojęć abstrakcyjnych, a w dodatku nierzadko są bardzo przywiązane do różnego rodzaju rytuałów. Lubią powtarzalność i często koncentrują się na szczegółach, które z punktu widzenia innych wydają się nic nieznaczące. Oczywiście, powyższy opis jest bardzo uproszczony i uśredniony. W rzeczywistości trudności związane z życiem z dzieckiem autystycznym w dużej mierze wynikają również z faktu, że w przypadku każdej osoby zaburzenie może przebiegać inaczej. Każdy przypadek jest wyjątkowy i należy rozpatrywać go indywidualnie, a co za tym idzie – nie istnieje jeden zestaw reguł, które muszą stosować wszyscy rodzice dzieci cierpiących na autyzm.

Trudy życia rodziców z dzieckiem autystycznym

Wielką trudnością opiekunów takich pociech jest brak czasu dla siebie i na odpoczynek. Zdrowe dzieci znacznie szybciej stają się względnie samodzielne, natomiast wychowanie dziecka z autyzmem wymaga nieporównywalnie więcej pracy i wyrzeczeń. Z tego powodu rodzice takich maluchów są znacznie bardziej zmęczeni, ponieważ rzadko mogą pozwolić sobie na prawdziwy odpoczynek. Z drugiej strony, wielu z nich z różnych przyczyn wpada w pułapkę wyręczania swoich pociech w niemal każdej kwestii. W ten sposób tworzy się błędne koło – dziecko nie ma naturalnej potrzeby odkrywania świata i uczenia się nowych rzeczy, wobec czego samo z siebie nie staje się coraz bardziej samodzielne. Rodzice są mu niezbędni przy wszystkich codziennych czynnościach, przez co mają jeszcze mniej czasu dla siebie. Tymczasem takie działanie może dziecku tylko zaszkodzić, ponieważ aby rozwijało się jak najlepiej, musi być motywowane do ciągłej nauki i aktywności.

Potrzebujesz wsparcia terapeuty i zastanawiasz się, czy codzienność może być łatwiejsza, zarówno dla Ciebie, jak i Twojego dziecka? Skontaktuj się z nami.

Autyzm – inny sposób życiaNie-Grzeczne Dzieci

Autyzm – inny sposób życia

„Nie płaczcie!”

Punkt widzenia: autyzm – inny sposób życia

Sinclair J., (1993), „Nie płaczcie! Our voice. Część 1, nr 3”

Tekst Jima Sinclaira został przetłumaczony przez Michele Isaac*, sprawdzony przez Paula Trehina, którym serdecznie dziękujemy.

Rodzice często opowiadają, że moment, w którym dowiedzieli się o autyzmie swojego dziecka, był traumatycznym przeżyciem. Osoby nie cierpiące na to zaburzenie, pojmują autyzm jako wielką tragedię, a rodzice czują rozczarowanie i nieustanny smutek w późniejszym życiu.

Ten żal nie wynika jednak z samego autyzmu dziecka. To raczej żal po utracie dziecka normalnego, na które rodzice czekali i którego się spodziewali. Postawa rodziców i różnica między tym, czego rodzice oczekują od swojego dziecka w zależności od jego wieku, a jego rzeczywistym rozwojem, powodują więcej stresu i lęku, niż autentyczne trudności związane z autyzmem.

Pewien żal jest naturalny po to, żeby rodzice przyzwyczaili się, że wydarzenie, na które czekali, jak i wzajemna relacja, której się spodziewali z radością, nie nadejdą. Smutek dotyczący dziecka normalnego, które sobie wyobrażali, odmienny jest od sposobu postrzegania przez rodziców dziecka, które w rzeczywistości mają: dziecko autystyczne potrzebuje wsparcia dorosłych i jest w stanie zbudować z nimi normalne relacje, jeśli tylko da mu się szansę. Skupianie się na autyzmie dziecka jako źródle cierpień jest szkodliwe zarówno dla rodziców, jak i dla dziecka i uniemożliwia akceptację i autentyczną więź między nimi. W interesie tak jednych jak i drugich, zachęcam rodziców do radykalnej zmiany sposobu, w jaki postrzegają chorobę swojego dziecka.

Zachęcam do postrzegania autyzmu i waszego smutku z naszego punktu widzenia.

Autyzm nie jest dodatkiem.

Autyzm nie jest rzeczą, którą się „ma”, ani „muszlą”, w której się człowiek może zamknąć. Nie ma normalnego dziecka schowanego za autyzmem. Autyzm to sposób bycia. Opanowuje i zabarwia wszystkie doświadczenia, wszystkie odczucia, percepcję, każdą myśl, emocję, każdy aspekt życia. Nie można oddzielić autyzmu od człowieka… a gdyby nawet było to możliwe, osoba która by pozostała, nie byłaby tą samą osobą, co przedtem.

To bardzo ważne, więc pomyślcie o tym przez chwilkę: autyzm to sposób bycia, nie można oddzielić człowieka od autyzmu.

I tak, kiedy rodzice mówią:

Wolałbym, żeby moje dziecko nie miało autyzmu…,

tak naprawdę mówią:

Chciałbym, żeby dziecko autystyczne, które mam, nie istniało, a w zamian mieć inne (nie autystyczne).

Przeczytajcie to jeszcze raz. To właśnie mówią rodzice, którzy wyznają, że czują się przygnębieni swoim życiem. To właśnie mają na myśli, prosząc o uzdrowienie. To właśnie rozumiemy, kiedy mówią o swoich nadziejach i wielkich marzeniach, nas dotyczących: chcielibyście, abyśmy pewnego dnia przestali istnieć i na naszym miejscu pojawili się inni, których moglibyście kochać.

Autyzm nie jest nieprzeniknionym murem.

Staracie się nawiązać kontakt z waszym dzieckiem, a ono nie reaguje. Ono was nie widzi, a wy nie możecie do niego dotrzeć; nic się nie dzieje. Jest to rzecz, którą najtrudniej znieść, prawda?

