Top 44 Pomysły Na Zastępstwo W Szkole All Answers

You are looking for information, articles, knowledge about the topic nail salons open on sunday near me pomysły na zastępstwo w szkole on Google, you do not find the information you need! Here are the best content compiled and compiled by the https://toplist.dianhac.com.vn team, along with other related topics such as: pomysły na zastępstwo w szkole

Co robić na zastępstwie w szkole podstawowej?

Jak zrobić ciekawe lekcje?

Czy nauczyciel może nie zgodzić się na zastępstwo?

Zasadniczo, żaden nauczyciel nie może odmówić wykonania polecenia służbowego. Odmowa jest dopuszczalna tylko wówczas, gdy polecenie służbowe jest sprzeczne z przepisami prawa pracy lub stosunkiem pracy (art. 100 § 1 Kodeksu pracy).

Co można robić na świetlicy szkolnej?

Jak zainteresować ucznia?

Kseruj ilustracje z książek, wyświetlaj slajdy i filmy, twórz prezentacje, używaj YouTube’a i internetowych aplikacji. Możliwość wyboru. Tematu lekcji się nie wybiera, ale w jego ramach można pozwolić uczniom na pewną dowolność.

Jak uatrakcyjnić lekcje?

Można też robić na bieżąco odręczne notatki, zaznaczenia, wyróżnienia, podkreślenia na dowolnym obrazie czy tekście. Wykorzystując tablet graficzny, możemy na żywo, szybko i sprawnie, podczas lekcji tworzyć mapy myśli, notatki graficzne, rysunki, tabele, drzewka, chmurki, grafy, wykorzystywać filmy, grafiki, zdjęcia.

Jak urozmaicić zajęcia?

Prowadząc lekcje kreatywne ze starszymi uczniami, postaw na zagadki lateralne. Ich konstrukcja ma na celu doprowadzenie naszego umysłu do ślepej uliczki. Wtedy włączają się podobne wzorce myślowe i kierowani wcześniejszymi doświadczeniami, myślimy szablonowo.

Kto robi Zastepstwa w szkole?

form zastępstwa nieobecnego nauczyciela należy do kompetencji dyrektora szkoły. Zgodnie z art. 35 ust.

Czy jeśli nauczyciela nie ma 15 minut?

W przypadku nieobecności Ucznia w Terminie Lekcji (+ 15 minut), lekcja nie może już zostać rozpoczęta, ale płatność za lekcję nie jest zwracana. W przypadku nieobecności Nauczyciela w Terminie Lekcji (+ 15 minut), lekcja nie może już zostać rozpoczęta.

Co może nauczyciel na zastępstwie?

Jeśli w szkole nie ma innego nauczyciela, który posiada kwalifikacje do tego przedmiotu to zastępstwo może realizować inny nauczyciel w zakresie swoich zajęć. W czasie doraźnego zastępstwa nauczyciel może również jedynie sprawować opiekę nad uczniami.

Co ulepszyć w szkole?

Jak dobrze zacząć lekcje?

Aby uczenie się było efektywne warto angażować jak największą liczbę zmysłów. Wówczas więcej struktur mózgu zostaje pobudzonych i zmuszonych do współpracy. Zatem, aby początek lekcji przykuł uwagę ucznia, musi to być początek interesujący, a także pobudzać do kreatywnego myślenia.

Jak dobrze prowadzić lekcje?

Są to: zaplanowanie zajęć i przygotowanie materiałów do lekcji; przedstawienie celów i zaciekawienie uczniów i uczennic; określenie kryteriów sukcesu oraz systematyczne zbieranie informacji, co już potrafią; skupienie uwagi na tym, co najważniejsze i dopasowanie do tego aktywności klasy; a wreszcie – podsumowanie i …

Jak prowadzić lekcje w klasie 1?

Zatem przynajmniej przez pierwsze 2 miesiące lekcje powinny mieć formę możliwie najluźniejszą, co pozwoli dzieciom powoli przystosowywać się do 45 minutowych lekcji. Bardzo ważne jest też korzystanie z pomocy naukowych, choćby w formie klamerkowania, tablic edukacyjnych czy choćby pomocy sensorycznych.

---

Pomysł na szkołę [email protected]

Pomysł na szkołę [email protected]

---

Zastępstwa w szkole pomysły na lekcje – ePedagogika

• Article author: epedagogika.pl
• Reviews from users: 6479 Ratings
• Top rated: 4.7
• Lowest rated: 1
• Summary of article content: Articles about Zastępstwa w szkole pomysły na lekcje – ePedagogika Poznaj pomysły na zajęcia podczas „lekcji-zastępstw” dla nauczycieli. … zastępstwa w szkole pomysły na lekcje. Dodano: 17 kwietnia 2019. …
• Most searched keywords: Whether you are looking for Zastępstwa w szkole pomysły na lekcje – ePedagogika Poznaj pomysły na zajęcia podczas „lekcji-zastępstw” dla nauczycieli. … zastępstwa w szkole pomysły na lekcje. Dodano: 17 kwietnia 2019. Poznaj pomysły na zajęcia podczas „lekcji-zastępstw” dla nauczycieli
• Table of Contents:

Uwaga to jest tylko początek artykułuAby zobaczyć całość zaloguj się lub załóż konto

Tematyka

Nagrody i wyróżnienia

Tematyka

Narzędzia

Przewodnik

O nas

Read More

Ciekawe pomysły nie tylko na nagłe zastępstwa – ćwiczenia rozwijające wyobraźnię i twórcze myślenie | tekst nr 2757

• Article author: www.edukacja.edux.pl
• Reviews from users: 917 Ratings
• Top rated: 3.9
• Lowest rated: 1
• Summary of article content: Articles about Ciekawe pomysły nie tylko na nagłe zastępstwa – ćwiczenia rozwijające wyobraźnię i twórcze myślenie | tekst nr 2757 2.Babicka Lucyna, Pomysły na nagłe zastępstwa. „Biblioteka w Szkole” 2005 nr 4 3.Brosche Heemarie, 170 gier i zabaw w domu i w podróży. …
• Most searched keywords: Whether you are looking for Ciekawe pomysły nie tylko na nagłe zastępstwa – ćwiczenia rozwijające wyobraźnię i twórcze myślenie | tekst nr 2757 2.Babicka Lucyna, Pomysły na nagłe zastępstwa. „Biblioteka w Szkole” 2005 nr 4 3.Brosche Heemarie, 170 gier i zabaw w domu i w podróży. edukacja, nauczyciel, publikacja, nauczanie, szkołaAlicja Baran; miejscowość: Siemirowice; dział: Szkoła podstawowa – kl. I-III; nr: 2757
• Table of Contents:

Read More

Zastępstwo – Matlekcja

• Article author: matlekcja.pl
• Reviews from users: 28101 Ratings
• Top rated: 4.0
• Lowest rated: 1
• Summary of article content: Articles about Zastępstwo – Matlekcja jak im jest w szkole,; czy dużo mają dobrych ocen, ile jest tych … Kiedy ę na zastępstwo, mam kilka pomysłów na rozmowy z uczniami:. …
• Most searched keywords: Whether you are looking for Zastępstwo – Matlekcja jak im jest w szkole,; czy dużo mają dobrych ocen, ile jest tych … Kiedy ę na zastępstwo, mam kilka pomysłów na rozmowy z uczniami:.
• Table of Contents:

Nawigacja wpisu

Ja na swoich lekcjach

posty najnowsze

szukaj

Read More

Ciekawe pomysły nie tylko na nagłe zastępstwa – ćwiczenia rozwijające wyobraźnię i twórcze myślenie | tekst nr 2757

• Article author: www.edukacja.edux.pl
• Reviews from users: 49248 Ratings
• Top rated: 4.6
• Lowest rated: 1
• Summary of article content: Articles about Ciekawe pomysły nie tylko na nagłe zastępstwa – ćwiczenia rozwijające wyobraźnię i twórcze myślenie | tekst nr 2757 Updating …
• Most searched keywords: Whether you are looking for Ciekawe pomysły nie tylko na nagłe zastępstwa – ćwiczenia rozwijające wyobraźnię i twórcze myślenie | tekst nr 2757 Updating edukacja, nauczyciel, publikacja, nauczanie, szkołaAlicja Baran; miejscowość: Siemirowice; dział: Szkoła podstawowa – kl. I-III; nr: 2757
• Table of Contents:

Read More

ISTOTNE PIĘĆ MINUT, czyli jak ciekawie zacząć lekcję

• Article author: kreatywnypolonista.blogspot.com
• Reviews from users: 19082 Ratings
• Top rated: 3.5
• Lowest rated: 1
• Summary of article content: Articles about ISTOTNE PIĘĆ MINUT, czyli jak ciekawie zacząć lekcję Updating …
• Most searched keywords: Whether you are looking for ISTOTNE PIĘĆ MINUT, czyli jak ciekawie zacząć lekcję Updating
• Table of Contents:

Read More

Doraźne zastępstwa – prawo czy obowiązek nauczyciela – Portal Oświatowy

• Article author: www.portaloswiatowy.pl
• Reviews from users: 42255 Ratings
• Top rated: 4.7
• Lowest rated: 1
• Summary of article content: Articles about Doraźne zastępstwa – prawo czy obowiązek nauczyciela – Portal Oświatowy Updating …
• Most searched keywords: Whether you are looking for Doraźne zastępstwa – prawo czy obowiązek nauczyciela – Portal Oświatowy Updating Sprawdź, czy nauczyciel może odmówić realizacji doraźnych zastępstw
• Table of Contents:

Read More

Garść pomysłów na ćwiczenia bez żadnego przygotowania

• Article author: blog.e-polish.eu
• Reviews from users: 10667 Ratings
• Top rated: 3.7
• Lowest rated: 1
• Summary of article content: Articles about Garść pomysłów na ćwiczenia bez żadnego przygotowania … kiedy indziej znowu musimy wziąć nagłe zastępstwo albo przed samym … Poniżej znajdziecie kilka pomysłów na ćwiczenia, które nie tylko … …
• Most searched keywords: Whether you are looking for Garść pomysłów na ćwiczenia bez żadnego przygotowania … kiedy indziej znowu musimy wziąć nagłe zastępstwo albo przed samym … Poniżej znajdziecie kilka pomysłów na ćwiczenia, które nie tylko …
• Table of Contents:

Archiwum

Kategorie

Tagi

Najczęściej czytane

Read More

Pomysły na zastępstwo, gdy część uczniów nie uczęszcza na lekcje religii
– Katecheza

• Article author: www.czasopismokatecheza.pl
• Reviews from users: 47646 Ratings
• Top rated: 3.2
• Lowest rated: 1
• Summary of article content: Articles about Pomysły na zastępstwo, gdy część uczniów nie uczęszcza na lekcje religii
  – Katecheza Pomysły na zastępstwo, gdy część uczniów nie uczęszcza na lekcje religii … się w praktyce pedagogicznej w szkole ponadpodstawowej. …
• Most searched keywords: Whether you are looking for Pomysły na zastępstwo, gdy część uczniów nie uczęszcza na lekcje religii
  – Katecheza Pomysły na zastępstwo, gdy część uczniów nie uczęszcza na lekcje religii … się w praktyce pedagogicznej w szkole ponadpodstawowej. Praktyczne czasopismo dla katechetów, wychowawców katolickich i duszpasterzy.
• Table of Contents:

Read More

Sposób na „zastępstwo” – eduhalina.pl

• Article author: eduhalina.pl
• Reviews from users: 10600 Ratings
• Top rated: 3.3
• Lowest rated: 1
• Summary of article content: Articles about Sposób na „zastępstwo” – eduhalina.pl Każdy z nas z pewnością choć raz usłyszał w szkole: „Pamiętaj chemiku młody – wlewaj zawsze … jakie własne czy cudze pomysły wykorzystasz. …
• Most searched keywords: Whether you are looking for Sposób na „zastępstwo” – eduhalina.pl Każdy z nas z pewnością choć raz usłyszał w szkole: „Pamiętaj chemiku młody – wlewaj zawsze … jakie własne czy cudze pomysły wykorzystasz.
• Table of Contents:

Szkolenia oświatowe – SKOK PO WIEDZĘ

Sposób na „zastępstwo”

Dane kontaktowe

Szkolenia oświatowe
EDU HALINA
Ul Józsefa Antalla 9 m 4
03-126 Warszawa

Read More

Sposób na „zastępstwo” – eduhalina.pl

• Article author: dbp.wroclaw.dolnyslask.pl
• Reviews from users: 1527 Ratings
• Top rated: 4.1
• Lowest rated: 1
• Summary of article content: Articles about Sposób na „zastępstwo” – eduhalina.pl Szkolenie adresowane do nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej, szkół podstawowych klas IV-VIII, szkół ponapodstawowych oraz nauczycieli bibliotekarzy. …
• Most searched keywords: Whether you are looking for Sposób na „zastępstwo” – eduhalina.pl Szkolenie adresowane do nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej, szkół podstawowych klas IV-VIII, szkół ponapodstawowych oraz nauczycieli bibliotekarzy.
• Table of Contents:

Szkolenia oświatowe – SKOK PO WIEDZĘ

Sposób na „zastępstwo”

Dane kontaktowe

Szkolenia oświatowe
EDU HALINA
Ul Józsefa Antalla 9 m 4
03-126 Warszawa

Read More

Nagłe zastępstwo? Wszystko pod kontrolą 🙂

• Article author: angielskizawodowo.blogspot.com
• Reviews from users: 27279 Ratings
• Top rated: 3.1
• Lowest rated: 1
• Summary of article content: Articles about Nagłe zastępstwo? Wszystko pod kontrolą 🙂 Pomysłami na tego typu lekcje podzielili się fantastyczni blogerzy, których wpisy … Wszyscy, którzy pracują w szkole państwowej to znają. …
• Most searched keywords: Whether you are looking for Nagłe zastępstwo? Wszystko pod kontrolą 🙂 Pomysłami na tego typu lekcje podzielili się fantastyczni blogerzy, których wpisy … Wszyscy, którzy pracują w szkole państwowej to znają.
• Table of Contents:

Read More

pomysły na zastępstwo w szkole

• Article author: pbw.kielce.pl
• Reviews from users: 14030 Ratings
• Top rated: 4.2
• Lowest rated: 1
• Summary of article content: Articles about pomysły na zastępstwo w szkole Uczniowie podają pomysły rozwiązywania tego problemu. Wszystkie pomysły są notowane. W drugim etapie następuje dyskusja na temat każdego rozwiązania i jego … …
• Most searched keywords: Whether you are looking for pomysły na zastępstwo w szkole Uczniowie podają pomysły rozwiązywania tego problemu. Wszystkie pomysły są notowane. W drugim etapie następuje dyskusja na temat każdego rozwiązania i jego …
• Table of Contents:

Read More

---

See more articles in the same category here: 186+ tips for you.