Jednak to nieprawda.

Zastanówcie się jeszcze raz: staracie się nawiązać kontakt rodzic-dziecko, ale używacie do tego waszego pojęcia zdrowego dziecka, waszych własnych uczuć rodzicielskich, waszych doświadczeń i intuicji w nawiązywaniu kontaktów. A dziecko reaguje w sposób, którego nie można zaklasyfikować w znanym wam systemie zachowań.

Nie chodzi o to, że dziecko nie jest w stanie się kontaktować. Oznacza to jedynie, że używacie systemu porozumiewania, który jest powszechny, powszechnie rozumianych znaków i oznaczeń, czego nie podziela wasze dziecko. To tak jakbyście próbowali poprowadzić serdeczną pogawędkę z kimś, kto nie mówi w waszym języku. Oczywiste jest, że ta osoba nie zrozumie o czym mówicie, nie odpowie w taki sposób, jakiego od niej oczekujecie i że cała konwersacja będzie wydawać się jej dziwna i nieprzyjemna.

Trzeba włożyć więcej wysiłku w rozmowę z osobą, która nie rozumie waszego rodzinnego języka. A autyzm jest zakorzeniony jeszcze głębiej niż kultura czy język; osoby autystyczne są „obcymi” w jakiejkolwiek społeczności. Musicie przestać rozmyślać o bogactwie znaczeń. Będziecie musieli nauczyć się zejść do poziomu bardziej podstawowego niż sobie kiedykolwiek wyobrażaliście, nauczyć się wszystko tłumaczyć i sprawdzać, czy wasze tłumaczenie zostało dobrze zrozumiane. Będziecie musieli wyzbyć się pewności, wynikającej z faktu, że jesteście u siebie w rodzinie, że opiekujecie się waszym własnym dzieckiem, i pozwolić waszemu dziecku uczyć was jego języka, i wprowadzić was do jego świata.

Jeśli uda wam się osiągnąć rezultat, nie będzie to jeszcze zupełnie normalna relacja rodzic-dziecko. Wasze autystyczne dziecko może nauczy się mówić, pójdzie do normalnej szkoły, gimnazjum, będzie posiadać prawo jazdy i zawód, i żyć zupełnie niezależnie. I nigdy nie będzie miał z wami takich samych relacji, co zdrowe dziecko ze swoimi rodzicami. Wasze dziecko może równie dobrze nigdy nie nauczyć się mówić, chodzić do szkoły specjalnej, pracować w miejscu chronionym albo być zamknięte w placówce specjalistycznej i przez całe dorosłe życie potrzebować stałej opieki i nadzoru… i mimo to nie być dla was nieosiągalnym. Mamy bardzo różne sposoby nawiązywania kontaktów. Obstając przy rzeczach, które dla was są normalne, możecie napotkać frustrację, rozczarowanie, uraz, a nawet wściekłość i nienawiść. A spróbujcie bez uprzedzeń otwarcie podejść do nauki nowych rzeczy, a zobaczycie świat, którego nawet nie umielibyście sobie wyobrazić.

Tak, wymaga to więcej wysiłku niż nawiązywanie relacji z osobą nie autystyczną. Jest to jednak możliwe, o ile osoby nie autystyczne nie mają większych kłopotów w komunikowaniu. Robimy to całe życie. Każdy z nas, kto uczy się z wami rozmawiać, każdy z nas, któremu udaje się choć trochę funkcjonować w waszym społeczeństwie, i wreszcie każdy z nas, kto wychodzi i próbuje z wami nawiązać kontakt, znajduje się na obcym dla siebie terenie i kontaktuje się z obcymi. Całe życie tak robimy. A potem wy nam mówicie, że nie jesteśmy w stanie się kontaktować.

Autyzm to nie śmierć

Z pewnością autyzm nie jest tym, czego spodziewają się rodzice, kiedy oczekują potomka. Spodziewają się dziecka, które będzie takie jak oni, będzie żyło w tym samym świecie, i będzie się można z nim porozumieć bez specjalnego przygotowania, jak do rozmowy z obcokrajowcem. Nawet jeśli dziecko nie jest autystyczne, ale niepełnosprawne, rodzice mają nadzieję, że da się z nim porozumieć za pomocą słów, które im wydają się normalne; i w większości przypadków, nawet biorąc pod uwagę ograniczenia niektórych niepełnosprawnych, udaje się zbudować ten rodzaj więzi, którego oczekiwali rodzice.

Ale nie jeśli dziecko jest autystyczne. Najwięcej zmartwień bierze się stąd, że nie pojawia się relacja, którą mieli nadzieję zbudować z dzieckiem. Jest to bardzo prawdziwy smutek i trzeba nauczyć się z nim sobie radzić, aby dalej żyć…

Nie chodzi tu o autyzm.

Bierze się on stąd, że spodziewaliście się czegoś bardzo ważnego dla was i czekaliście na to z wielką radością i ekscytacją, może nawet przez chwilę pomyśleliście, że jest już tak naprawdę… A potem stopniowo, bądź nagle, musieliście przyznać się, że rzecz, której wyczekiwaliście, nie nadeszła wcale.

Tego samego doświadczają rodzice, których dziecko przychodzi na świat martwe albo umiera wkrótce po porodzie, a oni muszą patrzeć na jego umieranie w pierwszych chwilach życia. Nie chodzi tu o autyzm, ale o niespełnione marzenia. Najlepszym miejscem do jakiego takie osoby mogą się udać nie są instytucje zajmujące się autyzmem, ale organizacje zajmujące się wspieraniem rodziców w żałobie po dziecku albo grupy wsparcia. Tam rodzice stawią czoła stracie, jaką ponieśli… nie zapomną o niej, ale pozostawią ją w przeszłości, skąd nie będzie ich już ranić w każdej chwili życia. Nauczą się akceptować fakt, że ich dziecko odeszło na zawsze i już nie wróci. Co najważniejsze, nauczą się nie przenosić żalu po stracie dziecka na pozostałe. Dobrze jest, jeśli jedno z dzieci rodzi się w momencie, kiedy opłakuje się zmarłe.

Nie straciliście dziecka przez autyzm. Straciliście dziecko, ponieważ takie dziecko jakie sobie wymarzyliście nigdy się nie narodziło. Nie jest temu winne dziecko autystyczne, które żyje z wami, nie powinniśmy za to cierpieć. Potrzebujemy i zasługujemy na rodziny, których obchodzimy i którzy doceniają nas za to, jacy jesteśmy, a nie rodzin, które mają nasz obraz zaciemniony przez jakieś wymarzone dzieci, które nigdy nie istniały. Martwcie się tym, jeśli macie taką potrzebę. Ale nie smućcie się nami. Jesteśmy żywi, prawdziwi i czekamy aż poświęcicie nam uwagę.

To właśnie organizacje zajmujące się autyzmem powinny robić: nie opłakiwać tego, czego nie ma, ale pomóc odkrywać to co jest. Potrzebujemy was, waszej pomocy i zrozumienia. Według nas wasz świat nie jest zbyt otwarty, a my nie zmienimy go bez pomocy z waszej strony. Tak, z autyzmem wiąże się pewna tragedia: nie dlatego, kim my jesteśmy, ale z powodu rzeczy, które nam się przytrafiają. Tym się smućcie, jeśli już czymś musicie. Albo raczej złośćcie się na to… i zróbcie coś. Tragedia nie polega na tym, że istniejemy, ale na tym, że w waszym świecie nie ma dla nas miejsca. Jak może być inaczej, skoro nasi właśni rodzice opłakują fakt, że się urodziliśmy?

Popatrzcie na swoje autystyczne dziecko i pomyślcie, kim ono nie jest. I sami powiedzcie: „Nie jest to dziecko, jakiego się spodziewałem i planowałem. To nie jest dziecko, którego oczekiwałam przez wszystkie miesiące ciąży i godziny pracy. To nie jest dziecko, z którym chciałem dzielić wszystkie moje doświadczenia. To dziecko nigdy się nie pojawiło. Dziecko, które mam, nie jest tym dzieckiem”. Następnie popłaczcie, jeśli macie potrzebę – ale nie przy dziecku – i zacznijcie uczyć się pozwalać rzeczom toczyć się swoim torem.

Kiedy już przełamiecie się, spójrzcie na swoje dziecko i powiedzcie: „To nie jest dziecko którego się spodziewałem i planowałem. To nieziemskie dziecko, które wylądowało w moim życiu przez przypadek. Nie wiem, kim jest to dziecko i co się z nim stanie. Ale wiem, że to dziecko, któremu nie powiodło się w obcym świecie, bo pozbawione jest rodziców swojego gatunku, którzy by się nim zaopiekowali, tak jak tego potrzebuje. Potrzebuje kogoś, żeby się nim zajmował, żeby go uczył, żeby mu tłumaczył i go bronił. A skoro to obce dziecko pojawiło się w moim życiu, ta praca należy do mnie i cieszę się z tego”.

Jeśli taka perspektywa napawa was entuzjazmem, przyłączcie się do nas, z siłą i determinacją, nadzieją i radością. Przed nami niezwykła przygoda – życie.

Jim Sinclair

*Isaac Michele – Kierownik Centrum Innowacji w Ortopedagogiki (Centre pour l’Innovation en Orthopedagogie, departement de l’Orthopedagogie) Uniwersytetu w Mons-Hainaut, Place du Parc 18, B-7000 MONS, BELGIQUE

przyczyny, objawy, leczenie dziecka z autyzmem

Według badania stanu zdrowia psychicznego Polaków (EZOP II) doświadczenie zaburzeń psychicznych ma za sobą ponad pół miliona dzieci w wieku 7-17 lat. Zaburzenia rozwoju psychicznego dotykają też przeszło 400 tys. najmłodszych do 6. roku życia. Jednym z coraz częściej stwierdzanych problemów jest autyzm. Zaburzenie cechuje się nieprawidłowościami w komunikacji, interakcjach z innymi oraz w zachowaniu i zabawie.

Obserwujesz u dziecka pierwsze objawy autyzmu? Niepokoi Cię jego zachowanie? Nie wiesz, jak sprawdzić, czy ma autyzm? Umów je na konsultację z doświadczonym specjalistą psychologii lub psychiatrii w Mind Health – Centrum Zdrowia Psychicznego. Zachęcamy do zapisów!

Spis treści:

Czym jest autyzm?

Autyzm (zaburzenie ze spektrum autyzmu, ang. autism spectrum disorder, ASD) należy do zaburzeń neurorozwojowych. Charakteryzuje się trudnościami w komunikacji i interakcjach społecznych. Obejmuje też ograniczone i powtarzające się wzorce zachowań. Mogą im towarzyszyć zaburzenia rozwoju intelektualnego i mowy funkcjonalnej. Termin „spektrum zaburzeń” oznacza różnorodność objawów i ich nasilenia.

Konsultacja psychiatry – pierwszorazowa od 260 zł KUP WIZYTĘ

ASD zwykle zaczyna się we wczesnym dzieciństwie. Prowadzi do problemów w funkcjonowaniu osobistym, rodzinnym, społecznym, szkolnym czy zawodowym. Zdolności i potrzeby autystów są zróżnicowane i zmienne w czasie. Niektórzy Pacjenci mogą żyć samodzielnie, a inni – wymagają stałego wsparcia i opieki.

Nie opracowano leku na autyzm. Postępowanie w ASD polega głównie na oddziaływaniach psychospołecznych. Eksperci uważają, że wczesna interwencja terapeutyczna (przed 36. miesiącem życia Pacjenta) ma znaczenie dla rokowania. Dlatego w przypadku zaobserwowania u dziecka niepojących objawów, trzeba niezwłocznie zgłosić się z nim do specjalisty.