Ciekawe pomysły nie tylko na nagłe zastępstwa – ćwiczenia rozwijające wyobraźnię i twórcze myślenie

Od zawsze uczniowie przychodzą do świetlicy w ramach „nagłych” zastępstw za nieobecnych nauczycieli. Zmuszona jestem więc prowadzić zajęcia z różnych przedmiotów nauczania. Nie jestem jednak przygotowana metodycznie do prowadzenia tego typu lekcji. Dlatego też postanowiłam prowadzić zajęcia trochę innego rodzaju.

Pierwszym etapem było przygotowywanie krótkich zadań. Gromadziliśmy słownictwo wokół różnych tematów – przeważnie związane akurat z tematami zajęć, które były odwołane. Na bazie tego słownictwa uczniowie przygotowywali krzyżówki, rebusy, zagadki i diagramy dla młodszych uczniów. Powstawały prace dotyczące pór roku, ważnych wydarzeń z życia szkoły, kraju, profilaktyki, ale także zainteresowań uczniów. Duża część tych prac została wykorzystana w czasie zajęć świetlicowych, konkursów i opublikowana w szkolnej gazetce.

Drugim etapem było rozwijanie i doskonalenie umiejętności literackich. Zadaniem uczniów było napisanie bajki, opowiadania lub innej formy literackiej bezpośrednio związanej z tematem zajęć. Powstały więc bajki o odpadkach, urządzeniach technicznych, bezpieczeństwie, bajeczki matematyczne, informatyczne i inne. Pod koniec każdego roku szkolnego, przeważnie w maju, z okazji Dni Oświaty, Książki i Prasy, wydajemy książkę z najciekawszymi pracami uczniów, którą umieszczamy w bibliotece szkolnej.

Aby uczniowie mogli przekonać się, że w świetlicy w czasie zastępstw może być ciekawie, stosujemy często zajęcia oparte na rywalizacji. Dzieci bardzo chętnie biorą w nich udział, pracując w grupach, rozwiązując problemy, wymyślając ciekawe rozwiązania. Aby być przygotowanym do tych „niespodziewanych” lekcji opracowałam „ściągę”, z której bardzo często korzystam nie tylko w czasie tych zajęć.

Z różnych dostępnych publikacji i wiadomości zawartych na stronach internetowych wybrałam różne ciekawe pomysły na urozmaicenie zajęć świetlicowych. Ćwiczenia te pomagają rozwijać wyobraźnię, giętkość i płynność myślenia, kształtują umiejętność pracy w grupie.

Książka ta może być pomocą dla nauczyciela, bo małym nakładem pracy i materiałów dydaktycznych, bez wcześniejszego przygotowania można przeprowadzić bardzo ciekawe zajęcia.

RYMOWANKI, WYMYŚLANKI – ZABAWY SŁOWEM

1. Znajdź jak najwięcej

Zadaniem uczniów jest wyszukanie jak największej ilości wyrazów w określonym czasie, np. przez 3 min.:

– na podaną przez nauczyciela literę,

– zakończonych na -ca, -wa itp.,

– pięcioliterowych o określonej pierwszej i ostatniej literze, np.: w….r, k….o, ż….a,

– zaczynających się lub kończących na daną sylabę,

– zawierających w środku swej nazwy podaną głoskę,

– trzygłoskowych, czterogłoskowych,

– zawierających samogłoskę: ę, ą, dwuznaki lub ó, rz, h.

2. Odgadywanie obrazków

Materiały:

– papier,

– ołówek lub flamaster.

Rysujemy na papierze proste przedmioty lub postacie. Dzieci się temu przyglądają i próbują tak szybko, jak to możliwe, odgadnąć, co tak naprawdę jest tematem rysunku. Można także przedstawić pojęcia przy pomocy kilku obrazków, np. parasol słoneczny- rysujemy słońce i parasol.

3. Kojarzenie wyrazów

Materiały:

– kartki,

– długopisy, ołówki lub flamastry.

Dzieci wyszukują jak najwięcej wyrazów, które po połączeniu ze sobą utworzą nam nowy wyraz, np. prosty + kąt = prostokąt, grzyby + branie = grzybobranie. Można przy większej ilości dzieci zorganizować zawody, kto skojarzy wyraz najprędzej lub skojarzy jak największą ilość wyrazów.

4. Rymy

Podajemy dzieciom jakiś wyraz i wspólnie tworzymy do niego kilka rymów(np. filiżanka – skakanka – szklanka – polanka itd.). Później dzielimy dzieci na zespoły, które znajdują rymy do podanych przez nauczyciela wyrazów. Wygrywa zespół, który poda jak największą ilość rymów w podanym czasie.

5. Śmieszne rymy

Rymować możemy również krótkie zdania, przy czym sugerujemy uczniom, że mają one być pozbawione sensu. Podajemy dzieciom na przykład jakieś zdanie, akcentując szczególnie jakiś wyraz, do którego trzeba dobrać rym, a dzieci znajdują jakiś śmieszny ciąg dalszy (np. Mój kapelusz jest czerwony. – I szuka żony., Ptaszek sobie stał. – I robił hau, hau…).

6. Imienne rymowanki

Dzieciom zazwyczaj się podoba, kiedy w opowiadaniach pojawiają się ich imiona. Dlatego też można spróbować namówić uczniów do stworzenia rymów zawierających ich imiona. Kolejnym utrudnieniem będzie połączenie imienia i jakieś cechy charakteru dziecka (np. To jest Ania, co w zimę bez czapki gania.).

7. Rymowanka kulinarna

Dzielimy uczniów na grupy. Zadaniem grup jest stworzenie zdań zawierających rymy związane z częścią ciała i jakąś potrawą, np.: Moje włosy są jak niekończące się sosy.

8. Układanie rebusów, zagadek, krzyżówek

Czynności temu towarzyszące przezwyciężają u dzieci szablonowość i sztywność myślenia, rozwijają płynność i giętkość. Umożliwiają wykorzystanie wiadomości i doświadczeń w nowych sytuacjach oraz opanowanie i utrwalenie wiedzy. Układając rebusy należy pamiętać, aby nie umieszczać w nim rysunków odpowiadających w całości danemu słowu. Dobrym rebusem jest ten, którego treść oddaje szereg rysunków bez żadnych dodatkowych objaśnień, dopisków, cyfr i znaków. Podczas układania krzyżówek należy pamiętać, aby hasła zawierały wyrazy na tyle znane, by mógł je odgadnąć przeciętny uczeń.

9. Plątanina

Nauczyciel pisze na tablicy dowolny, ale długi wyraz, np katapulta, czekoladopodobny, kontrowersja, czarodziejka, Małgorzatka, Karolinka, Wielkanoc itp. Zadaniem każdego ucznia lub grupy jest napisanie jak największej liczby wyrazów powstałych z liter wchodzących w skład podanego wyrazu. Należy z góry ustalić zasady, np. tylko rzeczowniki w mianowniku liczby pojedynczej i bezokoliczniki.

10. Dwa w jednym

Zadaniem każdej grupy jest napisanie jak największej liczby wyrazów, w których ukryty jest inny wyraz (np. grudzień, kwiecień, czekolada).

11. Ukryte wyrazy

Zadaniem uczniów jest wymyślenie zdań, w których ukryte zostaną wyrazy, np.:

Ala ma ołówek.

Ola je żurawinę.

12. Faszerowany mostek

Nauczyciel podaje słowo składające się z co najmniej ośmiu, a najwięcej z dwunastu liter. Słowo nie powinno zawierać rzadko występujących w języku polskim liter. Każdy z uczniów wypisuje to słowo na swojej kartce przy jej lewej krawędzi pionowo z góry w dół, a przy prawej krawędzi z dołu do góry. Litery po obu stronach są początkowymi i końcowymi literami nowych słów. Każdy z uczniów w określonym czasie wypisuje nowe słowa. Muszą one wraz z literami przy krawędziach tworzyć sensowne słowa. Każdy z uczniów odczytuje swoje słowa. Odczytywane słowa uczniowie porównują z wypisanymi przez siebie. Jeżeli odczytane słowo znajduje się na kartkach innych uczniów muszą je oni wykreślić. Ważne jest więc wypisywanie niepospolitych słów. Należy policzyć, u którego z uczniów pozostało najwięcej nie skreślonych słów. On otrzymuje tytuł zwycięzcy.

Przykładowe wyrazy do wykorzystania: literatura, marmolada, kierowca, drogowskaz, malowidło, biblioteka, wakacje.

13. Układamy słowa Zadaniem uczniów jest tworzenie słów, w ten sposób aby nie dopuścić do ukończenia słów. Pierwszy z uczniów wymyśla jakieś słowo i zapisuje na kartce jego pierwszą literę. Drugi z uczniów musi znaleźć słowo rozpoczynające się od tej litery i nie wypowiadając go, dopisać drugą literę. Każdy z uczniów musi uważać, by po dopisaniu nowej litery nie powstało pełne słowo. Jeśli tak się stanie, otrzymuje on punkt karny i runda się kończy.

14. Harfa słowna Podajemy uczniom długie słowo. Wyznacza ono ramy naszego zadania. Słowo to zapisuje się na kartce, tak, aby w każdej kratce znajdowała się jedna litera. Na bazie tego słowa tworzymy nowe słowa. Wpisuje się je pionowo, wykorzystując pojedyncze litery słowa bazowego. Nowe słowa muszą mieć dokładnie taką długość, jaka wynika z kształtu harfy. Aby ułatwić sobie rozwiązywanie, wygodnie jest zaznaczyć sobie cienką linią kontur harfy.

BLISKIE I ODLEGŁE SKOJARZENIA

1. Jak najwięcej

Uczniowie wspólnie podają jak największą ilość skojarzeń do podanego przez nauczyciela wyrazu. Jest to dobre ćwiczenie wprowadzające do zajęć lub przygotowujące do tworzenia krzyżówek, rebusów czy zagadek związanych, np. ze świętami Bożego Narodzenia.

2. Wyszukiwanie skojarzeń do podanych wyrazów

Z listy uczeń losuje dwa wyrazy i szuka do nich skojarzeń, później skojarzeń wspólnych łączących te dwa wyrazy.

Przykładowe wyrazy do wykorzystania:

Makaron, długopis, róża, pomarańcza, kalkulator, szpilka, las, tęcza, pędzel, woda, droga, materiał, kartka, patyk, zeszyt, książka, klucz, nitka, buty, pisarz, torpeda, skarpetki, bank, fabryka, kowal, rower, ucho, dezodorant, zamek, czekolada, zasłona, klocki, dziecko, film, teatr, motyl, gruszka, pieszy, kolczyk, tygrys, kolej, żniwa, materac, wędka.

3. Łańcuch skojarzeń

Dzieci siedzą w kręgu. Podajemy nazwę obiektu wyjściowego, np.: buty. Pierwsze dziecko podaje skojarzenie z obiektem wyjściowym, kolejne dziecko szuka skojarzenia do poprzedniego podanego przez kolegę, np.: but – wycieczka – plecak – ciężar – dźwig – budowa itd. kiedy wszystkie dzieci podadzą swoje skojarzenia zmieniamy obiekt wyjściowy.

4. Obrazki

Uczniowie otrzymują dwa obrazki lub kliparty. Muszą wyszukać jak najwięcej skojarzeń łączących te obrazki.

ZDANIA, WIERSZE I INNE HISTORIE…

1. Znajdź tytuł

Każda grupa pisze historyjkę na dowolny temat, jednak przy jej układaniu należy wykorzystać jak największą liczbę tytułów książek/ filmów. Następnie przekazujemy drugiej grupie historyjki i jej zadaniem jest wyszukanie ukrytych tytułów.

2. List z wakacji

Nauczyciel zapisuje na tablicy 10 dowolnych słów, mało związanych z tematem np. widelec, węgiel, grabie, żaba, oczy, krokodyl, cement, peruka, dentysta, skarpeta). Zadaniem każdej grupy jest napisanie listu z wakacji do rodziców (kolegi, cioci),z wykorzystaniem wszystkich podanych wyrazów.

Wersja II

Jeden z uczniów wyszukuje w gazecie 10 – 15 dowolnych słów z artykułów prasowych. Dobrym pomysłem jest także wykorzystanie kart z gry „Kalambury”.

3. Dwie literki

Nauczyciel zapisuje na tablicy dwie dowolne litery. Zadaniem uczniów jest napisanie historyjki na dowolny temat, w której będą wykorzystane tylko wyrazy zaczynające się od podanych liter i to naprzemiennie(np. k, t- Koń Tomka Kowalskiego trochę kuleje.) Przy ćwiczeniu można korzystać ze słowników.

4. Według schematu

Układanie zdań, np. trzy zdania bez użycia tych samych wyrazów

k…b…n…w…r…

c…i…u…b…f…

g…j…n…d…ż…

e… ł…i…k…a…

Układanie wierszyka wg schematu

T…..t…..t…..p…..

Ś…..m…..b…..d…..

Ś…..j…..d…..d…..

M…..m…..m…k…..

5. Połówkowy wiersz

Nauczyciel wyjaśnia, że przygotował 4 – wersową zwrotkę wiersza Juliana Tuwima ,,Pan Maluśkiewicz i wieloryb”. Zwrotka ta została podzielona połowę. Fragmenty tej zwrotki za otrzymują uczniowie. Nie zaglądają do kart sąsiadów. Zadaniem uczniów jest – nie znając dokładnie oryginalnej wersji autorskiej – stworzenie własnej, nowej wersji 4 – wersowego utworu.

/ Fragment wiersza jest inspiracją do napisania własnej, nowej wersji utworu./

POŁÓWKI

Wziął łupinkę … … pod pachę,

Zaraz do morza … … się rzucił.

Szybko popłynął … … do Gdyni

i do Warszawy … … powrócił.

Na jednej kartce uczestnicy piszą końcówki wersów zwrotki wiersza, na drugiej początki. Zadaniem jednej grupy jest rozpoczęcie wersów, a drugiej dokończenie. Ciekawe efekty można uzyskać łącząc napisane przez uczestników połówki wierszy. Prezentacja nowych utworów przez uczestników. Nauczyciel na zakończenie ćwiczenia odczytuje oryginalną wersję autorską.

6. Sześć kart

Przygotuj sześć rodzajów kart w różnych kolorach z rysunkami lub klipartami:

– I grupa – miejsce, np.: góry, rzeka, pole, morze, dom, zamek, miasto, pustynia

– II grupa – warunki atmosferyczne, np.: burza, tęcza, śnieg, chmury, deszcz, słońce,

– III grupa – rzeczy, np.: tort, rakieta, lustro, pika, statek, klucz, korale, buty, kareta,

– IV grupa – postaci, np.: babcia, czarownik, bałwan, duch, rycerz, dziewczynka, niemowlę,

– V grupa – zwierzęta, np.: kot, kura, koń, smok, motyl, wielbłąd, żaba, niedźwiedź, ryba,

– VI grupa – czynności, np.: płacze, biega, śpi, je, zajmuje się zwierzętami, jedzie, orze.

Rozkładamy karty wg kolorów przykrywając rysunki. Zadaniem uczniów będzie ułożenie opowiadania na podstawie wylosowanych kart. Można zaproponować jakiś motyw przewodni opowiadań, np. historie z morałem, z najbardziej zaskakującym zakończeniem, opowieści baśniowe, historii z użyciem jak największej ilości trudności ortograficznych lub też pozostawić uczniom dowolność.

Przy większej liczbie uczniów można podzielić uczniów na grupy kilkuosobowe i ogłosić konkurs na najbardziej zaskakująca historię.

7. Podaruj bajkę

W tej zabawie każda grupa pisze bajkę na jeden z pięciu tematów podanych przez nauczyciela, np.:

1. Niebieska biedronka.

2. Dziurawe pantofelki Zosi.

3. Kapryśna dżdżownica.

4. Zaczarowany pędzelek.

5. Mini słoń.

Wersja II

Uczniowie piszą bajkę na temat bezpośrednio związany z lekcją, np. odpadki, jezioro, urządzenia domowe, bajka matematyczna, bajka informatyczna.

8. Książka kucharska

Każda grupa (uczeń) otrzymuje od nauczyciela przepis na ciasto, kisiel, krem, budyń itp. Zadaniem każdej grupy jest przekształcenie tego przepisu w ten sposób, aby powstał przepis na zdrowie, szczęście, radość, przyjaźń itp.

9. Imienne opowiadanie

Zadaniem każdego ucznia jest stworzenie opowiadania, którego kolejne zdania zaczynają się od liter, z których składa się jego imię.

10. Trzy emocje

Uczniowie otrzymują kartki, na których napisane są słowa wyrażające trzy uczucia. Zadaniem ich jest stworzenie tytułu historyjki i opowieść, w której pojawia się najpierw pierwsza nazwa emocji, potem druga i trzecia ,np.:

Zmartwienie – panika – ulga

Lęk – zdziwienie – triumf

Podniecenie – zmartwienie – przyjemność

11. Kreatywne pisanie

Dzielimy grupę na 4 – osobowe zespoły. Każdy z uczniów pisze na kartce (w rogu) wybrane słowo, zagina róg i oddaje koledze. Pozostali uczniowie z grupy postępują w ten sam sposób. Ze zgromadzonych słów wspólnie układają czterozdaniową historyjkę i nadają jej tytuł.

12. Opowiadanie z tytułów Uczniowie losują kilka tytułów wyciętych z gazet. Zadaniem ich jest napisanie opowiadania, bajki łączącego w sobie te tytuły.

13. Opowiadania Zadaniem uczniów jest napisanie opowiadania, bajki na podstawie otrzymanego lub wysłuchanego fragmentu historii, filmu lub opowiadania. Może być to początek historii albo fragment zakończenia.

14. Inna perspektywa Zadaniem uczniów jest opowiedzenie historii jakiegoś przedmiotu, np. papieru, serwetki, pudełka zapałek, krzesła.

ORYGINALNIE MYŚLĘ – WBREW STEREOTYPOM I SCHEMATOM

1.Co by było gdyby? (Przewidywanie skutków paradoksalnych sytuacji)

Uczniowie w grupach siadają przy stolikach. Nauczyciel podaje problem do rozwiązania: Co by było gdyby ludzie nie potrafili się śmiać? Uczniowie zapisują wszystkie swoje pomysły na arkuszach szarego papieru. Po zakończeniu grupy wieszają swoje prace na tablicy i odczytują swoje pomysły. Uczniowie wspólnie wybierają najważniejsze i najistotniejsze dla ludzi skutki braku śmiechu i dokonują uzasadnienia takiego wyboru. Podsumowanie: Jaki byłby świat bez uśmiechu? Czy dobrze byłoby nam żyć w takim świecie?

Praca indywidualna: Uczniowie wypisują jak najwięcej wyrazów kojarzących się im ze słowem ŚMIECH. Po wykonaniu zadania odczytują swoje propozycje. Nad niektórymi można się nieco zatrzymać i porozmawiać o oryginalności skojarzenia. Zabawa z całą klasą: Jedno dziecko podaje wyraz związany z humorem, śmiechem. Wszyscy szukają do niego rymu. Przykłady zapisujemy na tablicy.

Inne pomysły do wykorzystania:

Co by było gdyby…

– Rośliny rosły w nieskończoność.

– Wszystkie martwe przedmioty ożyły.

– Każdy człowiek rodził się obdarzony wiedzą absolwenta uniwersytetu.

– Zabrakło ropy naftowej.

– Nie wynaleziono koła.

– Wszystkie drzewa znikły.

2.Ustalanie wad znanych przedmiotów

Uczniowie ustalają, jakie wady może mieć, np.: długopis, łóżko, książka.

3.Ustalanie wad i zalet posiadania czegoś cennego

Uczniowie ustalają jakie korzyści i problemy mogą mieć właściciele, np. pięknego i nowoczesnego samochodu

4.Przedmioty codzienne – niecodzienne

Wymień jak najwięcej przykładów zastosowań takich przedmiotów jak: szklanka, butelka, piłka, patyk, papier, koło, spinacz biurowy, drewniana łyżka, patelnia

3. Nie tu i nie teraz

Jednym ze sposobów twórczego spoglądania na problem jest przeniesienie go w czasie i przestrzeni. Stawiając się w sytuacji Prasłowian lub krasnoludków zyskujemy odmienny punkt widzenia, wolny od aktualnej mody, przesądów lub uprzedzeń. Zadanie uczniów polega na tym, aby na jedno z 25 pytań odpowiedzieć w imieniu jednej z 25 społeczności. W tym celu uczniowie losują pytania oraz społeczności, przygotowują krótkie wystąpienia i prezentują je na forum klasy.

Pytania:

1. Jak się wychowuje dzieci?

2. Jak się ubierają dziewczęta?

3. Jak się organizuje zabawy?

4. Jak się traktuje starych ludzi?

5. Jak się zdobywa wykształcenie?

6. Jak się podróżuje?

7. Jak się spędza zimowe wieczory

8. Jak się zakłada rodzinę?

9. Jak się zostaje żołnierzem?

10. Jak się traktuje poetów?

11. Jak się wybiera głowę państwa?

12. Jak się podaje obiad?

13. Jak się zawiera małżeństwa?

14. Jak się spędza wakacje?

15. Jak się przystraja pannę młodą?

16. Kto wytwarza broń?

17. Jak wygląda sklep?

18. Jak się traktuje żonę?

19. W jaki sposób pozdrawia się znajomego?

20. Jak się adresuje listy?

21. Jak karze się winnych?

22. Jakie są ulubione zabawy dzieci?

23. Jakie są ulubione bajki dzieci?

24. Jaki jest ulubiony instrument muzyczny?

25. Jak się nagradza bohaterów?

Społeczności:

a) Marsjanie po ich wylądowaniu na Ziemi w 2000 roku,

b) Rosjanie za 20 lat,

c) australijscy Aborygeni w XIX (19) wieku,

d) Rzymianie za czasów Juliusza Cezara,

e) Polacy za 50 lat,

f) Amerykanie 200 lat temu,

g) Japończycy w 2020 roku,

h) Chińczycy w XVI wieku,

i) ludzie na nie odkrytej jeszcze wyspie,

j) nasi górale 100 lat temu,

k) my za 20 lat,

l) Hindusi dziś,

ł) Egipcjanie 3000 lat temu,

m) Homo sapiens 80 000 lat temu,

n) polska szlachta w XVII wieku,

o) Niemcy w roku 1939,

p) Rosjanie roku 1917,

q) Polanie w IX wieku

r) Hiszpanie w XV wieku,

s) Yeti w XX wieku,

t) Francuzi w roku 1789,

u) Polacy w roku 1950

v) zielone ludziki UFO, teraz,

w) greccy w okresie bitwy pod Maratonem (490 roku p.n.e.)

x) krasnoludki w XX wieku.

4. Oryginalnie myśleć

Wymyśl i krótko opisz:

a) stół (ale bez nóg),

b) podręcznik (ale bez papieru),

c) drugą część przysłowia zaczynającego się od słów „Czego oczy nie widzą…” (ale nie może być … tego sercu nie żal),

d) ubranie szkolne (ale bez spodni, spódniczek, sukienek),

e) sprzęt sportowy do ślizgania się po lodzie (ale nie łyżwy),

f) poduszkę (ale nie z pierza, nie z gąbki, i nie pneumatyczną).

5. Różne znaki

Za pomocą prostych symboli graficznych przedstaw pojęcia wyrażone w formie słownej.

Jak można obrazkowo przedstawić pojęcie stary ?

Jak można obrazkowo przedstawić pojęcie alpinizm ?

Jak można obrazkowo przedstawić pojęcie miłość ?

6. Nowe osiedle

W pewnym mieście wybudowano nowoczesne, pięknie usytuowane osiedle mieszkaniowe. Osiedle to ma już swoją nazwę, nie nazwano jednak jeszcze placu, który znajduje się w jego centrum, ani ośmiu ulic, które zbiegają się tam promieniście. Władze miasta odrzuciły dotychczasowe propozycje jako mało oryginalne i nie spełniające podstawowego wymagania sformułowanego przez burmistrza następująco: Nazwy osiedla, placu i ulic mają być ze sobą logicznie powiązane.

Zadaniem uczniów jest wymyślenie wspólnie nazwy osiedla i nazw ulic.

7. Jak to dobrze, że jest bezbarwna

Rolę wody trudno przecenić. W życiu pojedynczego człowieka i całych społeczeństw woda to, np.:

– możliwość gotowania różnych potraw,

– niezbędny napój oraz środek higieny,

– możliwość hodowania roślin i zwierząt,

– nośnik ciepła w ogrzewaniu mieszkań,

– środek napędowy, np. w elektrowniach wodnych,

– możliwość ślizgania się na łyżwach, nartach, sankach, pływania kajakiem, uprawiania surfingu.

Zadaniem uczniów jest:

– uzupełnienie przykładów co najmniej trzema dziedzinami wykorzystywania wody w życiu jednostki i całych społeczeństw.

– napisanie odpowiedzi na pytanie: Jak wyglądałby nasz Świat, gdyby woda miała np. kolor czerwony.

DWA ŁYKI PLASTYKI

1.Kreatywne rysowanie

Materiały:

– kartki,

– miękkie ołówki,

– gruby flamaster,

– kredki pastelowe.

Prosimy dzieci, aby zamknęły oczy i przez chwilę rysowały ołówkiem dowolne, nieokreślone kształt – bazgroły. Kiedy dzieci otworzą oczy, ujrzą plątaninę kresek. Następnie prosimy je, aby obracając kartkę w różne strony, próbowały dostrzec w bazgrołach jakieś wyłaniające się kształty postaci, przedmiotu, zwierzęcia itp. Dobrze pokazać wszystkie rysunki pozostałym dzieciom i poprosić je o skojarzenia. Dalej pozostaje tylko pogrubić ołówkiem lub flamastrem wyobrażone kształty, dorysowując ewentualnie brakujące elementy i rysunek gotowy.

Uwaga: Początkowo dzieciom będzie trudno dostrzec jakieś ciekawe wyłaniające się elementy. Trzeba więc najpierw samemu pokazać na przykładach różnych prac, jakie skojarzenia można z nimi wiązać i jak ich szukać. Potem dzieci już same będą potrafiły podać mnóstwo skojarzeń do danego rysunku.

Inne wersje ćwiczenia:

– rysowanie lewą ręką,

– rysowanie kredką trzymaną przez dwie osoby,

– rysowanie flamastrem trzymanym w zębach.

2. W co zaczarujesz swoją dłoń?

Materiały:

– kartki z bloku lub kolorowe kartki ksero,

– nożyczki,

– farby plakatowe.

Wersja I

Prosimy dzieci, aby odrysowały swoje dłonie na kartce i wycięły je (dzieci młodsze mogą otrzymać wycięte dłonie). Następnie przykładamy jedną z wyciętych dłoni na kartce ksero i obracamy ją w różne strony ,,Do czego jest podobna dłoń?”, “Co wam przypomina ?” , “W co można ją zamienić?” (pytania otwarte – mające wiele poprawnych odpowiedzi). Teraz możemy już zaprosić dzieci do wykonania pracy plastycznej, proponując im, aby wymyśliły, w co zamienią swoją dłoń. Dzieci przyklejają dłoń na kartce w takim miejscu, aby mogły wyeksponować właściwy temat pracy, zamieniając dłonie w zwierzęta, teatrzyk itp.

Wersja II

Dzieci mogą odbijać swoje dłonie, palce na wspólnym rysunku i dorysowywać powstałe skojarzenia.

3. Wyczarowane z jesiennych liści

Materiały:

– liście jesienne,

– żelazko,

– kolorowe kartki ksero lub białe kartki z bloku,

– kredki pastele,

– kalka maszynowa,

– makulatura.

Wersja I:

Przygotowujemy wcześniej kalkografie liści – na kartce z bloku układamy liść jesienny (lub kilka liści), na to kładziemy kalkę maszynową. Całość przykrywamy gazetą i prasujemy ciepłym żelazkiem. W zależności od długości prasowania i siły nacisku żelazka uzyskujemy różne efekty. Oglądamy z dziećmi powstałe portrety liści, obracając kartkę w różne strony. Prosimy je, aby pomyślały, co przypomina im kształt liścia. Dzieci podają dowolne pomysły – skojarzenia, po czym wybierają sobie jeden z portretów liściowych, który zamieniają w coś ciekawego, dorysowując i pogrubiając potrzebne kształty kredką pastelową.

Wersja II

Materiały:

-miękkie ołówki,

-białe kartki ksero lub z bloku (ważne, aby były cienkie).

Przystępujemy do kopiowania liści jesiennych (dekalkomania). Dzieci starsze same mogą kopiować liście, młodszym należy przygotować tą część pracy. Każdy otrzymuje kartkę papieru. Na tacy zgromadzonych jest wiele kształtów jesiennych liści. Dzieci wybierają dowolny listek i układając go pod kartką papieru żyłkami do góry, przez pocieranie ołówkiem

kopiują liść na kartkę. Na całej kartce mogą skopiować jeden kształt liścia lub kilka. Następnie, tak jak w wersji I, przystępujemy do wymyślania skojarzeń związanych z liśćmi, pytając: „Jaką krainę można wyczarować z liści?”. Zwracamy również uwagę na kształt skopiowanych liści: „Jakie zwierzę lub postać przypominają?”, po czym prosimy dzieci o wyeksponowanie właściwego tematu pracy poprzez pogrubienie i dorysowanie elementów tym samym miękkim ołówkiem.

4. Gazetowe stwory

Materiały:

– gazety,

– taśma lakiernicza lub klejąca dwustronna

Wersja I

Technika nie wymaga większych przygotowań ani nakładów materiałów. Wystarczy poprosić, aby dzieci przyniosły z domu stare gazety i zakupić taśmę do podklejania stworzonych kompozycji. Rozbudzamy ciekawość dziecka poprzez postawienie tematu – problemu, np. „Papierowy świat” lub „Jak zbudować przestrzennie papierowe miasto?” oraz kilku pytań otwartych: „Co można wyczarować z gazety?”, „W co można ją zmienić?”. I już możemy przystępować do pracy. Dzieci mogą pracować indywidualnie lub w małych grupkach, formując wspólną budowlę np. „Smoczą Jamę pod Wawelem”.