Jak często występuje zaburzenie ze spektrum autyzmu?

Autyzm jest zaburzeniem rozwojowym uznawanym za chorobę cywilizacyjną, a według Organizacji Narodów Zjednoczonych należy do najważniejszych globalnych problemów zdrowotnych (obok raka, cukrzycy i AIDS).

Eksperci Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oszacowali, że autyzm występuje u około 1 na 100 dzieci. Wiadomo też, że zaburzenie jest najpowszechniejszą przyczyną niepełnosprawności najmłodszych w wieku poniżej 5 lat. Autyzm cztery razy częściej rozwija się u chłopców.

Liczba osób z diagnozą ASD rośnie. Wynika to z rozszerzenia definicji zaburzenia, lepszej wykrywalności i większej wiedzy na temat problemu. Formułuje się też przypuszczenia dotyczące związku wyższej zapadalności z różnymi czynnikami środowiskowymi.

Historia badań nad autyzmem

Autyzm u dzieci został po raz pierwszy opisany w 1943 roku. Autor publikacji, Leo Kanner wśród cech zaburzenia wymienił m.in.:

wycofanie społeczne;

małe zaangażowanie w interakcje;

małe umiejętności komunikowania się;

silne przywiązanie do niezmienności otoczenia;

nietypowe funkcjonowanie uczuciowe.

Stworzony przez Kannera termin „autyzm wczesnodziecięcy” bywa do dziś używany przez specjalistów. Jego opis zaburzenia na długo ukształtował myślenie o dziecku autystycznym jako mającym duże trudności poznawcze i stosunkowo niski poziom inteligencji. Dlatego wiele osób z inteligencją w granicach normy nie otrzymywało diagnozy autyzmu i potrzebnego wsparcia.

Niedługo potem, w 1944 roku, opublikowano pracę Hansa Aspergera. Opisał on grupę chłopców z ograniczeniami społeczno-komunikacyjnymi podobnymi do tych, które przedstawił Kanner. Uwypuklił przy tym prawidłowy rozwój intelektualny i językowy swoich Pacjentów. Zwrócił też uwagę na zdolności i potencjał podopiecznych, nazywając ich „małymi profesorami”. Opisane przez Aspergera zaburzenie, będące lekkim autyzmem, otrzymało później nazwę od jego nazwiska.

W kolejnych latach dostrzeżono, że scharakteryzowane przez obu lekarzy problemy są częścią większej grupy całościowych zaburzeń rozwojowych (zaburzeń ze spektrum autyzmu). Specjaliści modyfikowali też myślenie o ASD. Zmieniała się np. definicja najważniejszych objawów, terminologia dotycząca poszczególnych jednostek chorobowych czy miejsce zaburzenia w systematykach. Przejawem aktualnego podejścia do problemu jest m.in. jedenasta rewizja Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób (ICD-11) WHO, która weszła w życie w 2022 roku.

Autyzm a Asperger

Obecnie zrezygnowano z rozróżnienia autyzmu i Zespołu Aspergera. Do tej pory autyzm dziecięcy uważało się za najcięższą postać całościowych zaburzeń rozwoju. By go zdiagnozować, konieczne było stwierdzenie symptomów w obszarze komunikacji, interakcji społecznych oraz zachowania i zabawy. U wielu Pacjentów rozpoznawano przy tym niepełnosprawność intelektualną.

Natomiast Zespół Aspergera to autyzm w stopniu lekkim. Specjaliści diagnozowali go u osób z zaburzeniami komunikacji z innymi oraz zachowania i zabawy. To rozpoznanie otrzymywali Pacjenci, u których nie stwierdzano nieprawidłowości w funkcjonowaniu intelektualnym i ewidentnych zaburzeń w rozwoju mowy.

Konsultacja psychologa dziecięcego od 150 zł KUP WIZYTĘ

Osoby, u których dotąd diagnozowano Zespół Aspergera często przejawiają wyizolowane, nasilone zainteresowania lub ograniczone, powtarzające się wzorce zachowań i zainteresowań. Zauważalne są u nich także:

trudności w nazywaniu i różnicowaniu uczuć;

przywiązanie do stałości;

przesadnie formalne zachowanie;

sztywne przywiązanie do zasad.

Otoczenie postrzega Pacjentów z Aspergerem nie tyle jako chorych, ale jako dziwnych czy źle wychowanych. Nierzadko stają się oni podmiotem żartów, odrzucenia czy przemocy.

Rodzaje autyzmu

W klasyfikacji chorób ICD-11 Światowej Organizacji Zdrowia nastąpiły istotne zmiany dotyczące autyzmu. Wszystkie rodzaje problemu zaliczono w niej do jednej kategorii diagnostycznej „zaburzenie ze spektrum autyzmu”. Obejmuje ona odmiany autyzmu, które wcześniej traktowano jako odrębne jednostki kliniczne, a więc:

autyzm dziecięcy;

Zespół Aspergera;

autyzm atypowy;

inne całościowe zaburzenia rozwoju.

By diagnoza była bardziej szczegółowa i lepiej określała potrzeby Pacjenta, w nowej klasyfikacji WHO uwzględniono dodatkowe informacje. Dotyczą one rodzaju i nasilenia nieprawidłowości w rozwoju intelektualnym i w mowie funkcjonalnej. Dla przykładu, jednostka kliniczna zwana wcześniej Zespołem Aspergera będzie najprawdopodobniej diagnozowana jako „zaburzenie ze spektrum autyzmu bez zaburzeń rozwoju intelektualnego i z łagodnymi zaburzeniami języka funkcjonalnego lub bez nich”.

Do powyższych zmian skłoniły specjalistów:

wyniki badań nad przyczynami ASD;

trudności diagnostyczne związane z występowaniem jednostek o nieostrych kryteriach rozpoznania;

stwierdzanie u jednej osoby w ciągu kilku lat życia innych objawów, co pociągało za sobą zmianę diagnozy.