Wersja II

Najwięcej pracy wymaga etap wstępny, czyli przygotowanie papierowych patyków gazetowych. Możemy wykonać je sami lub zaprosić dzieci do wspólnych zabaw, podczas których wykonamy patyki. Ich wykonanie zaczniemy od położenia na stoliku lub podłodze gazety dużego formatu. Zaczynamy zwijać bardzo ciasno jeden z rogów gazety w rulon. Po zwinięciu oklejamy powstały patyk tak, aby nam się nie rozsunął. Następnie zachęcamy dzieci do tworzenia pomysłów: „Co można zbudować z patyków gazetowych?”. Początkowo dzieci mogą projektować budowle, układając patyki płasko na dywanie. Potem mogą dobrać się w grupy i projektować budowle przestrzenne z patyków gazetowych połączonych za pomocą taśmy klejącej. Projekty mogą być realizacją konkretnego tematu, jednak często bywa tak, że temat w trakcie konstruowania zmienia się wielokrotnie. Po skończonej pracy twórcy prezentują swoje pomysły. Mogą być one przedstawione w formie zagadki dla innych dzieci. Na końcu autorzy nadają tytuł swojej budowli.

Uwaga: Patyki gazetowe muszą być bardzo mocno zwinięte – twarde. W przeciwnym razie budowle będą niestabilne.

5. Wyczarowane z szarej kartki

Materiały:

– miękkie ołówki,

– kartki z bloku,

– gumki ołówkowe.

Całą powierzchnię kartki zamalowujemy dokładnie miękkim ołówkiem. Następnie prosimy dzieci, aby pomyślały, co chcą wyczarować z szarej kartki. Za pomocą gumki ołówkowej (wycieranie powierzchni kartki) odkrywają właściwy temat pracy. Jeżeli dziecko zmieni koncepcję wykonania tematu, ma możliwość ponownego pokrycia powierzchni kartki ołówkiem i wykonania pracy od początku.

6. Rekonstrukcja rysunków

Materiały:

– kartki z bloku,

– rysunki (kliparty z komputera, fragmenty bliżej nieokreślonych rysunków, nadpalone rysunki przypięte do kartki),

– klej,

– karby plakatowe,

– pędzle.

Pokazujemy dziecku obrazek o bliżej nieokreślonej treści, mówiąc, że malarz nie dokończył swojej pracy. Prosimy, aby dzieci podały swoje skojarzenia. Każde dziecko ma możliwość wyboru jednego z rysunków lub przekazujemy dzieciom takie same kliparty (wówczas możemy ukazać wielość rozwiązań danego tematu). Na bazie rysunku dziecko domalowuje wyobrażone skojarzenia.

Ważne: dobieramy takie rysunki, które nie sugerują jednoznacznie sposobu rozwiązania tematu, lecz pobudzają wyobraźnię.

7. Dopełnianie form

Materiały:

– kartki,

– kolorowe skrawki papieru,

– klej.

Przygotowujemy dzieciom skrawki kolorowego papieru oraz kartkę w kontrastowym kolorze. Każdy z uczniów wybiera kilka skrawków papieru i nakleja je w dowolny sposób na kartce. Prosimy, aby dokładnie przyjrzały się naklejonym elementom i zastanowiły się, czy czegoś im nie przypominają. Mogą dowolnie obracać kartkę. Następnie prosimy, aby dzieci dorysowały potrzebne elementy do tego tak, aby powstała praca. Na zakończenie uczniowie nadają tytuł swojej pracy.

8. Wyczarowane z plamy barwnej

Materiały:

– tusz czarny lub kolorowy,

– kartki z bloku,

– flamastry,

– plastikowe słomki do napojów/

Wersja I

Praca obejmuje dwa etapy: wykonanie barwnej plamy oraz dorysowanie do niej skojarzeń. Plamę można wykonać przez położenie na kartce kilku kropel tuszu i rozdmuchanie go przy pomocy słomki w różne strony. Kiedy prace wyschną, oglądamy je obracając w różne strony. Każde z dzieci dorysowuje flamastrem potrzebne elementy, pogrubia linie eksponując w ten sposób temat pracy.

Wersja II

Kartkę składamy na połowę. Jedną część nakrapiamy tuszem i przykrywamy drugą częścią kartki. Po rozłożeniu uzyskamy dwie identyczne plamy, do których dorysowujemy skojarzenia. Dzieci mogą stworzyć dwa różne rysunki lub połączyć obie plamy w jeden.

Wersja III

Tusz możemy rozlać na górnej powierzchni kartki i przechylając kartkę w dół, utworzyć różnego rodzaju zacieki, które wykorzystamy do tworzenia dowolnych obrazów.

9. Podwójne kompozycje

Materiały:

– wielokolorowe flamastry o różnej grubości,

– kartki.

Proponujemy dzieciom, aby rysowały dwoma flamastrami naraz, trzymając je jednocześnie w jednej ręce. Na kratce pojawiają się podwójne rysunki i zachodzące na siebie linie. Dzieci mogą też rysować jednocześnie dwoma rękami (w każdej jeden flamaster), symetrycznie lub w dowolnym kierunku. Prosimy dzieci o pokolorowanie każdej wyodrębnionej powierzchni flamastrem lub wykonanie grafiki – zamalowanie powierzchni w kółka, kreski, kropki, paski.

Wersja II

Dzieci mogą tworzyć na powstałych powierzchniach pracę dotyczącą jednego tematu, np. drogi, las, morze itp.

10. Kolaż gazetowy

Materiały:

– kolorowa makulatura,

– kartki,

– nożyczki,

– klej,

– kredki.

Dzieci oglądają kolorowe czasopisma i wybierają ciekawe ilustracje, które mogą stanowić fragmenty kolażu. Kolaż można tworzyć dowolnie lub na określony temat. Można również wybrać jedną ilustrację stanowiącą podstawę tematyczną kolażu. Następnie ze sterty wycinków losowo wybrać kilka innych ilustracji, z których dziecko ma wykonać kompozycję, używając wszystkich wylosowanych wycinków. Brakujące elementy można dorysować kredkami.

11. Nakładane obrazy

Materiały:

– kolorowa makulatura,

– klej,

– nożyczki,

– kartki.

Każde dziecko zaczyna pracę od wycięcia kształtu głowy – ludzkiej lub zwierzęcej z czasopisma. Następnie, nadal korzystając z czasopism, wybiera inne elementy nadające się do naklejenia na wybraną formę w miejsce oczu, uszu, włosów.

12. Fotomontaż

Materiały:

– makulatura,

– klej,

– nożyczki,

– pastele.

Wycinamy z makulatury ciekawe fotografie zwierząt, roślin, ludzi, a następnie rozkładamy je na stoliku i przeglądamy, zastanawiając się, które elementy z poszczególnych zdjęć wykorzystamy do stworzenia naszego fotomontażu (np. głowa zwierzęcia, tułów człowieka, nogi stołu). Obmyślamy scenkę bajkową dla nowo powstałego bohatera i dorysowujemy brakujące elementy kredkami.

13. W co zmienić kształt?

Materiały:

– kartki z narysowanymi kółkami(lub innymi jednakowymi figurami),

– kredki lub flamastry.

Każde dziecko otrzymuje kartkę z narysowanymi kółkami o średnicy około 5 cm. Prosimy o zaprojektowanie pracy z wykorzystaniem narysowanych elementów. Każde kółko może być zamienione w coś innego. Dalszym etapem myślenia twórczego będzie projektowanie obrazu z wykorzystaniem kółek realizującego jeden temat, np. „Samochód”.

14. Metafora wizualna

Materiały:

– obrazki lub kliparty,

– kartki,

– kredki lub farby.

Przygotowujemy obrazki różnych obiektów. Każde dziecko losuje dwa obrazki. Nazywamy je głośno, np. ptak, samochód. Następnie zachęcamy, aby z tych obiektów stworzyć jedna, nowa rzecz, jakiej nie ma w rzeczywistości. Z ptaka i samochodu powstanie „samochodoptak” lub „ptakosamochód”. Następnie każdy z uczniów przedstawia swoje wyobrażenie w formie plastycznej.

15. W co zamienić psa?

Materiały:

– kartki,

– kredki,

– kolorowy papier,

– klej,

– ołówek.

Uczniowie rysują w dowolnym miejscu kartki kontur wybranego przez siebie zwierzęcia. Następnie poprzez dorysowywanie kredkami, doklejanie kolorowego papieru lub zastosowanie innych technik plastycznych zamieniają je w zwierzę, którego nie ma.

16. Kreska i słowo

Materiały:

– kartka,

– kredki,

– farby.

Uczniowie dobierają się w pary. Zadaniem każdej pary jest wykonanie rysunku przedstawiającego jakieś wydarzenie odbywające się w miejscu zasugerowanym przez nauczyciela. Dla każdej pary jest to inne miejsce – informuje o tym napis w górnym rogu kartonu (np.: W przestrzeni kosmicznej, W głębinach morskich, Gdzieś w Europie,W Królestwie Pszczół, W Polsce, W Republice Krasnali, We wrocławskim ZOO). Rysunki są tworzone przez partnerów jednocześnie, ale bez porozumiewania się. Nie wolno używać podczas rysowania żadnych słów.

Po ukończeniu rysunki umieszczamy obok siebie, tak aby wszyscy zapoznali się z wykonanymi pracami. Następnie każda para opowiada krótko, co „zdarzyło” się na ich rysunku, starając się stworzyć ciekawą, sensowną opowieść.

Na zakończenie cała klasa tworzy jedną, wielką opowieść, biorąc za jej podstawę treści poszczególnych rysunków. Zadaniem całej klasy jest ułożenie oryginalnej, spójnej opowieści.

17. Co słychać w Guzikowie?

Materiały:

– farby,

– pędzle,

– guziki,

– klej,

– kartki.

Uczniowie wybierają kilka guzików i przyklejają je do kartki. Po przymocowaniu guzików domalowują farbą linie i plamy, które wraz z guzikami tworzą określoną całość. Każdy uczniów nadaje swojej pracy tytuł i przyklejają na brystol lub tekturę i w ten sposób je oprawiają.

18. Dziwne plamy

Materiały:

– farby plakatowe,

– pędzle,

– folie przeźroczyste,

– kartki,

– markery.

Uczniowie nakładają na folię grubą warstwę farby i malują barwne plamy w różnych kolorach i nieokreślonych kształtach. Następnie przykładają do folii kartkę i przyciskają lekko do nałożonej farby. Na koniec odwracają powstałą kompozycję – plamy rozleją się między folią a kartonem i stworzą ciekawe zestawienia kolorystyczne. Zadaniem uczniów jest wyobrażenie sobie, co powstało w ich kompozycji i określenie tematu pracy. Na zakończenie dorysowują markerem brakujące elementy.

19. Portret

Materiały:

– kartki,

– kredki pastelowe,

– wiersz Anetty Dobrakowskiej pt. „Portret”.

Uczniowie wysłuchują wiersza przeczytanego przez nauczyciela.

Portret

Marzę ciągle o portrecie.

Może go namalujecie?

Twarz mam trochę nietypową,

garderobę kolorową.

Kto mnie widzi – ten się śmieje!

To z sympatii – mam nadzieję!

To, co noszę na swej głowie

przypomina ciut sitowie.

Więc uwielbiam kapelusze,

toczki, czapki, pióropusze.

Teraz bierzcie kredki, karton,

namalujcie mnie, bo warto.

Zadaniem uczniów jest narysowanie postaci z wiersza według własnych wyobrażeń. Po zakończeniu pracy uczniowie prezentują swoje pomysły i opisują wygląd bohatera wiersza.

20. Tajemniczy stwór Materiały: – mazaki, – kartki

Nauczyciel prosi, by uczestnicy zajęć przygotowali kartki i mazaki. Nauczyciel mówi: A teraz bierzemy jeden mazak do ręki i rysujemy na kartce jakąkolwiek linię krzywą, jaka nam tylko przyjdzie na myśl. Następnie bierzemy drugi mazak i nim wykonujemy inną dowolną linię. Na wszystkie pytania o to, jaka to ma być linia, odpowiada: „Jaka ci przyjdzie na myśl”. Na koniec tego etapu nauczyciel mówi: „A teraz ostatnim mazakiem rysujemy ostatnią linię, ale tak, aby utworzyć, wykorzystując wszystkie pozostałe – jakieś nieistniejące zwierzę, wymyślone przez was. Mamy po prostu z tych trzech kolorowych linii stworzyć dziwnego stwora”. Kiedy już wszyscy uczestnicy narysują swojego wymyślonego stwora, nauczyciel zachęca, by wymyślić:

Nazwę dla stwora – może być również imię.

W jakim środowisku żyje: wodnym, wodno – lądowym, w powietrzu, w /na/ ziemi, a może w mieszanym?

Czym się odżywia?

Jakiego rodzaju dźwięki wydaje?

Jakiej jest wielkości?

Czy ma futro, pióra czy łuski?

Czy odznacza się jakimiś szczególnymi zdolnościami?

Jakie ma trzy podstawowe cechy charakteru / uosobienia /, czy jest sympatyczny, miły czy raczej agresywny i groźny dla człowieka? Jaki jest?

Np. NUDZIARZ KRÓTKONOGI PLAŻOWY

Żyje w środowisku wodnym, w godzinach 8-20, potem w środowisku lądowym.

Je stare puszki po konserwach i butelki zostawione na plażach. Jest jak sama nazwa wskazuje znudzony, powolny, ciągle senny, ale miły dla ludzi.

Uczestnicy zajęć prezentują swoje wymyślone stwory. Na koniec organizujemy wystawkę rysunków.

21. Cały ja Materiały: – kartki, – kredki, – długopisy

Uczniowie piszą w pionie na kartce swoje imię i nazwisko. Do każdej litery dobierają cechy charakteru, zainteresowania, które ich określają. Wspólnie omawiamy te prace. Później uczniowie na bazie zgromadzonych cech tworzą pracę plastyczną będącą ich wizytówką.

22. Dziwna podróż

Materiały:

– karki,

– ołówki,

– kredki.

Do wykonania pracy wykorzystujemy linie łamane narysowane na tylu kartonach ilu jest uczestników – lub na długiej złączonej kartce. Uczniowie rysują wszystko to, co chcieliby zobaczyć podczas podróży. Na zakończenie łączą ze sobą wszystkie prace tak, aby powstała wspólna trasa podróży

23. Konstelacje

Materiały:

– kartki,

– ołówki,

– kredki.

Uczniowie rysują określoną liczbę kropek na kartce w dowolnym ułożeniu. Zadaniem uczniów jest połączyć te kropki, w ten sposób, aby powstały konstelacje gwiazd, którym później trzeba jeszcze nadać nazwy.

24. Różne tematy

Uczniowie rysują do tematu podanego przez nauczyciela.

Przykładowe tematy: co śni się słonku, tańczące domy, drzewo, które zamiast gałęzi ma ręce, zamek z muszli, smutek, radość, zimno, ciepło, tęczowy kot, kredki, które były wężami,

rośliny rosnące w nieskończoność, martwe przedmioty ożyły.

25. Łączenie punktów

Materiały:

– kartki,

– ołówki.

Każdy z uczniów zaznacza na swojej kartce dwanaście punktów w dowolnym układzie. Następnie uczniowie wymieniają się kartkami. Ustalamy, jaki rodzaj rysunków ma powstać, np. sprzęty kuchenne, twarz, samochód, drzewo, wspomnienie z wakacji. Zadaniem każdego z uczniów jest połączenie ze sobą punktów w jeden rysunek. Punkty nie muszą koniecznie wypaść w załamanych liniach, mogą też stanowić część linii, która przez nie przechodzi, lub określony szczegół, np.: oko.

Wersja I: możemy pozostawić dzieciom swobodę w temacie pracy. Można później porównać różnorodność rozwiązań prac z tych samych punktów.

Literatura:

1.Atrakcyjne zajęcia świetlicowe i kółka zainteresowań. Pod red. Małgorzaty Pomianowskiej. Wydawnictwo Dr Josef Raabe. Warszawa 2007

2.Babicka Lucyna, Pomysły na nagłe zastępstwa. „Biblioteka w Szkole” 2005 nr 4

3.Brosche Heidemarie, 170 gier i zabaw w domu i w podróży. Wydawnictwo Św. Antoniego, Wrocław 2001

4.Chomczyńska – Miliszkiewicz Mariola, Pankowska Dorota, Polubić szkołę. Warszawa 1998

5.Jąder Mariola, Techniki plastyczne rozwijające wyobraźnię. Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2005

6.Małgorzata Nowak, Ćwiczenia i zabawy rozwijające myślenie twórcze. www.poradnia.wroclaw.pl

7.Nęcka Edward, Trening twórczości. Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 1998

8.Pienschke Hanna, Twórcze myślenie jako metoda aktywizująca uczniów. www.lierka.pl

9.Porządek i przygoda – lekcje twórczości. Część 1. WSiP Warszawa 1997

10.Rojewska Jolanta, Grupa bawi się i pracuje. Wrocław 2000

11.Schwinghammer Herbert, Ołówkiem po papierze. Klub dla Ciebie, 2004

12.Techniki twórczego myślenia w przedszkolu. www.pm118.edu.lodz.pl

13.Warsztaty Edukacji Teatralnej – teatr dziecięcy. Wydawnictwo Europa, Wrocław 2004

Zastępstwo – Matlekcja

Czy lubisz, kiedy dyrektor przydziela Ci lekcję zastępczą w klasie, której nie znasz, nie uczysz? Ja nie przepadam. Wpadam do sali, a tam grupa dzieci, do których nie mogę zwrócić się po imieniu. Mogę co najwyżej poprosić dziewczynkę w żółtej sukience albo chłopca w czarnej bluzie, żeby wykonał jakieś zadanie. Nawet jak mi się przedstawią, to ich imion nie zapamiętam 🙁

A kto z Was ma tak jak ja, że boi się sprawdzać obecność? Czytam sobie spokojnie listę obecności i nagle nazwisko ucznia wydaje się znajome, więc podaję imię, które podpowiada mi pamięć, pytając: czy to twoje rodzeństwo? I co? Dowiaduję się, że to nie rodzeństwo tylko tatuś, albo mamusia 🙁 Wiekowa ze mnie nauczycielka! Boję się, że niedługo usłyszę; „A mojego dziadka pani też uczyła” :((

To co robicie na zastępstwie?

Ja zauważyłam, że ostatnio idę na zastępstwo, jakbym szła na jakąś misję. Co to za misja? Wszystko zależy od tego, na jakim aspekcie edukacji właśnie jestem zafiksowana, co ciekawego usłyszałam na szkoleniu, znalazłam na forach nauczycielskich…

Jak się tak zastanowić to rzadko na zastępstwie realizuję kolejną lekcję przewidzianą w rozkładzie materiału nieobecnego nauczyciela, którą przecież widzę, gdy tylko rozwinę listę zrealizowanych tematów w dzienniku elektronicznym. Najczęściej wykorzystuję lekcję zastępczą, żeby uczniów zapytać:

jak im jest w szkole,

czy dużo mają dobrych ocen, ile jest tych dwójek, jedynek,

kto nie lubi się uczyć,

kogo męczy notowanie na lekcji,

kto nie może sobie nic przypomnieć na sprawdzianie, chociaż uczył się wieczorem,

czy widzą sens w uczeniu się tych wszystkich rzeczy na różnych przedmiotach.

Pytania zależą od tego, na jakiej lekcji wypadło zastępstwo, w jakim wieku są uczniowie. Jestem ciekawa tych młodych ludzi, bo po tylu latach nieobecności w szkole podstawowej (pracowałam w gimnazjum) te rozmowy pomagają mi zrozumieć moje dzieci z wychowawczej klasy.

Te kilka pytań na początku, to tylko rozeznanie terenu:) Widać, czy dzieci śmiało przyznają się do porażek, czy potrafią odważnie powiedzieć nauczycielowi, że nie widzą sensu w uczeniu się treści, które omawiają na lekcji. Pisałam ostatnio (tutaj możesz o tym przeczytać) o tym, że nie zawsze uczniowie mają odwagę powiedzieć nauczycielowi, co myślą, nawet gdy daje on na takie wypowiedzi przestrzeń.

Pewnie bym grzecznie realizowała podstawę programową z danego przedmiotu, gdyby nie kilka wypowiedzi uczniów, którzy wychodząc z zastępstwa podchodzili do mnie i komentowali lekcję:

każdy każe się nauczyć, ale żaden z nauczycieli nie mówił jak,

nie wiedziałem tego o moim mózgu,

trochę mnie ta krzywa zapominania przeraziła,

nie wiedziałem, że to bez sensu czytać po raz kolejny tekst z podręcznika,

ma pani rację, jak zrobiłam ściągę, najlepiej zapamiętałam,

muszę przygotować sobie przekąskę, żeby ciągle nie odchodzić od biurka,

a wie Pani, ja faktycznie, jak się uczę muszę sobie coś narysować.

Uczniowie, z którymi pracuję na co dzień, są na bieżąco z moim edukacyjnymi olśnieniami. Każda ciekawa rysnotka znaleziona na FB jest od razu wyświetlona na ekranie, omówiona, a potem wisi na naszej gazetce w części „Uczę się, gdy…” Wracam ze szkoleń, konferencji albo usłyszę coś ciekawego na webinarze i zaraz dzielę się tym z moimi uczniami. Ja, stary belfer, odkrywam na nowo budowę mózgu i poznaję najlepsze techniki uczenia się-kodowania, żeby wiadomości zgromadzone w pamięci krótkotrwałej łatwo przeszły do pamięci długotrwałej. W mojej sali lekcyjnej pełno wisi takich wskazówek, podpowiedzi, jak się uczyć. Staram się często zmieniać informacje na gazetce – wiadomo plakat, który wisi więcej niż 2-3 tygodnie staje się dla naszego mózgu niewidoczny.

Kiedy idę na zastępstwo, mam kilka pomysłów na rozmowy z uczniami:

W programie Indywidualni.pl, w którym uczestniczyliśmy jako szkoła korzystająca z dziennika Librus znalazła się rysnotka, która dla mnie była bardzo ważna. To moja wersja, czego potrzebuje mózg, żeby dobrze przyswajał wiadomości. Zawsze się odwołuję do obrazka, gdy słyszę, że ktoś w mojej klasie śmieje się z czyjegoś błędu. Nasz mózg potrzebuje dobrej atmosfery do nauki… Jak myślicie, czy nasi uczniowie czują się bezpiecznie na lekcji?

Znalezione na FB cudowne schody zaangażowania, (niestety nie mogę znaleźć autora). Te schody poniżej są narysowane przez ze mnie i służą do motywowania moich leniuchów do pracy, wytrwałym ćwiczeniu kolejnych sprawności rachunkowych. Wystarczy mój palec na kartce i tekst „Antek wdrapuj się na kolejny schodek:)

Jakże ważna jest krzywa zapominania, zupełnie nieznana naszym uczniom. Mówię młodym ludziom o tym, co dzieje się w mózgu, jak szybko mózg czyści się z informacji nieużywanych. Dobrze wypada tutaj przywołanie ich komputera, który raz na jakiś czas zapyta „masz na pulpicie nieużywane pliki, usunąć je? System będzie szybciej pracował…” A nasz mózg bez pytania wywala z pamięci nieużywane wiadomości już po kilku minutach, kiedy się o nich dowiedzieliśmy. Co robić, żeby mózg nie wyrzucał, a zapamiętywał? Ten wykres pomaga mi o tym rozmawiać z uczniami na zastępstwie…

Uwielbiam rysnotki Agaty Baj opublikowane na grupie FB Myślografia . To jedne z pierwszych sketchnotek, które pomagały mi zacząć dyskusję z uczniami na zastępstwie – jak się uczyć skutecznie:

Ostatnio kanwą całej lekcji zastępczej była rysnotka Danuty Gierczak Omawialiśmy z klasą, każdą wskazówkę jak się uczyć skutecznie. Uczniowie podawali przykłady potwierdzające albo powątpiewali w skuteczność proponowanych metod. Mówi, że robią odwrotnie…

Na niektórych lekcjach, zastępstwach uczę się z uczniami tworzyć mapy myśli i tutaj moim guru jest Agata Baj, której podpowiedzi, wskazówki można wysłuchać na YouTube Mapy myśli w 10 krokach.

Muszę wspomnieć jeszcze Danutę Kitowską, która pierwsza pokazała mi na swoich warsztatach, że nie należy się bać i warto rysować na tablicy, bo obraz pomaga w uczeniu.

Często moje zastępstwo zaczynam jak Danusia wykład, na którym byłam, od rozkazu „Zamknąć oczy!!!” i łagodnym tonem każę uczniom wyobrazić sobie jabłko (pisałam o tym tutaj) . Na takiej lekcji uczymy się rysować. Ostatnio rysowaliśmy rozgrzewkę na lekcji wf. Były gimnastykujące się ludziki, a opisy ćwiczeń, zapakowaliśmy w różne ramki. A przy okazji polecam poradnik wydany przez Danusię Nauczona.pl „Jak uczyć uczenia się. Przewodnik dla nauczycieli .”

Kiedyś zastępstwa upływały mi pod hasłem „Jak notujesz, czy twój zeszyt pomaga Ci się uczyć ? (tutaj opisałam swoją misję związaną z OK zeszytem)

Origami to sztuka składania papieru, która nie jest mi obca i zawsze była ze mną na lekcjach matematyki, czy różnych projektach (tego smoka zbudowali moi uczniowie w klasie 4). Lubię, kiedy uczniowie na zastępstwie tworzą ze mną cuda z origami, bo przeciąganie palcami po kartce doskonale integruje pracę obu półkul mózgowych, o innych plusach nie wspomnę.

Kiedy pochłonęłam książkę Radka Kotarskiego „Włam się do mózgu”, stała się ona dla mnie prawie nauczycielską biblią:). Oczywiście musiałam podzielić się swoimi odkryciami i fascynacją ze swoimi uczniami. Opowiedziałam, co mnie zachwyciło w tej książce i narysowałam swoją rysnotkę, która przypomina moim uczniom o różnych metodach na skuteczne kodowanie w głowie ważnych informacji. I teraz ta grafika rozpoczyna moje zastępstwo.

Właśnie z takimi misjami udaję się na zastępstwo:)

Mam wrażenie, że za rzadko rozmawiamy z uczniami o metodach uczenia się, jak wspierać zapamiętywanie różnych treści. Nie mam wyrzutów sumienia, gdy kolejne 45 minut zastępstwa spędzam na rozmowach z uczniami o trudnej sztuce uczenia się.

A co Wy robicie na zastępstwach?

Ciekawe pomysły nie tylko na nagłe zastępstwa – ćwiczenia rozwijające wyobraźnię i twórcze myślenie

Od zawsze uczniowie przychodzą do świetlicy w ramach „nagłych” zastępstw za nieobecnych nauczycieli. Zmuszona jestem więc prowadzić zajęcia z różnych przedmiotów nauczania. Nie jestem jednak przygotowana metodycznie do prowadzenia tego typu lekcji. Dlatego też postanowiłam prowadzić zajęcia trochę innego rodzaju.

Pierwszym etapem było przygotowywanie krótkich zadań. Gromadziliśmy słownictwo wokół różnych tematów – przeważnie związane akurat z tematami zajęć, które były odwołane. Na bazie tego słownictwa uczniowie przygotowywali krzyżówki, rebusy, zagadki i diagramy dla młodszych uczniów. Powstawały prace dotyczące pór roku, ważnych wydarzeń z życia szkoły, kraju, profilaktyki, ale także zainteresowań uczniów. Duża część tych prac została wykorzystana w czasie zajęć świetlicowych, konkursów i opublikowana w szkolnej gazetce.

Drugim etapem było rozwijanie i doskonalenie umiejętności literackich. Zadaniem uczniów było napisanie bajki, opowiadania lub innej formy literackiej bezpośrednio związanej z tematem zajęć. Powstały więc bajki o odpadkach, urządzeniach technicznych, bezpieczeństwie, bajeczki matematyczne, informatyczne i inne. Pod koniec każdego roku szkolnego, przeważnie w maju, z okazji Dni Oświaty, Książki i Prasy, wydajemy książkę z najciekawszymi pracami uczniów, którą umieszczamy w bibliotece szkolnej.

Aby uczniowie mogli przekonać się, że w świetlicy w czasie zastępstw może być ciekawie, stosujemy często zajęcia oparte na rywalizacji. Dzieci bardzo chętnie biorą w nich udział, pracując w grupach, rozwiązując problemy, wymyślając ciekawe rozwiązania. Aby być przygotowanym do tych „niespodziewanych” lekcji opracowałam „ściągę”, z której bardzo często korzystam nie tylko w czasie tych zajęć.

Z różnych dostępnych publikacji i wiadomości zawartych na stronach internetowych wybrałam różne ciekawe pomysły na urozmaicenie zajęć świetlicowych. Ćwiczenia te pomagają rozwijać wyobraźnię, giętkość i płynność myślenia, kształtują umiejętność pracy w grupie.

Książka ta może być pomocą dla nauczyciela, bo małym nakładem pracy i materiałów dydaktycznych, bez wcześniejszego przygotowania można przeprowadzić bardzo ciekawe zajęcia.