Termin „zaburzenie ze spektrum autyzmu” nie obejmuje Zespołu Retta. Ten – uwarunkowany genetycznie – problem charakteryzuje się odrębnymi objawami i przebiegiem. Dlatego przeniesiono go do innej kategorii diagnostycznej.

Przyczyny zaburzenia ze spektrum autyzmu

Wiedza na temat przyczyn autyzmu, mimo wysiłków badaczy, nie jest pełna. Hipotezy koncentrują się wokół nieprawidłowego rozwoju lub wczesnego uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego, spowodowanego przez uwarunkowania genetyczne i środowiskowe. Jednocześnie wiadomo, że na powstawanie autyzmu nie mają wpływu błędy wychowawcze czy zaniedbania rodziców.

Czynniki genetyczne

Na duży udział uwarunkowań genetycznych w rozwoju autyzmu wskazują wyniki badań populacyjnych. Stwierdzono w nich znaczący wzrost ryzyka wystąpienia autyzmu u krewnych I stopnia (w przypadku rodzeństwa wynosi ono 18-20%) oraz wysoki współczynnik zgodności rozwoju zaburzenia u bliźniąt jednojajowych (60-90%) w porównaniu z dwujajowymi (0-20%). Oszacowano również, że odziedziczalność (udział czynników genetycznych w ryzyku zachorowania) w ASD wynosi 0,4-0,9. Jest to jeden z najwyższych wskaźników spośród wszystkich zaburzeń zdrowia psychicznego.

Ponadto, autyzm częściej występuje u dzieci z wadami chromosomalnymi. Przykładem jest m.in. zespół łamliwego chromosomu X. Dotyczy on 3-10% chłopców i 5% dziewcząt z całościowymi zaburzeniami rozwoju.

Czynniki środowiskowe

Jako czynniki środowiskowe, które mogą mieć wpływ na występowanie autyzmu, wymieniane są m.in.

wcześniactwo;

zatrucie metalami ciężkimi;

wiek rodziców;

cukrzyca, niedoczynność tarczycy u matki;

stosowanie przez matkę leków przeciwpadaczkowych w trakcie ciąży;

stres prenatalny;

infekcje.

Czy istnieje związek między autyzmem a szczepieniami?

Dostępne dane epidemiologiczne nie wskazują na związek przyczynowy między szczepieniem przeciw odrze, śwince i różyczce a zaburzeniem ze spektrum autyzmu. Badanie sprzed lat, w którym zasugerowano istnienie tej zależności, było obarczone wadami metodologicznymi. Nie ma również dowodów na to, że jakiekolwiek inne szczepienie może zwiększać ryzyko wystąpienia autyzmu.

Jakie są objawy autyzmu?

Autyzm cechuje się uporczywymi trudnościami w komunikacji i interakcjach społecznych. Charakteryzują go także ograniczone, powtarzalne i stereotypowe wzorce zachowań, zainteresowań i czynności. Mogą im towarzyszyć różnie nasilone ograniczenia intelektualne (w tym niepełnosprawność intelektualna) i języka funkcjonalnego. Objawy i ich nasilenie cechują się dużą różnorodnością.

Deficyty w komunikacji i interakcjach społecznych

Obserwowane u osób w spektrum autyzmu ograniczenia w sferze komunikacji społecznej są wielorakie. Zawsze jednak wykraczają poza oczekiwany zakres typowego funkcjonowania, biorąc pod uwagę wiek i poziom rozwoju dziecka. Charakterystyczne symptomy w tym obszarze to m.in.:

niepowodzenia/brak inicjowania lub odpowiadania na inicjowane przez innych interakcje społeczne;

niedostateczne wykorzystanie kontaktu wzrokowego, wyrazu twarzy, postawy ciała i gestów do odpowiedniego regulowania interakcji społecznych;

deficyty w rozumieniu i używaniu języka w kontekstach społecznych oraz brak umiejętności inicjowania i podtrzymywania rozmowy;

trudności w dostosowaniu zachowania do różnych okoliczności społecznych;

niemożność przypisania innym stanów psychicznych;

brak potrzeby dzielenia z innymi radości, zainteresowań czy osiągnięć;

brak umiejętności nawiązywania i utrzymywania typowych relacji rówieśniczych.

Jak rozpoznać, czy dziecko ma autyzm?

Zachowania, zainteresowania czy aktywności przejawiane przez autystę są wyraźnie nietypowe lub nadmierne w stosunku do wieku i kontekstu społeczno-kulturowego. Do symptomów ASD w tej sferze należą m.in.:

skłonność do zachowywania stałości – nawet trywialne zmiany (np. w otoczeniu czy planie dnia) mogą wywoływać u dziecka lęk i napady złości;

nadmierne przywiązanie do rutyny i rytuałów, np. naleganie na codzienne jedzenie tych samych pokarmów czy na poruszanie się tą samą trasą;

brak elastyczności w stosunku do przestrzegania zasad;

zachowania stereotypowe i powtórzeniowe, wykorzystanie przedmiotów lub mowy (np. potrząsanie przedmiotami lub ustawianie ich w szeregu czy echolalia, polegająca na powtarzaniu – jak echo – zasłyszanych słów lub zdań);

powtarzające się i stereotypowe ruchy motoryczne, takie jak ruchy całego ciała (m.in. kołysanie), nietypowy chód (np. chodzenie na palcach), nietypowe ruchy dłoni lub palców oraz postawa;

trwałe zaabsorbowanie jednym lub kilkoma szczególnymi zainteresowaniami, częściami przedmiotów lub określonymi typami bodźców czy niezwykle silne przywiązanie do nietypowych przedmiotów;

nadwrażliwość lub niedowrażliwość na bodźce zmysłowe lub niezwykłe zainteresowanie sensorycznymi aspektami środowiska, np. pozorna obojętność na ciepło/zimno/ból, fascynacja światłami i obracającymi się obiektami, nieadekwatne reakcje na specyficzne dźwięki i fakturę, nadmierne obwąchiwanie czy dotykanie przedmiotów.