RYMOWANKI, WYMYŚLANKI – ZABAWY SŁOWEM

1. Znajdź jak najwięcej

Zadaniem uczniów jest wyszukanie jak największej ilości wyrazów w określonym czasie, np. przez 3 min.:

– na podaną przez nauczyciela literę,

– zakończonych na -ca, -wa itp.,

– pięcioliterowych o określonej pierwszej i ostatniej literze, np.: w….r, k….o, ż….a,

– zaczynających się lub kończących na daną sylabę,

– zawierających w środku swej nazwy podaną głoskę,

– trzygłoskowych, czterogłoskowych,

– zawierających samogłoskę: ę, ą, dwuznaki lub ó, rz, h.

2. Odgadywanie obrazków

Materiały:

– papier,

– ołówek lub flamaster.

Rysujemy na papierze proste przedmioty lub postacie. Dzieci się temu przyglądają i próbują tak szybko, jak to możliwe, odgadnąć, co tak naprawdę jest tematem rysunku. Można także przedstawić pojęcia przy pomocy kilku obrazków, np. parasol słoneczny- rysujemy słońce i parasol.

3. Kojarzenie wyrazów

Materiały:

– kartki,

– długopisy, ołówki lub flamastry.

Dzieci wyszukują jak najwięcej wyrazów, które po połączeniu ze sobą utworzą nam nowy wyraz, np. prosty + kąt = prostokąt, grzyby + branie = grzybobranie. Można przy większej ilości dzieci zorganizować zawody, kto skojarzy wyraz najprędzej lub skojarzy jak największą ilość wyrazów.

4. Rymy

Podajemy dzieciom jakiś wyraz i wspólnie tworzymy do niego kilka rymów(np. filiżanka – skakanka – szklanka – polanka itd.). Później dzielimy dzieci na zespoły, które znajdują rymy do podanych przez nauczyciela wyrazów. Wygrywa zespół, który poda jak największą ilość rymów w podanym czasie.

5. Śmieszne rymy

Rymować możemy również krótkie zdania, przy czym sugerujemy uczniom, że mają one być pozbawione sensu. Podajemy dzieciom na przykład jakieś zdanie, akcentując szczególnie jakiś wyraz, do którego trzeba dobrać rym, a dzieci znajdują jakiś śmieszny ciąg dalszy (np. Mój kapelusz jest czerwony. – I szuka żony., Ptaszek sobie stał. – I robił hau, hau…).

6. Imienne rymowanki

Dzieciom zazwyczaj się podoba, kiedy w opowiadaniach pojawiają się ich imiona. Dlatego też można spróbować namówić uczniów do stworzenia rymów zawierających ich imiona. Kolejnym utrudnieniem będzie połączenie imienia i jakieś cechy charakteru dziecka (np. To jest Ania, co w zimę bez czapki gania.).

7. Rymowanka kulinarna

Dzielimy uczniów na grupy. Zadaniem grup jest stworzenie zdań zawierających rymy związane z częścią ciała i jakąś potrawą, np.: Moje włosy są jak niekończące się sosy.

8. Układanie rebusów, zagadek, krzyżówek

Czynności temu towarzyszące przezwyciężają u dzieci szablonowość i sztywność myślenia, rozwijają płynność i giętkość. Umożliwiają wykorzystanie wiadomości i doświadczeń w nowych sytuacjach oraz opanowanie i utrwalenie wiedzy. Układając rebusy należy pamiętać, aby nie umieszczać w nim rysunków odpowiadających w całości danemu słowu. Dobrym rebusem jest ten, którego treść oddaje szereg rysunków bez żadnych dodatkowych objaśnień, dopisków, cyfr i znaków. Podczas układania krzyżówek należy pamiętać, aby hasła zawierały wyrazy na tyle znane, by mógł je odgadnąć przeciętny uczeń.

9. Plątanina

Nauczyciel pisze na tablicy dowolny, ale długi wyraz, np katapulta, czekoladopodobny, kontrowersja, czarodziejka, Małgorzatka, Karolinka, Wielkanoc itp. Zadaniem każdego ucznia lub grupy jest napisanie jak największej liczby wyrazów powstałych z liter wchodzących w skład podanego wyrazu. Należy z góry ustalić zasady, np. tylko rzeczowniki w mianowniku liczby pojedynczej i bezokoliczniki.

10. Dwa w jednym

Zadaniem każdej grupy jest napisanie jak największej liczby wyrazów, w których ukryty jest inny wyraz (np. grudzień, kwiecień, czekolada).

11. Ukryte wyrazy

Zadaniem uczniów jest wymyślenie zdań, w których ukryte zostaną wyrazy, np.:

Ala ma ołówek.

Ola je żurawinę.

12. Faszerowany mostek

Nauczyciel podaje słowo składające się z co najmniej ośmiu, a najwięcej z dwunastu liter. Słowo nie powinno zawierać rzadko występujących w języku polskim liter. Każdy z uczniów wypisuje to słowo na swojej kartce przy jej lewej krawędzi pionowo z góry w dół, a przy prawej krawędzi z dołu do góry. Litery po obu stronach są początkowymi i końcowymi literami nowych słów. Każdy z uczniów w określonym czasie wypisuje nowe słowa. Muszą one wraz z literami przy krawędziach tworzyć sensowne słowa. Każdy z uczniów odczytuje swoje słowa. Odczytywane słowa uczniowie porównują z wypisanymi przez siebie. Jeżeli odczytane słowo znajduje się na kartkach innych uczniów muszą je oni wykreślić. Ważne jest więc wypisywanie niepospolitych słów. Należy policzyć, u którego z uczniów pozostało najwięcej nie skreślonych słów. On otrzymuje tytuł zwycięzcy.

Przykładowe wyrazy do wykorzystania: literatura, marmolada, kierowca, drogowskaz, malowidło, biblioteka, wakacje.

13. Układamy słowa Zadaniem uczniów jest tworzenie słów, w ten sposób aby nie dopuścić do ukończenia słów. Pierwszy z uczniów wymyśla jakieś słowo i zapisuje na kartce jego pierwszą literę. Drugi z uczniów musi znaleźć słowo rozpoczynające się od tej litery i nie wypowiadając go, dopisać drugą literę. Każdy z uczniów musi uważać, by po dopisaniu nowej litery nie powstało pełne słowo. Jeśli tak się stanie, otrzymuje on punkt karny i runda się kończy.

14. Harfa słowna Podajemy uczniom długie słowo. Wyznacza ono ramy naszego zadania. Słowo to zapisuje się na kartce, tak, aby w każdej kratce znajdowała się jedna litera. Na bazie tego słowa tworzymy nowe słowa. Wpisuje się je pionowo, wykorzystując pojedyncze litery słowa bazowego. Nowe słowa muszą mieć dokładnie taką długość, jaka wynika z kształtu harfy. Aby ułatwić sobie rozwiązywanie, wygodnie jest zaznaczyć sobie cienką linią kontur harfy.

BLISKIE I ODLEGŁE SKOJARZENIA

1. Jak najwięcej

Uczniowie wspólnie podają jak największą ilość skojarzeń do podanego przez nauczyciela wyrazu. Jest to dobre ćwiczenie wprowadzające do zajęć lub przygotowujące do tworzenia krzyżówek, rebusów czy zagadek związanych, np. ze świętami Bożego Narodzenia.

2. Wyszukiwanie skojarzeń do podanych wyrazów

Z listy uczeń losuje dwa wyrazy i szuka do nich skojarzeń, później skojarzeń wspólnych łączących te dwa wyrazy.

Przykładowe wyrazy do wykorzystania:

Makaron, długopis, róża, pomarańcza, kalkulator, szpilka, las, tęcza, pędzel, woda, droga, materiał, kartka, patyk, zeszyt, książka, klucz, nitka, buty, pisarz, torpeda, skarpetki, bank, fabryka, kowal, rower, ucho, dezodorant, zamek, czekolada, zasłona, klocki, dziecko, film, teatr, motyl, gruszka, pieszy, kolczyk, tygrys, kolej, żniwa, materac, wędka.

3. Łańcuch skojarzeń

Dzieci siedzą w kręgu. Podajemy nazwę obiektu wyjściowego, np.: buty. Pierwsze dziecko podaje skojarzenie z obiektem wyjściowym, kolejne dziecko szuka skojarzenia do poprzedniego podanego przez kolegę, np.: but – wycieczka – plecak – ciężar – dźwig – budowa itd. kiedy wszystkie dzieci podadzą swoje skojarzenia zmieniamy obiekt wyjściowy.

4. Obrazki

Uczniowie otrzymują dwa obrazki lub kliparty. Muszą wyszukać jak najwięcej skojarzeń łączących te obrazki.

ZDANIA, WIERSZE I INNE HISTORIE…

1. Znajdź tytuł

Każda grupa pisze historyjkę na dowolny temat, jednak przy jej układaniu należy wykorzystać jak największą liczbę tytułów książek/ filmów. Następnie przekazujemy drugiej grupie historyjki i jej zadaniem jest wyszukanie ukrytych tytułów.

2. List z wakacji

Nauczyciel zapisuje na tablicy 10 dowolnych słów, mało związanych z tematem np. widelec, węgiel, grabie, żaba, oczy, krokodyl, cement, peruka, dentysta, skarpeta). Zadaniem każdej grupy jest napisanie listu z wakacji do rodziców (kolegi, cioci),z wykorzystaniem wszystkich podanych wyrazów.

Wersja II

Jeden z uczniów wyszukuje w gazecie 10 – 15 dowolnych słów z artykułów prasowych. Dobrym pomysłem jest także wykorzystanie kart z gry „Kalambury”.

3. Dwie literki

Nauczyciel zapisuje na tablicy dwie dowolne litery. Zadaniem uczniów jest napisanie historyjki na dowolny temat, w której będą wykorzystane tylko wyrazy zaczynające się od podanych liter i to naprzemiennie(np. k, t- Koń Tomka Kowalskiego trochę kuleje.) Przy ćwiczeniu można korzystać ze słowników.

4. Według schematu

Układanie zdań, np. trzy zdania bez użycia tych samych wyrazów

k…b…n…w…r…

c…i…u…b…f…

g…j…n…d…ż…

e… ł…i…k…a…

Układanie wierszyka wg schematu

T…..t…..t…..p…..

Ś…..m…..b…..d…..

Ś…..j…..d…..d…..

M…..m…..m…k…..

5. Połówkowy wiersz

Nauczyciel wyjaśnia, że przygotował 4 – wersową zwrotkę wiersza Juliana Tuwima ,,Pan Maluśkiewicz i wieloryb”. Zwrotka ta została podzielona połowę. Fragmenty tej zwrotki za otrzymują uczniowie. Nie zaglądają do kart sąsiadów. Zadaniem uczniów jest – nie znając dokładnie oryginalnej wersji autorskiej – stworzenie własnej, nowej wersji 4 – wersowego utworu.

/ Fragment wiersza jest inspiracją do napisania własnej, nowej wersji utworu./

POŁÓWKI

Wziął łupinkę … … pod pachę,

Zaraz do morza … … się rzucił.

Szybko popłynął … … do Gdyni

i do Warszawy … … powrócił.

Na jednej kartce uczestnicy piszą końcówki wersów zwrotki wiersza, na drugiej początki. Zadaniem jednej grupy jest rozpoczęcie wersów, a drugiej dokończenie. Ciekawe efekty można uzyskać łącząc napisane przez uczestników połówki wierszy. Prezentacja nowych utworów przez uczestników. Nauczyciel na zakończenie ćwiczenia odczytuje oryginalną wersję autorską.

6. Sześć kart

Przygotuj sześć rodzajów kart w różnych kolorach z rysunkami lub klipartami:

– I grupa – miejsce, np.: góry, rzeka, pole, morze, dom, zamek, miasto, pustynia

– II grupa – warunki atmosferyczne, np.: burza, tęcza, śnieg, chmury, deszcz, słońce,

– III grupa – rzeczy, np.: tort, rakieta, lustro, pika, statek, klucz, korale, buty, kareta,

– IV grupa – postaci, np.: babcia, czarownik, bałwan, duch, rycerz, dziewczynka, niemowlę,

– V grupa – zwierzęta, np.: kot, kura, koń, smok, motyl, wielbłąd, żaba, niedźwiedź, ryba,

– VI grupa – czynności, np.: płacze, biega, śpi, je, zajmuje się zwierzętami, jedzie, orze.

Rozkładamy karty wg kolorów przykrywając rysunki. Zadaniem uczniów będzie ułożenie opowiadania na podstawie wylosowanych kart. Można zaproponować jakiś motyw przewodni opowiadań, np. historie z morałem, z najbardziej zaskakującym zakończeniem, opowieści baśniowe, historii z użyciem jak największej ilości trudności ortograficznych lub też pozostawić uczniom dowolność.

Przy większej liczbie uczniów można podzielić uczniów na grupy kilkuosobowe i ogłosić konkurs na najbardziej zaskakująca historię.

7. Podaruj bajkę

W tej zabawie każda grupa pisze bajkę na jeden z pięciu tematów podanych przez nauczyciela, np.:

1. Niebieska biedronka.

2. Dziurawe pantofelki Zosi.

3. Kapryśna dżdżownica.

4. Zaczarowany pędzelek.

5. Mini słoń.

Wersja II

Uczniowie piszą bajkę na temat bezpośrednio związany z lekcją, np. odpadki, jezioro, urządzenia domowe, bajka matematyczna, bajka informatyczna.

8. Książka kucharska

Każda grupa (uczeń) otrzymuje od nauczyciela przepis na ciasto, kisiel, krem, budyń itp. Zadaniem każdej grupy jest przekształcenie tego przepisu w ten sposób, aby powstał przepis na zdrowie, szczęście, radość, przyjaźń itp.

9. Imienne opowiadanie

Zadaniem każdego ucznia jest stworzenie opowiadania, którego kolejne zdania zaczynają się od liter, z których składa się jego imię.

10. Trzy emocje

Uczniowie otrzymują kartki, na których napisane są słowa wyrażające trzy uczucia. Zadaniem ich jest stworzenie tytułu historyjki i opowieść, w której pojawia się najpierw pierwsza nazwa emocji, potem druga i trzecia ,np.:

Zmartwienie – panika – ulga

Lęk – zdziwienie – triumf

Podniecenie – zmartwienie – przyjemność

11. Kreatywne pisanie

Dzielimy grupę na 4 – osobowe zespoły. Każdy z uczniów pisze na kartce (w rogu) wybrane słowo, zagina róg i oddaje koledze. Pozostali uczniowie z grupy postępują w ten sam sposób. Ze zgromadzonych słów wspólnie układają czterozdaniową historyjkę i nadają jej tytuł.

12. Opowiadanie z tytułów Uczniowie losują kilka tytułów wyciętych z gazet. Zadaniem ich jest napisanie opowiadania, bajki łączącego w sobie te tytuły.

13. Opowiadania Zadaniem uczniów jest napisanie opowiadania, bajki na podstawie otrzymanego lub wysłuchanego fragmentu historii, filmu lub opowiadania. Może być to początek historii albo fragment zakończenia.

14. Inna perspektywa Zadaniem uczniów jest opowiedzenie historii jakiegoś przedmiotu, np. papieru, serwetki, pudełka zapałek, krzesła.

ORYGINALNIE MYŚLĘ – WBREW STEREOTYPOM I SCHEMATOM

1.Co by było gdyby? (Przewidywanie skutków paradoksalnych sytuacji)

Uczniowie w grupach siadają przy stolikach. Nauczyciel podaje problem do rozwiązania: Co by było gdyby ludzie nie potrafili się śmiać? Uczniowie zapisują wszystkie swoje pomysły na arkuszach szarego papieru. Po zakończeniu grupy wieszają swoje prace na tablicy i odczytują swoje pomysły. Uczniowie wspólnie wybierają najważniejsze i najistotniejsze dla ludzi skutki braku śmiechu i dokonują uzasadnienia takiego wyboru. Podsumowanie: Jaki byłby świat bez uśmiechu? Czy dobrze byłoby nam żyć w takim świecie?

Praca indywidualna: Uczniowie wypisują jak najwięcej wyrazów kojarzących się im ze słowem ŚMIECH. Po wykonaniu zadania odczytują swoje propozycje. Nad niektórymi można się nieco zatrzymać i porozmawiać o oryginalności skojarzenia. Zabawa z całą klasą: Jedno dziecko podaje wyraz związany z humorem, śmiechem. Wszyscy szukają do niego rymu. Przykłady zapisujemy na tablicy.

Inne pomysły do wykorzystania:

Co by było gdyby…

– Rośliny rosły w nieskończoność.

– Wszystkie martwe przedmioty ożyły.

– Każdy człowiek rodził się obdarzony wiedzą absolwenta uniwersytetu.

– Zabrakło ropy naftowej.

– Nie wynaleziono koła.

– Wszystkie drzewa znikły.

2.Ustalanie wad znanych przedmiotów

Uczniowie ustalają, jakie wady może mieć, np.: długopis, łóżko, książka.

3.Ustalanie wad i zalet posiadania czegoś cennego

Uczniowie ustalają jakie korzyści i problemy mogą mieć właściciele, np. pięknego i nowoczesnego samochodu

4.Przedmioty codzienne – niecodzienne

Wymień jak najwięcej przykładów zastosowań takich przedmiotów jak: szklanka, butelka, piłka, patyk, papier, koło, spinacz biurowy, drewniana łyżka, patelnia

3. Nie tu i nie teraz

Jednym ze sposobów twórczego spoglądania na problem jest przeniesienie go w czasie i przestrzeni. Stawiając się w sytuacji Prasłowian lub krasnoludków zyskujemy odmienny punkt widzenia, wolny od aktualnej mody, przesądów lub uprzedzeń. Zadanie uczniów polega na tym, aby na jedno z 25 pytań odpowiedzieć w imieniu jednej z 25 społeczności. W tym celu uczniowie losują pytania oraz społeczności, przygotowują krótkie wystąpienia i prezentują je na forum klasy.

Pytania:

1. Jak się wychowuje dzieci?

2. Jak się ubierają dziewczęta?

3. Jak się organizuje zabawy?

4. Jak się traktuje starych ludzi?

5. Jak się zdobywa wykształcenie?

6. Jak się podróżuje?

7. Jak się spędza zimowe wieczory

8. Jak się zakłada rodzinę?

9. Jak się zostaje żołnierzem?

10. Jak się traktuje poetów?

11. Jak się wybiera głowę państwa?

12. Jak się podaje obiad?

13. Jak się zawiera małżeństwa?

14. Jak się spędza wakacje?

15. Jak się przystraja pannę młodą?

16. Kto wytwarza broń?

17. Jak wygląda sklep?

18. Jak się traktuje żonę?

19. W jaki sposób pozdrawia się znajomego?

20. Jak się adresuje listy?

21. Jak karze się winnych?

22. Jakie są ulubione zabawy dzieci?

23. Jakie są ulubione bajki dzieci?

24. Jaki jest ulubiony instrument muzyczny?

25. Jak się nagradza bohaterów?

Społeczności:

a) Marsjanie po ich wylądowaniu na Ziemi w 2000 roku,

b) Rosjanie za 20 lat,

c) australijscy Aborygeni w XIX (19) wieku,

d) Rzymianie za czasów Juliusza Cezara,

e) Polacy za 50 lat,

f) Amerykanie 200 lat temu,

g) Japończycy w 2020 roku,

h) Chińczycy w XVI wieku,

i) ludzie na nie odkrytej jeszcze wyspie,

j) nasi górale 100 lat temu,

k) my za 20 lat,

l) Hindusi dziś,

ł) Egipcjanie 3000 lat temu,

m) Homo sapiens 80 000 lat temu,

n) polska szlachta w XVII wieku,

o) Niemcy w roku 1939,

p) Rosjanie roku 1917,

q) Polanie w IX wieku

r) Hiszpanie w XV wieku,

s) Yeti w XX wieku,

t) Francuzi w roku 1789,

u) Polacy w roku 1950

v) zielone ludziki UFO, teraz,

w) greccy w okresie bitwy pod Maratonem (490 roku p.n.e.)

x) krasnoludki w XX wieku.

4. Oryginalnie myśleć

Wymyśl i krótko opisz:

a) stół (ale bez nóg),

b) podręcznik (ale bez papieru),

c) drugą część przysłowia zaczynającego się od słów „Czego oczy nie widzą…” (ale nie może być … tego sercu nie żal),

d) ubranie szkolne (ale bez spodni, spódniczek, sukienek),

e) sprzęt sportowy do ślizgania się po lodzie (ale nie łyżwy),

f) poduszkę (ale nie z pierza, nie z gąbki, i nie pneumatyczną).

5. Różne znaki

Za pomocą prostych symboli graficznych przedstaw pojęcia wyrażone w formie słownej.

Jak można obrazkowo przedstawić pojęcie stary ?

Jak można obrazkowo przedstawić pojęcie alpinizm ?

Jak można obrazkowo przedstawić pojęcie miłość ?

6. Nowe osiedle

W pewnym mieście wybudowano nowoczesne, pięknie usytuowane osiedle mieszkaniowe. Osiedle to ma już swoją nazwę, nie nazwano jednak jeszcze placu, który znajduje się w jego centrum, ani ośmiu ulic, które zbiegają się tam promieniście. Władze miasta odrzuciły dotychczasowe propozycje jako mało oryginalne i nie spełniające podstawowego wymagania sformułowanego przez burmistrza następująco: Nazwy osiedla, placu i ulic mają być ze sobą logicznie powiązane.

Zadaniem uczniów jest wymyślenie wspólnie nazwy osiedla i nazw ulic.

7. Jak to dobrze, że jest bezbarwna

Rolę wody trudno przecenić. W życiu pojedynczego człowieka i całych społeczeństw woda to, np.:

– możliwość gotowania różnych potraw,

– niezbędny napój oraz środek higieny,

– możliwość hodowania roślin i zwierząt,

– nośnik ciepła w ogrzewaniu mieszkań,

– środek napędowy, np. w elektrowniach wodnych,

– możliwość ślizgania się na łyżwach, nartach, sankach, pływania kajakiem, uprawiania surfingu.

Zadaniem uczniów jest:

– uzupełnienie przykładów co najmniej trzema dziedzinami wykorzystywania wody w życiu jednostki i całych społeczeństw.

– napisanie odpowiedzi na pytanie: Jak wyglądałby nasz Świat, gdyby woda miała np. kolor czerwony.

DWA ŁYKI PLASTYKI

1.Kreatywne rysowanie

Materiały:

– kartki,

– miękkie ołówki,

– gruby flamaster,

– kredki pastelowe.

Prosimy dzieci, aby zamknęły oczy i przez chwilę rysowały ołówkiem dowolne, nieokreślone kształt – bazgroły. Kiedy dzieci otworzą oczy, ujrzą plątaninę kresek. Następnie prosimy je, aby obracając kartkę w różne strony, próbowały dostrzec w bazgrołach jakieś wyłaniające się kształty postaci, przedmiotu, zwierzęcia itp. Dobrze pokazać wszystkie rysunki pozostałym dzieciom i poprosić je o skojarzenia. Dalej pozostaje tylko pogrubić ołówkiem lub flamastrem wyobrażone kształty, dorysowując ewentualnie brakujące elementy i rysunek gotowy.

Uwaga: Początkowo dzieciom będzie trudno dostrzec jakieś ciekawe wyłaniające się elementy. Trzeba więc najpierw samemu pokazać na przykładach różnych prac, jakie skojarzenia można z nimi wiązać i jak ich szukać. Potem dzieci już same będą potrafiły podać mnóstwo skojarzeń do danego rysunku.

Inne wersje ćwiczenia:

– rysowanie lewą ręką,

– rysowanie kredką trzymaną przez dwie osoby,

– rysowanie flamastrem trzymanym w zębach.

2. W co zaczarujesz swoją dłoń?

Materiały:

– kartki z bloku lub kolorowe kartki ksero,

– nożyczki,

– farby plakatowe.

Wersja I

Prosimy dzieci, aby odrysowały swoje dłonie na kartce i wycięły je (dzieci młodsze mogą otrzymać wycięte dłonie). Następnie przykładamy jedną z wyciętych dłoni na kartce ksero i obracamy ją w różne strony ,,Do czego jest podobna dłoń?”, “Co wam przypomina ?” , “W co można ją zamienić?” (pytania otwarte – mające wiele poprawnych odpowiedzi). Teraz możemy już zaprosić dzieci do wykonania pracy plastycznej, proponując im, aby wymyśliły, w co zamienią swoją dłoń. Dzieci przyklejają dłoń na kartce w takim miejscu, aby mogły wyeksponować właściwy temat pracy, zamieniając dłonie w zwierzęta, teatrzyk itp.

Wersja II

Dzieci mogą odbijać swoje dłonie, palce na wspólnym rysunku i dorysowywać powstałe skojarzenia.

3. Wyczarowane z jesiennych liści

Materiały:

– liście jesienne,

– żelazko,

– kolorowe kartki ksero lub białe kartki z bloku,

– kredki pastele,

– kalka maszynowa,

– makulatura.

Wersja I:

Przygotowujemy wcześniej kalkografie liści – na kartce z bloku układamy liść jesienny (lub kilka liści), na to kładziemy kalkę maszynową. Całość przykrywamy gazetą i prasujemy ciepłym żelazkiem. W zależności od długości prasowania i siły nacisku żelazka uzyskujemy różne efekty. Oglądamy z dziećmi powstałe portrety liści, obracając kartkę w różne strony. Prosimy je, aby pomyślały, co przypomina im kształt liścia. Dzieci podają dowolne pomysły – skojarzenia, po czym wybierają sobie jeden z portretów liściowych, który zamieniają w coś ciekawego, dorysowując i pogrubiając potrzebne kształty kredką pastelową.

Wersja II

Materiały:

-miękkie ołówki,

-białe kartki ksero lub z bloku (ważne, aby były cienkie).

Przystępujemy do kopiowania liści jesiennych (dekalkomania). Dzieci starsze same mogą kopiować liście, młodszym należy przygotować tą część pracy. Każdy otrzymuje kartkę papieru. Na tacy zgromadzonych jest wiele kształtów jesiennych liści. Dzieci wybierają dowolny listek i układając go pod kartką papieru żyłkami do góry, przez pocieranie ołówkiem

kopiują liść na kartkę. Na całej kartce mogą skopiować jeden kształt liścia lub kilka. Następnie, tak jak w wersji I, przystępujemy do wymyślania skojarzeń związanych z liśćmi, pytając: „Jaką krainę można wyczarować z liści?”. Zwracamy również uwagę na kształt skopiowanych liści: „Jakie zwierzę lub postać przypominają?”, po czym prosimy dzieci o wyeksponowanie właściwego tematu pracy poprzez pogrubienie i dorysowanie elementów tym samym miękkim ołówkiem.

4. Gazetowe stwory

Materiały:

– gazety,

– taśma lakiernicza lub klejąca dwustronna

Wersja I

Technika nie wymaga większych przygotowań ani nakładów materiałów. Wystarczy poprosić, aby dzieci przyniosły z domu stare gazety i zakupić taśmę do podklejania stworzonych kompozycji. Rozbudzamy ciekawość dziecka poprzez postawienie tematu – problemu, np. „Papierowy świat” lub „Jak zbudować przestrzennie papierowe miasto?” oraz kilku pytań otwartych: „Co można wyczarować z gazety?”, „W co można ją zmienić?”. I już możemy przystępować do pracy. Dzieci mogą pracować indywidualnie lub w małych grupkach, formując wspólną budowlę np. „Smoczą Jamę pod Wawelem”.

Wersja II

Najwięcej pracy wymaga etap wstępny, czyli przygotowanie papierowych patyków gazetowych. Możemy wykonać je sami lub zaprosić dzieci do wspólnych zabaw, podczas których wykonamy patyki. Ich wykonanie zaczniemy od położenia na stoliku lub podłodze gazety dużego formatu. Zaczynamy zwijać bardzo ciasno jeden z rogów gazety w rulon. Po zwinięciu oklejamy powstały patyk tak, aby nam się nie rozsunął. Następnie zachęcamy dzieci do tworzenia pomysłów: „Co można zbudować z patyków gazetowych?”. Początkowo dzieci mogą projektować budowle, układając patyki płasko na dywanie. Potem mogą dobrać się w grupy i projektować budowle przestrzenne z patyków gazetowych połączonych za pomocą taśmy klejącej. Projekty mogą być realizacją konkretnego tematu, jednak często bywa tak, że temat w trakcie konstruowania zmienia się wielokrotnie. Po skończonej pracy twórcy prezentują swoje pomysły. Mogą być one przedstawione w formie zagadki dla innych dzieci. Na końcu autorzy nadają tytuł swojej budowli.

Uwaga: Patyki gazetowe muszą być bardzo mocno zwinięte – twarde. W przeciwnym razie budowle będą niestabilne.

5. Wyczarowane z szarej kartki

Materiały:

– miękkie ołówki,

– kartki z bloku,

– gumki ołówkowe.

Całą powierzchnię kartki zamalowujemy dokładnie miękkim ołówkiem. Następnie prosimy dzieci, aby pomyślały, co chcą wyczarować z szarej kartki. Za pomocą gumki ołówkowej (wycieranie powierzchni kartki) odkrywają właściwy temat pracy. Jeżeli dziecko zmieni koncepcję wykonania tematu, ma możliwość ponownego pokrycia powierzchni kartki ołówkiem i wykonania pracy od początku.

6. Rekonstrukcja rysunków

Materiały:

– kartki z bloku,

– rysunki (kliparty z komputera, fragmenty bliżej nieokreślonych rysunków, nadpalone rysunki przypięte do kartki),

– klej,

– karby plakatowe,

– pędzle.

Pokazujemy dziecku obrazek o bliżej nieokreślonej treści, mówiąc, że malarz nie dokończył swojej pracy. Prosimy, aby dzieci podały swoje skojarzenia. Każde dziecko ma możliwość wyboru jednego z rysunków lub przekazujemy dzieciom takie same kliparty (wówczas możemy ukazać wielość rozwiązań danego tematu). Na bazie rysunku dziecko domalowuje wyobrażone skojarzenia.