Pierwsze objawy autyzmu

Pierwsze sygnały ASD można dostrzec już u niemowląt i małych dzieci. Za kluczowe objawy, które u najmłodszych mogą wskazywać na zaburzenie, uważa się:

brak dzielenia uwagi (np. niepodążanie za wzrokiem osoby dorosłej);

niewskazywanie palcem na interesujące malucha przedmioty;

brak zabaw związanych z naśladowaniem i „na niby”.

Dzieci z autyzmem wykazują też obojętność lub awersję wobec kontaktu fizycznego, np. wobec przytulania. Ponadto nie uśmiechają się na widok twarzy matki i nie reagują ożywieniem, kiedy się zbliża. Nie potrzebują też obecności i uwagi opiekunów.

Do wczesnych objawów autyzmu zalicza się także zaburzenia kontaktu wzrokowego. Dziecko aktywnie go unika (zasłania oczy czy odwraca twarz) lub nie jest zdolne do jego utrzymania (patrzy jak przez szybę). Maluchy z ASD nie reagują również na głos rodziców i nie są zainteresowane innymi dziećmi.

Dziecko autystyczne nierzadko boi się domowych hałasów czy nieszkodliwych obiektów (np. pluszowych zabawek). Ponadto maluch dotknięty zaburzeniem może bawić się w dziwny sposób – jedynie w celu dostarczenia sobie doznań dotykowych.

Symptomami ASD, które występują we wczesnym okresie życia, są też problemy ze snem i z jedzeniem. Te ostatnie przejawiają się trudnościami w przejściu na stałe pokarmy czy ograniczeniem diety do niewielu produktów, np. tylko słodkich, słonych itp.

Dziecko z autyzmem nie zgłasza także złego samopoczucia – jego jedyną reakcją na dolegliwości jest pobudzenie.

Nieprawidłowy rozwój mowy

Niepokój rodziców powinien wzbudzić też nieprawidłowy rozwój języka mówionego. Do jego przejawów zalicza się echolalię oraz brak rozumienia wypowiadanych fraz.

Sygnałem nieprawidłowości jest również mowa monotonna czy śpiewna. U dzieci dotkniętych zaburzeniem mowa może też służyć autostymulacji lub mieć charakter stereotypii (maluch powtarza słowa, zdania czy dźwięki bez związku z aktualną aktywnością).

Dzieci autystyczne odwracają także zaimki osobowe – mówią o sobie „ty”, a o innych – „ja” oraz tworzą nazwy przedmiotów w zależności od ich przeznaczenia lub wymyślają własne słowa.

Kiedy zaczyna mówić dziecko z autyzmem? Część osób dotkniętych zaburzeniem ze spektrum autyzmu nigdy nie zaczyna mówić.

Co można pomylić z autyzmem?

Proces przyswajania umiejętności związanych z interakcjami społecznymi i komunikacją może się różnić u poszczególnych dzieci. Specjalista rozważa diagnozę zaburzenia ze spektrum autyzmu tylko w przypadku wyraźnego i trwałego odchylenia od oczekiwań w tych dziedzinach. Trzeba pamiętać, że u niektórych maluchów powodem trudności w interakcjach społecznych jest nieśmiałość lub zahamowanie behawioralne (tzn. powolne „rozgrzewanie się” do nowych ludzi i sytuacji). Ograniczone interakcje społeczne u takich osób nie wskazują na autyzm.

Mowa dziecka również rozwija się w zróżnicowanym tempie. Samo jej opóźnienie nie oznacza autyzmu, chyba że dziecko przejawia też ograniczoną motywację do komunikacji społecznej i ograniczone umiejętności interakcji.

Ponadto, powtarzalne zachowania lub ograniczone zainteresowania same w sobie nie wskazują na zaburzenie. By można było postawić diagnozę ASD, powinno im towarzyszyć upośledzenie interakcji społecznych i komunikacji.

Zaburzenia współwystępujące z autyzmem

Autyzm cechuje się wysoką współchorobowością. Najczęściej towarzyszą mu:

zaburzenia lękowe;

zaburzenia nastroju;

zaburzenia snu;

ADHD (zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi).

Zaburzenie ze spektrum autyzmu może także współwystępować ze schorzeniami neurologicznymi, takimi jak:

padaczka;

zespół Landaua-Kleffnera;

zespoły z ciągłymi wyładowaniami we śnie wolnofalowym.

Autyści nierzadko cierpią także na fenyloketonurię i alergie pokarmowe.

Szacuje się, że dodatkowe problemy psychiatryczne ma 70-80% osób z autyzmem. Około 40-50% młodzieży i dorosłych z ASD spełnia kryteria dla dwóch lub więcej zaburzeń. Towarzyszące problemy psychiatryczne stanowią jedną z przyczyn zaburzeń behawioralnych, zwłaszcza pod postacią agresji, autoagresji czy zachowań opozycyjnych. Nierzadko bywają powodem pierwszego (przed diagnozą ASD) kontaktu Pacjenta i jego rodziny ze specjalistą.

Autyzm – kiedy udać się do specjalisty?

Co prawda każde dziecko rozwija się we własnym tempie, jednak nieosiągnięcie o czasie niektórych „kamieni milowych” uważane jest za sygnał ostrzegawczy. Po specjalistyczną pomoc należy się zgłosić, jeśli maluch:

nie gaworzy do 12. miesiąca życia;

nie wykonuje gestów, takich jak wskazywanie palcem czy machanie ręką „pa, pa” do 12. miesiąca życia;

nie wypowiada pojedynczych słów do 18. miesiąca życia;

nie wypowiada spontanicznie dwuwyrazowych zdań do 24. miesiąca życia;

traci umiejętności językowe lub społeczne w każdym wieku.

Diagnoza autyzmu

Do rozpoznania autyzmu prowadzi wielowymiarowy proces, który w dużej mierze opiera się na wywiadzie z rodzicami i obserwacji dziecka. W ramach diagnostyki przeprowadzane jest badanie psychologiczne i psychiatryczne. Ocenie podlega też stan wzroku, słuchu i ogólny stan zdrowia Pacjenta. Częścią procesu jest rozpoznanie współistniejących problemów i różnicowanie ASD z innymi schorzeniami (np. objawy neurologiczne mogą imitować symptomy autyzmu lub z nimi współwystępować). W zależności od konkretnej sytuacji, diagnosta zleca dodatkowe badania i/lub konsultacje.

Kryteria diagnostyczne

By postawić diagnozę, specjalista ocenia występowanie deficytów w komunikacji społecznej oraz ograniczonych, powtarzalnych i nieelastycznych wzorców zachowań, zainteresowań i aktywności.

W klasyfikacji chorób WHO ICD-11, jak wspomniano wyżej, rodzaje autyzmu wyodrębniane są na podstawie nasilenia towarzyszących zaburzeń rozwoju intelektualnego i języka funkcjonalnego. Jeśli te parametry nie mają zastosowania, specjalista może zdiagnozować „inne określone zaburzenie ze spektrum autyzmu”, a jeśli są nieznane – „zaburzenie ze spektrum autyzmu, nieokreślone”. W ICD-11 uwzględniono też rozróżnienie ASD na „bez utraty wcześniej nabytych umiejętności” i „z utratą wcześniej nabytych umiejętności”.

Test na autyzm

W polskiej diagnostyce używa się wielu testów pomocnych w rozpoznaniu ASD. Może je przeprowadzić psycholog lub inny specjalista, np. psychiatra, pediatra czy pedagog po odpowiednim przeszkoleniu. Do takich testów należy np. ASRS (Autism Spectrum Rating Scales).

Za złoty standard w diagnostyce zaburzeń ze spektrum autyzmu uważa się wykorzystywanie narzędzia ADOS-2 (Autism Diagnostic Observation Schedule) oraz wywiadu ADI-R (Autism Diagnostic Interview-Revised). Używane są też testy przesiewowe, np. M-CHAT (Modified-Checklist for Autism in Toddlers).

Leczenie autyzmu

Terapię autyzmu dostosowuje się do możliwości, zmieniających się potrzeb i współwystępujących zaburzeń konkretnej osoby. Celem oddziaływań jest:

stymulowanie rozwoju umiejętności społecznych, komunikacyjnych, adaptacyjnych (samoobsługi);

stymulowanie rozwoju poznawczego;

zmiana niepożądanych zachowań.

Rodzicom dzieci z autyzmem oferuje się wiele sposobów postępowania. Na uwagę zasługują te, które zostały oparte na wynikach badań naukowych. Należy wystrzegać się metod niesprawdzonych, bo mogą szkodzić osobom dotkniętym ASD. Do interwencji niezalecanych dzieciom i młodzieży z autyzmem zalicza się stosowanie chelatacji, sekretyny czy hiperbarycznej terapii tlenowej.

Psychoterapia

Odziaływania terapeutyczne, których skuteczność w autyzmie została naukowo potwierdzona, to:

stosowana analiza zachowania (ABA): polega na uczeniu dziecka określonych zachowań i redukowaniu zachowań niepożądanych;

polega na uczeniu dziecka określonych zachowań i redukowaniu zachowań niepożądanych; interwencje poznawczo-behawioralne (CBT): skupiają się na emocjach i myślach oraz ich wpływie na zachowanie dziecka. Program zazwyczaj obejmuje strategie rozpoznawania i stopniowania emocji oraz zachowania, które umożliwiają ich bezpieczne wyrażenie;

skupiają się na emocjach i myślach oraz ich wpływie na zachowanie dziecka. Program zazwyczaj obejmuje strategie rozpoznawania i stopniowania emocji oraz zachowania, które umożliwiają ich bezpieczne wyrażenie; terapia i edukacja osób z autyzmem i zaburzeniami komunikacji (TEACCH): celem programu jest stworzenie kompleksowego, indywidualnego modelu terapii, edukacji, rehabilitacji i opieki dla osób z autyzmem. Używa się w nim metod terapii behawioralnej i terapii zaburzeń sensorycznych;

celem programu jest stworzenie kompleksowego, indywidualnego modelu terapii, edukacji, rehabilitacji i opieki dla osób z autyzmem. Używa się w nim metod terapii behawioralnej i terapii zaburzeń sensorycznych; trening umiejętności społecznych (TUS): to trening grupowy, który bazuje na podejściach behawioralnych i poznawczo-behawioralnych. Uczy właściwych zachowań. Wykorzystuje się w nim m.in. skrypty, historyjki społeczne czy odgrywanie ról;

to trening grupowy, który bazuje na podejściach behawioralnych i poznawczo-behawioralnych. Uczy właściwych zachowań. Wykorzystuje się w nim m.in. skrypty, historyjki społeczne czy odgrywanie ról; trening komunikacji, terapia logopedyczna (VBI): są ukierunkowane na rozwój umiejętności komunikacyjnych i narracyjnych dzieci.

Do metod często stosowanych, których skuteczność nie została niezbicie potwierdzona w badaniach naukowych, należą:

podejścia relacyjne: podkreśla się w nich wagę budowania relacji pomiędzy uczestnikami interakcji;

podkreśla się w nich wagę budowania relacji pomiędzy uczestnikami interakcji; terapia integracji sensorycznej (SI): jest ukierunkowana na poprawę przetwarzania informacji sensorycznych. Część aktualnych badań wskazuje na przydatność SI u dzieci z autyzmem, jednak pod warunkiem, że terapia jest prowadzona zgodnie z oryginalnymi założeniami jej autorki;

jest ukierunkowana na poprawę przetwarzania informacji sensorycznych. Część aktualnych badań wskazuje na przydatność SI u dzieci z autyzmem, jednak pod warunkiem, że terapia jest prowadzona zgodnie z oryginalnymi założeniami jej autorki; treningi słuchowe: niektóre badania potwierdziły skuteczność tej metody u osób z autyzmem.

W związku z wynikami badań oddziaływania te powinny być traktowane jako wspomagające rozwój, a nie jako główne metody pracy z dzieckiem autystycznym.

Leczenie farmakologiczne autyzmu

Nie ma leku na autyzm. Przy pomocy farmakoterapii łagodzi się objawy współwystępujących zaburzeń. Dotychczas udowodniono pozytywne działanie dwóch leków antypsychotycznych II generacji u dzieci i nastolatków z autyzmem, u których występuje drażliwość i agresja. Te preparaty zostały zatwierdzone przez amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków (Food and Drug Administration, FDA) jako część kompleksowej terapii trudnych zachowań u osób z ASD.

Czy autyzm da się wyleczyć?

Autyzm trwa całe życie. Z zaburzenia się nie wyrasta. Jednak oddziaływania terapeutyczne, których skuteczność potwierdzono badaniami naukowymi, mogą poprawić umiejętności komunikacyjne i społeczne osoby z autyzmem. Postępowanie wywiera pozytywny wpływ na samopoczucie i jakość życia zarówno Pacjentów, jak i ich rodzin. Niektóre badania wykazały, że mniej niż 5% dzieci z autyzmem całkowicie zdrowieje. Wydaje się jednak, że wpływają na to szerokie kryteria zaburzenia, które umożliwiają postawienie diagnozy u osób z objawami granicznymi.

Życie dziecka z autyzmem

Funkcjonowanie osoby z autyzmem zależy od wielu czynników. Należy do nich:

płeć: przy takim samym nasileniu objawów rokowanie u dziewcząt jest gorsze niż u chłopców;

przy takim samym nasileniu objawów rokowanie u dziewcząt jest gorsze niż u chłopców; czas wystąpienia i nasilenie objawów: perspektywy są gorsze, jeśli autyzm ujawnia się w pierwszych miesiącach życia oraz w przypadku cięższych symptomów;

perspektywy są gorsze, jeśli autyzm ujawnia się w pierwszych miesiącach życia oraz w przypadku cięższych symptomów; częstość pojawiania się samodzielnie inicjowanych interakcji społecznych: im częściej dziecko inicjuje interakcje społeczne, tym rokowanie jest lepsze;

im częściej dziecko inicjuje interakcje społeczne, tym rokowanie jest lepsze; sprawność intelektualna: dzieci z niepełnosprawnością intelektualną, których iloraz inteligencji wynosi poniżej 50, są gorzej przystosowane społecznie;

dzieci z niepełnosprawnością intelektualną, których iloraz inteligencji wynosi poniżej 50, są gorzej przystosowane społecznie; rozwój mowy: dziecko ma większe szanse na lepszy rozwój psychospołeczny, jeśli mowa rozwinie się u niego przed 5. rokiem życia;

dziecko ma większe szanse na lepszy rozwój psychospołeczny, jeśli mowa rozwinie się u niego przed 5. rokiem życia; występowanie napadów padaczkowych: pojawienie się napadów padaczkowych przed 5. rokiem życia pogarsza rokowanie;

pojawienie się napadów padaczkowych przed 5. rokiem życia pogarsza rokowanie; współwystępowanie innych problemów medycznych: większość powikłań wpływa na pogorszenie perspektyw.

Do ważnych czynników, które rzutują na życie dziecka z autyzmem, należy też wiek rozpoczęcia terapii. Wczesne wdrożenie intensywnych oddziaływań poprawia rokowanie. Znaczenie ma również klimat emocjonalny w rodzinie, akceptacja dziecka oraz gotowość jego bliskich do poszukiwania i przyjęcia pomocy.

Autyzm u dorosłych

Część dorosłych autystów prowadzi samodzielny, niezależny tryb życia. Potwierdza to m.in. badanie przeprowadzone wśród osób z ASD w wieku 22-46 lat, z przeciętnymi możliwościami poznawczymi. Naukowcy stwierdzili, że 50% badanych funkcjonowało dobrze. W tej grupie połowa była zatrudniona w pełnym lub częściowym wymiarze. Niemniej tylko 12% mieszkało samodzielnie, a 56% – z rodzicami.

Jakie są objawy autyzmu u dorosłych? Dobrze funkcjonujący dorośli z autyzmem mogą odnosić sukcesy w dziedzinie, która jest przedmiotem ich zainteresowań. Jednak nadal napotykają trudności w interakcjach społecznych. Przejawiają się one m.in. brakiem swobody w rozmowach czy nienaturalnym sposobem mówienia i gestykulacji. Kolejne objawy autyzmu u dorosłych to brak empatii oraz nadmierna otwartość i szczerość w wypowiedziach. Choć są one zgodne z prawdą, mogą urazić. Słabo funkcjonujący dorośli z ASD wymagają przez całe życie opieki i wsparcia innych.

Diagnoza u dorosłego autysty

Zdarzają się również autyści, którzy dopiero w okresie dorosłości otrzymują diagnozę. Rozpoznanie okazuje się punktem zwrotnym w ich biografii. Powodem poszukiwania diagnozy przez dorosłego może być np. rozpoznanie autyzmu u dziecka, skierowanie od specjalisty czy chęć wyjaśnienia swoich problemów emocjonalnych, relacyjnych lub zawodowych. Takie osoby, jako wstęp do profesjonalnego rozpoznania, mogą samodzielnie wykonać prosty test na autyzm u dorosłych AQ (The Autism-Spectrum Quotient).

Źródła:

So you have finished reading the jak zyc z dzieckiem z autyzmem topic article, if you find this article useful, please share it. Thank you very much. See more: Matka z autyzmem, autyzm jak pracować z dzieckiem, jak postępować z dzieckiem autystycznym, Wyleczyłem dziecko z autyzmu, autyzm leczenie, Gdzie oddać dziecko z autyzmem, Jak karać dziecko z autyzmem, autyzm co to