Ważne: dobieramy takie rysunki, które nie sugerują jednoznacznie sposobu rozwiązania tematu, lecz pobudzają wyobraźnię.

7. Dopełnianie form

Materiały:

– kartki,

– kolorowe skrawki papieru,

– klej.

Przygotowujemy dzieciom skrawki kolorowego papieru oraz kartkę w kontrastowym kolorze. Każdy z uczniów wybiera kilka skrawków papieru i nakleja je w dowolny sposób na kartce. Prosimy, aby dokładnie przyjrzały się naklejonym elementom i zastanowiły się, czy czegoś im nie przypominają. Mogą dowolnie obracać kartkę. Następnie prosimy, aby dzieci dorysowały potrzebne elementy do tego tak, aby powstała praca. Na zakończenie uczniowie nadają tytuł swojej pracy.

8. Wyczarowane z plamy barwnej

Materiały:

– tusz czarny lub kolorowy,

– kartki z bloku,

– flamastry,

– plastikowe słomki do napojów/

Wersja I

Praca obejmuje dwa etapy: wykonanie barwnej plamy oraz dorysowanie do niej skojarzeń. Plamę można wykonać przez położenie na kartce kilku kropel tuszu i rozdmuchanie go przy pomocy słomki w różne strony. Kiedy prace wyschną, oglądamy je obracając w różne strony. Każde z dzieci dorysowuje flamastrem potrzebne elementy, pogrubia linie eksponując w ten sposób temat pracy.

Wersja II

Kartkę składamy na połowę. Jedną część nakrapiamy tuszem i przykrywamy drugą częścią kartki. Po rozłożeniu uzyskamy dwie identyczne plamy, do których dorysowujemy skojarzenia. Dzieci mogą stworzyć dwa różne rysunki lub połączyć obie plamy w jeden.

Wersja III

Tusz możemy rozlać na górnej powierzchni kartki i przechylając kartkę w dół, utworzyć różnego rodzaju zacieki, które wykorzystamy do tworzenia dowolnych obrazów.

9. Podwójne kompozycje

Materiały:

– wielokolorowe flamastry o różnej grubości,

– kartki.

Proponujemy dzieciom, aby rysowały dwoma flamastrami naraz, trzymając je jednocześnie w jednej ręce. Na kratce pojawiają się podwójne rysunki i zachodzące na siebie linie. Dzieci mogą też rysować jednocześnie dwoma rękami (w każdej jeden flamaster), symetrycznie lub w dowolnym kierunku. Prosimy dzieci o pokolorowanie każdej wyodrębnionej powierzchni flamastrem lub wykonanie grafiki – zamalowanie powierzchni w kółka, kreski, kropki, paski.

Wersja II

Dzieci mogą tworzyć na powstałych powierzchniach pracę dotyczącą jednego tematu, np. drogi, las, morze itp.

10. Kolaż gazetowy

Materiały:

– kolorowa makulatura,

– kartki,

– nożyczki,

– klej,

– kredki.

Dzieci oglądają kolorowe czasopisma i wybierają ciekawe ilustracje, które mogą stanowić fragmenty kolażu. Kolaż można tworzyć dowolnie lub na określony temat. Można również wybrać jedną ilustrację stanowiącą podstawę tematyczną kolażu. Następnie ze sterty wycinków losowo wybrać kilka innych ilustracji, z których dziecko ma wykonać kompozycję, używając wszystkich wylosowanych wycinków. Brakujące elementy można dorysować kredkami.

11. Nakładane obrazy

Materiały:

– kolorowa makulatura,

– klej,

– nożyczki,

– kartki.

Każde dziecko zaczyna pracę od wycięcia kształtu głowy – ludzkiej lub zwierzęcej z czasopisma. Następnie, nadal korzystając z czasopism, wybiera inne elementy nadające się do naklejenia na wybraną formę w miejsce oczu, uszu, włosów.

12. Fotomontaż

Materiały:

– makulatura,

– klej,

– nożyczki,

– pastele.

Wycinamy z makulatury ciekawe fotografie zwierząt, roślin, ludzi, a następnie rozkładamy je na stoliku i przeglądamy, zastanawiając się, które elementy z poszczególnych zdjęć wykorzystamy do stworzenia naszego fotomontażu (np. głowa zwierzęcia, tułów człowieka, nogi stołu). Obmyślamy scenkę bajkową dla nowo powstałego bohatera i dorysowujemy brakujące elementy kredkami.

13. W co zmienić kształt?

Materiały:

– kartki z narysowanymi kółkami(lub innymi jednakowymi figurami),

– kredki lub flamastry.

Każde dziecko otrzymuje kartkę z narysowanymi kółkami o średnicy około 5 cm. Prosimy o zaprojektowanie pracy z wykorzystaniem narysowanych elementów. Każde kółko może być zamienione w coś innego. Dalszym etapem myślenia twórczego będzie projektowanie obrazu z wykorzystaniem kółek realizującego jeden temat, np. „Samochód”.

14. Metafora wizualna

Materiały:

– obrazki lub kliparty,

– kartki,

– kredki lub farby.

Przygotowujemy obrazki różnych obiektów. Każde dziecko losuje dwa obrazki. Nazywamy je głośno, np. ptak, samochód. Następnie zachęcamy, aby z tych obiektów stworzyć jedna, nowa rzecz, jakiej nie ma w rzeczywistości. Z ptaka i samochodu powstanie „samochodoptak” lub „ptakosamochód”. Następnie każdy z uczniów przedstawia swoje wyobrażenie w formie plastycznej.

15. W co zamienić psa?

Materiały:

– kartki,

– kredki,

– kolorowy papier,

– klej,

– ołówek.

Uczniowie rysują w dowolnym miejscu kartki kontur wybranego przez siebie zwierzęcia. Następnie poprzez dorysowywanie kredkami, doklejanie kolorowego papieru lub zastosowanie innych technik plastycznych zamieniają je w zwierzę, którego nie ma.

16. Kreska i słowo

Materiały:

– kartka,

– kredki,

– farby.

Uczniowie dobierają się w pary. Zadaniem każdej pary jest wykonanie rysunku przedstawiającego jakieś wydarzenie odbywające się w miejscu zasugerowanym przez nauczyciela. Dla każdej pary jest to inne miejsce – informuje o tym napis w górnym rogu kartonu (np.: W przestrzeni kosmicznej, W głębinach morskich, Gdzieś w Europie,W Królestwie Pszczół, W Polsce, W Republice Krasnali, We wrocławskim ZOO). Rysunki są tworzone przez partnerów jednocześnie, ale bez porozumiewania się. Nie wolno używać podczas rysowania żadnych słów.

Po ukończeniu rysunki umieszczamy obok siebie, tak aby wszyscy zapoznali się z wykonanymi pracami. Następnie każda para opowiada krótko, co „zdarzyło” się na ich rysunku, starając się stworzyć ciekawą, sensowną opowieść.

Na zakończenie cała klasa tworzy jedną, wielką opowieść, biorąc za jej podstawę treści poszczególnych rysunków. Zadaniem całej klasy jest ułożenie oryginalnej, spójnej opowieści.

17. Co słychać w Guzikowie?

Materiały:

– farby,

– pędzle,

– guziki,

– klej,

– kartki.

Uczniowie wybierają kilka guzików i przyklejają je do kartki. Po przymocowaniu guzików domalowują farbą linie i plamy, które wraz z guzikami tworzą określoną całość. Każdy uczniów nadaje swojej pracy tytuł i przyklejają na brystol lub tekturę i w ten sposób je oprawiają.

18. Dziwne plamy

Materiały:

– farby plakatowe,

– pędzle,

– folie przeźroczyste,

– kartki,

– markery.

Uczniowie nakładają na folię grubą warstwę farby i malują barwne plamy w różnych kolorach i nieokreślonych kształtach. Następnie przykładają do folii kartkę i przyciskają lekko do nałożonej farby. Na koniec odwracają powstałą kompozycję – plamy rozleją się między folią a kartonem i stworzą ciekawe zestawienia kolorystyczne. Zadaniem uczniów jest wyobrażenie sobie, co powstało w ich kompozycji i określenie tematu pracy. Na zakończenie dorysowują markerem brakujące elementy.

19. Portret

Materiały:

– kartki,

– kredki pastelowe,

– wiersz Anetty Dobrakowskiej pt. „Portret”.

Uczniowie wysłuchują wiersza przeczytanego przez nauczyciela.

Portret

Marzę ciągle o portrecie.

Może go namalujecie?

Twarz mam trochę nietypową,

garderobę kolorową.

Kto mnie widzi – ten się śmieje!

To z sympatii – mam nadzieję!

To, co noszę na swej głowie

przypomina ciut sitowie.

Więc uwielbiam kapelusze,

toczki, czapki, pióropusze.

Teraz bierzcie kredki, karton,

namalujcie mnie, bo warto.

Zadaniem uczniów jest narysowanie postaci z wiersza według własnych wyobrażeń. Po zakończeniu pracy uczniowie prezentują swoje pomysły i opisują wygląd bohatera wiersza.

20. Tajemniczy stwór Materiały: – mazaki, – kartki

Nauczyciel prosi, by uczestnicy zajęć przygotowali kartki i mazaki. Nauczyciel mówi: A teraz bierzemy jeden mazak do ręki i rysujemy na kartce jakąkolwiek linię krzywą, jaka nam tylko przyjdzie na myśl. Następnie bierzemy drugi mazak i nim wykonujemy inną dowolną linię. Na wszystkie pytania o to, jaka to ma być linia, odpowiada: „Jaka ci przyjdzie na myśl”. Na koniec tego etapu nauczyciel mówi: „A teraz ostatnim mazakiem rysujemy ostatnią linię, ale tak, aby utworzyć, wykorzystując wszystkie pozostałe – jakieś nieistniejące zwierzę, wymyślone przez was. Mamy po prostu z tych trzech kolorowych linii stworzyć dziwnego stwora”. Kiedy już wszyscy uczestnicy narysują swojego wymyślonego stwora, nauczyciel zachęca, by wymyślić:

Nazwę dla stwora – może być również imię.

W jakim środowisku żyje: wodnym, wodno – lądowym, w powietrzu, w /na/ ziemi, a może w mieszanym?

Czym się odżywia?

Jakiego rodzaju dźwięki wydaje?

Jakiej jest wielkości?

Czy ma futro, pióra czy łuski?

Czy odznacza się jakimiś szczególnymi zdolnościami?

Jakie ma trzy podstawowe cechy charakteru / uosobienia /, czy jest sympatyczny, miły czy raczej agresywny i groźny dla człowieka? Jaki jest?

Np. NUDZIARZ KRÓTKONOGI PLAŻOWY

Żyje w środowisku wodnym, w godzinach 8-20, potem w środowisku lądowym.

Je stare puszki po konserwach i butelki zostawione na plażach. Jest jak sama nazwa wskazuje znudzony, powolny, ciągle senny, ale miły dla ludzi.

Uczestnicy zajęć prezentują swoje wymyślone stwory. Na koniec organizujemy wystawkę rysunków.

21. Cały ja Materiały: – kartki, – kredki, – długopisy

Uczniowie piszą w pionie na kartce swoje imię i nazwisko. Do każdej litery dobierają cechy charakteru, zainteresowania, które ich określają. Wspólnie omawiamy te prace. Później uczniowie na bazie zgromadzonych cech tworzą pracę plastyczną będącą ich wizytówką.

22. Dziwna podróż

Materiały:

– karki,

– ołówki,

– kredki.

Do wykonania pracy wykorzystujemy linie łamane narysowane na tylu kartonach ilu jest uczestników – lub na długiej złączonej kartce. Uczniowie rysują wszystko to, co chcieliby zobaczyć podczas podróży. Na zakończenie łączą ze sobą wszystkie prace tak, aby powstała wspólna trasa podróży

23. Konstelacje

Materiały:

– kartki,

– ołówki,

– kredki.

Uczniowie rysują określoną liczbę kropek na kartce w dowolnym ułożeniu. Zadaniem uczniów jest połączyć te kropki, w ten sposób, aby powstały konstelacje gwiazd, którym później trzeba jeszcze nadać nazwy.

24. Różne tematy

Uczniowie rysują do tematu podanego przez nauczyciela.

Przykładowe tematy: co śni się słonku, tańczące domy, drzewo, które zamiast gałęzi ma ręce, zamek z muszli, smutek, radość, zimno, ciepło, tęczowy kot, kredki, które były wężami,

rośliny rosnące w nieskończoność, martwe przedmioty ożyły.

25. Łączenie punktów

Materiały:

– kartki,

– ołówki.

Każdy z uczniów zaznacza na swojej kartce dwanaście punktów w dowolnym układzie. Następnie uczniowie wymieniają się kartkami. Ustalamy, jaki rodzaj rysunków ma powstać, np. sprzęty kuchenne, twarz, samochód, drzewo, wspomnienie z wakacji. Zadaniem każdego z uczniów jest połączenie ze sobą punktów w jeden rysunek. Punkty nie muszą koniecznie wypaść w załamanych liniach, mogą też stanowić część linii, która przez nie przechodzi, lub określony szczegół, np.: oko.

Wersja I: możemy pozostawić dzieciom swobodę w temacie pracy. Można później porównać różnorodność rozwiązań prac z tych samych punktów.

Literatura:

1.Atrakcyjne zajęcia świetlicowe i kółka zainteresowań. Pod red. Małgorzaty Pomianowskiej. Wydawnictwo Dr Josef Raabe. Warszawa 2007

2.Babicka Lucyna, Pomysły na nagłe zastępstwa. „Biblioteka w Szkole” 2005 nr 4

3.Brosche Heidemarie, 170 gier i zabaw w domu i w podróży. Wydawnictwo Św. Antoniego, Wrocław 2001

4.Chomczyńska – Miliszkiewicz Mariola, Pankowska Dorota, Polubić szkołę. Warszawa 1998

5.Jąder Mariola, Techniki plastyczne rozwijające wyobraźnię. Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2005

6.Małgorzata Nowak, Ćwiczenia i zabawy rozwijające myślenie twórcze. www.poradnia.wroclaw.pl

7.Nęcka Edward, Trening twórczości. Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 1998

8.Pienschke Hanna, Twórcze myślenie jako metoda aktywizująca uczniów. www.lierka.pl

9.Porządek i przygoda – lekcje twórczości. Część 1. WSiP Warszawa 1997

10.Rojewska Jolanta, Grupa bawi się i pracuje. Wrocław 2000

11.Schwinghammer Herbert, Ołówkiem po papierze. Klub dla Ciebie, 2004

12.Techniki twórczego myślenia w przedszkolu. www.pm118.edu.lodz.pl

13.Warsztaty Edukacji Teatralnej – teatr dziecięcy. Wydawnictwo Europa, Wrocław 2004

So you have finished reading the pomysły na zastępstwo w szkole topic article, if you find this article useful, please share it. Thank you very much. See more: